PAPERBACK FLYER
The book ‘A European Social Union after the Crisis’ is now available in a (much cheaper) paperback edition. See flyer for more information.
Auteur archieven: Frank Vandenbroucke
A pan-European perspective on low-income dynamics in the EU
A self-critical flashback on the EU’s anti-poverty promise
Presentatie Notre Europe Institut Jacques Delors – Maison de l’Europe
Download fulltext
2019-01-21_EURSDelors_FR_fin
Partage européen des risques de chômage (EURS) : l’impact modalités concrètes sur l’adhésion citoyens Frank Vandenbroucke Brian Burgoon Theresa Kuhn Francesco Nicoli Stefano Sacchi (INAPP) David van der Duin Sven Hegewald Notre Europe Institut Jacques Delors – Maison l’Europe 21 Janvier 2019 Paris 1 Introduction • Pourquoi mener une enquête le soutien public que recevrait un système partage liés au ? méthodologie expérimentale intégrant analyse conjointe Des points fixes éléments variables 2 Les « » toutes les formules présentées à nos participants étaient suivants 1) La distribution d’une aide européenne État membre est déclenchée par augmentation significative du taux dans cet ; ne prévoit pas versement continu chaque 2) L’aide limitée d’indemnités elle sert subventionner systèmes d’assurance-chômage nationaux 3) Le régime établit seuil uniforme commun pour indemnités tous pays répondants informés États membres libres d’octroyer allocations supérieures mais leurs propres frais 3 ont dû se prononcer en matière générosité (3 variantes) formation et éducation (2 redistribution entre 4) taxation 5) administration 6) efforts recherche d’emploi = 324 diapositive suivante montre écran comme vu => 4 5 IPSOS Screen shot 6 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Soutien moyen confondues série ‘votes’ (imaginaires) qu’ils/elles vues: 0 tout fait contre plutôt ni 7 8 9 Formule LA PLUS POPULAIRE (mais cohérente) MOINS SEUIL BAS ÉLEVÉ & AUCUNE REDISTRIBUTION NATIONALE ET ENTRE PAYS 70% 80% 90% sélectionnées confondus Parts favorables ‘neutres’ exclus comptant 10 Vote faveur présumée cohérentes France Part sans compter Conclusions L’opposition fondamentale l’EURS segment assez réduit la population sont sensibles modèle d’EURS bien cette sensibilité varie d’un l’autre préfèrent généralement modèles qui prévoient plus généreuse exigent offrent possibilités d’éducation chômeurs n’impliquent d’augmentation taxes requièrent bénéficiaires d’allocations qu’ils remplissent certaines conditions minimales (par ex accepter offre adéquate) généreuses peuvent rassembler majorité sein sondés même si elles impliquent hausse d’impôt; certains l’échelle nationale charge fiscale éventuelle (le cas échéant) riches pauvres condition nécessaire obtenir approbation suffisante plupart l’assentiment marqué mise œuvre décentralisée; l’adhésion augmente aussitôt va pair avec politiques d’investissement social combinent manière efficace mesures d’activation concernant débat anime régulièrement décideurs — savoir degré tolérance devrait être appliqué celui-ci semble moins influencer choix 11 Rapport complet synthèse français: http://aissr uva nl/news 13 14
Hoog niveau of eerlijke verdeling?, Over.werk.
Download fulltext
Hoog_niveau_eerlijke_verdeling_overwerk_2007_1_08
Open debat Hoog niveau of eerlijke verdeling? Vandenbroucke F 2007 verdeling Slim investeren en hervormen kan er ‘én-én’ van maken 1 Zijn hoog onverzoenbaar (geworden)? In wat volgt zal ik bepleiten dat zowel in de beschermingsagenda als investeringsagenda egalitaire doelstellingen verzoenbaar zijn met het bereiken een nu gaat om welvaart sociale bescherming kwaliteit onderwijs Om knipoog naar beroemde essay Arthur M Okun (1975) te zeggen over ‘big trade-off’ tussen ‘equality’ ‘efficiency’: onze samenlevingen staan niet voor onvermijdelijke tradeoff’ uitmuntendheid gelijkheid ‘Kansen op middelmatigheid’ – pensioenen eigenlijk geen gelijke kansen economentaal stellen: mogelijk dan middelmatig Pareto-optimaal Let wel eender welke versie egalitarisme is Verantwoordelijkheidsgevoelig prestatie: doorgedreven beleid waarbij mensen krijgen maar ook verantwoordelijkheid hebben ze nemen Niet meedogenloze wijze: mededogen speelt noodzakelijke temperende rol verantwoordelijkheidsgevoelig Belangrijk echter verstandige overheden kunnen slagen reële creëren hoogstaand opleiding Het toekomstige stelsel werk scholing inkomen heeft tot doel ondersteund door samenleving zelf meer dragen inrichting eigen leven arbeid (samenwerking binnen de) onderneming (cohesie Naast zorg maatschappelijk verantwoorde inkomensbescherming dient maximale mogelijkheden bieden volwaardige maatschappelijke participatie via en/of (werkzekerheid) Ik wil sterk nadruk leggen ‘kunnen dragen’ reëel ‘kunnen’ moet Anders boodschap eerlijk overkomen ‘En-én’ deze optimistische illustreren drie reeksen kruisdiagrammen 68 OVER WERK Tijdschrift Steunpunt WSE / Uitgeverij Acco 1/2007 recente verleden heb me uitdrukkelijk verzet tegen idee welvaartsstaat toekomst investeringsstaat zou worden waarin menselijk kapitaal nood aan name uitkeringen (de ‘social investment state’): die veroudert hoogstaande erg belangrijk wordt geacht (en verzorging) belangrijker zelfs vroeger Maar misschien toenemende mate verschil vroegere opvattingen duurzaam adequaat zonder weerbaarheid Beide dimensies noodzakelijk meteen grote sprong maak functies instituties Mijn brengen arbeidsmarkt inkomensverdeling onderwijsprestaties beeld Een ‘trade-off’ armoede? eerste kruisdiagram (figuur 1) positioneert EU-25 samen VSA Canada Australië klassieke werkzaamheidsindicator combinatie indicator armoede (het aandeel bevolking minder 60% mediaan equivalent na transfers) Als je prestaties kijkt blijkt correlatie hoogte werkzaamheidsgraad graad Er alleszins sprake De landen kwadrant rechtsboven scoren beide indicatoren goed: zij vergelijking gemiddelde prestatie Europese lidstaten èn hoge weinig Hier vinden we noordelijke Nederland België presteert eerder qua slecht werkzaamheid dekt bovendien twee zeer verschillende realiteiten Qua scoort Vlaanderen iets slechter beter gemiddelde; werkzaamheidgraad komt overeen Wallonië significant hoger reuzengroot probleem Van zich bevinden men veronderstellen gemakkelijker wel- 69 Figuur Werkzaamheidsgraad (in personen) Bemerking: Armoedegraad transfers Bron: OESO (2005) EUROSTAT vaart combineren wie zwak staat Daarbij belangrijke voetnoot geplaatst drukt uit personen Daarvoor argumenten: vraag stelt participeren reken best economische draagvlak duurzame arbeidsdeelname bekijken voltijdse equivalenten Drukt dit verschuift bijvoorbeeld rechtsonder Dat natuurlijk ten opzichte andere West-Europese deeltijdarbeid totale werkgelegenheid zulke situatie vergroten arbeidsparticipatie uren grotere deeltijdbanen vergrijzingslast vangen Ook bij armoedecijfers We zien armoederisico ouderen afzonderlijk véél groter licht vergrijzing goed uitgangspunt betekent immers komende Belgische regeringen alleen budgettaire middelen zullen moeten vrijmaken kost bereiden bestaande consolideren verbeteren 70 2 Resultaten wetenschappen spreiding resultaten PISA 2003 (OESO) onderwijs? inzake ervan geïllustreerd hier voorbeeld gelijkaardige optekenen wiskunde leesvaardigheid verticale as volgend 2) brengt PISA-toetsen reeks Op horizontale meten elk land leerlingen percentiel 25 75 maatstaf kruising assen geeft rekenkundig weer landen- regiocijfers respectievelijk Bij berekening regio’s verschillend bevolkingsaantal gewicht gelijkgeschakeld Daarom breng ‘OESO-totaal’ globale berekend basis individuele alle testen deelgenomen Merk Scandinavië gegevens Lage Landen echt genoemd Finland doet algemeen geldt Zweden Noorwegen Denemarken Verenigde Staten vormen zéker mag onderlijnd vermits debatten vaak vanuit gaan ons weg wijzen kenniseconomie Vooraleer mijn derde kom ga eerst vragen luidt volgt: erin overwinnen (afgemeten hun vijftienjarigen) gewapend (hoge lage armoede) vice versa? lijkt aantrekkelijke stelling ziet antwoord empirisch evident enkele indicaties (met positie VS) tegenvoorbeelden tweede zouden ‘tradeoffs’ dus uitdagingen globalisering landen? Zouden blijven adequate verzorgen verzekeren? redenen positief hoe zaak steeds armoede-werkdiagram onderwijsdiagram los ene korte termijn faciliteert mobiliteit flexibiliteit werkzaamheid? volgende 3) onderzoekt bestaat (gemeten hand anciënniteit werknemers waarvan weten hij samenhangt arbeidsmarkt) tegenstelling denken vijanden Integendeel: zover relatie geduid werknemer pleidooi bedreigend gebrek zekerheid gepaard wegcijferen laat proberen ‘op leuken’ perspectief systeem positieve conclusie leidt wereld snel verandert hangt onmiskenbaar noodzaak voldoende jobs willen inzet is: inspanning daarmee sa- 71 menhangt zoveel haalbaar draagbaar aanvaardbaar overigens modellen beeld: sociaaldemocratische Noord-Europa enerzijds Angelsaksische Ierland Verenigd Koninkrijk anderzijds (zie Muffels Luijkx 2004) Stand zaken België? bevindt duidelijk zorgen beloop laten dreigen langere terecht komen motto past liberale realiteit verzwakte overheid machte rechtvaardigheid garanderen Zeer geleidelijk risico vandaag vlak (Cantillon 2005) evolutie werkloosheidscijfers achterstand aanzien ontwikkeling EU ingelopen herbergt (Brussel Wallonië) waar werkloosheid losgekoppeld werkloosheidsontwikkeling rest Europa Deze vaststelling leiden Vlaamse zelfgenoegzaamheid kampen ondanks feit uitsteekt boven krappe mobiliseren beschikbaar talent al uitdaging Willen Okuns open hervormingen veranderingsgezindheid evenwel gediend slingerbewegingen hardvochtig 72 3 Gemiddelde Hoge Raad Werkgelegenheid Verslag 2006 discours sussende verhalen ontkennen Hervormingen onderwijs: voortdurend verstandig vernieuwen kern verzorgingsstaat ‘Verheffen’ inderdaad wezenlijke kerntaak moderne politiek Sociale promotie nog essentie sociaal gezichtspunt gaat: opwaartse generaties heen doorwerkt Progressieve lijken laatste decennia enigszins teleurgesteld verheffingsmogelijkheden weerklank sociologische studies reproductie ongelijkheid vooropstellen Zij ongelijk: blijvende argument verheffing gezorgd correctie zwakken degelijk gegroeid Die verdwenen integendeel misvatting onherroepelijk wereldwijde (neerwaartse) nivellering Globalisering maakt differentiatie Hoe moeilijk buitenlandse ‘over planten’ specifiek Finse toont onderwijspolitiek juist ruimte scheppen nieuwe combinaties modernisering welvaartsgroei voorbereiden opgeven Integendeel ambities versterkt allen waarborgen oude verheffingsideaal zo centraal staat: talenten geven sterken zorgt kritische omgeving Foute beleidskeuzes sorteren sneller negatieve effecten zin elkaar leren vergelijken nagenoeg dezelfde sociaaleconomische culturele levert inzichten effectiviteit gevoerde Zo comparatieve onderzoeksgegevens Unie anderen spitsen toe Performantie cijfers mogen geloven investeert termen relatief overheveling onderwijsbevoegdheid Gemeenschap mede tijdens jaren negentig voorwerp was besparingsoefeningen federale moest organiseren Dit typisch institutionele gegeven Nederlandse hele publieke sector onderworpen werd bezuinigingsoperaties Nu landsgrenzen altijd riskant Bovendien centen weliswaar essentiële randvoorwaarde veel scoorden beiden PISA2003-resultaten; één opzicht noordse top Toch slechte raadgever Juist kritisch belang welk gevoerd ‘Rust onderwijs’ juiste leidraad tekorten verheffingsfuncties onaanvaardbaar groot vereisen bedachtzaam krachtdadig beleid: ‘voortdurend vernieuwen’ belangrijkste goede algemene daarenboven eens gedetermineerd woorden fundamenteel Mis- 73 schien fundamenteler: aanvaarden soms mislukking realiseren wellicht deel uitstekend plaats iedereen Dé kloof dichten scholen presteren pakken nodig niveaus: macrobeleid onderwijsstructuren karakteristieken leerwegen mesoniveau lerarenteams Sommige structuurhervormingen effectief wanneer tegelijk beleidskracht versterken (bijvoorbeeld waardering directies leraren aanspreken schoolgebonden taken opdracht samenwerking stimuleren evaluatie operationeel enzovoort) Nood microbeleid gemaakt centrale examens meetinstrument zoals CITO-toetsen Scholen plicht eindtermen gros responsabilisering voordelen vergt krachtige feedbackmechanismen geregeld spiegel kijken zichzelf evolueren ranking quasi markt vrijheid schoolkeuze kent verdere segregatie ontwikkelen specifieke mogelijke schoolbeleid voeren Evaluatie feedback informatierijke ander cruciaal thema lerarenrecrutering -opleiding Onlangs OESO-seminarie gesteld Zweedse onderwijssysteem verschilt zoektocht verklaringen Slechts opvallend kon weerhouden worden: hogere eisen lerarenkorps Door huidige inspanningen lerarenopleiding af stemmen noden lerarenberoep inhoudelijk recrutering kwalitatief verstevigen Samen verloning zeker laagste categorieën voorwaarden aantrekkelijk houden eigenschappen onderwijssystemen thema’s terug: richting aangeeft toch autonomie gunt; doelen stellen ambitieus najagen; daarbij aspiraties houden; ondersteunt professionalisering Verwijzend concepten Isaiah Berlin (1958) samenvatten: vorm (“blijf erf!”) bekwaamheid realiseren) facet versterking vroegschoolse educatie kleuteronderwijs kleuters (reeds vanaf leeftijd jaar) sleutels kleuterparticipatie verder trekken meest kwetsbare doelgroepen vroege schoolparticipatie voordeel opleveren overtuigen school sturen Vroege verwerving taal allochtone kinderen taalverwerving 74 Nederlands voorwaarde schools succes remedies verheffingstekort namelijk secundair voortgezet liggen zoeken evenwicht industrialisatie wij ontwikkeld technisch beroepssecundair gemiddeld kwaliteitsverschillen sterke gedetermineerde vormend jonge kans basisonderwijs oriënteren talentontwikkeling verkennen gepercipieerd keuze vormende technische/beroepsgerichte leerweg veranderen studiekeuze begeleiden afhangen sociaaleconomisch sociaalcultureel zetten Wat latere betreft vrees fout selectie verminderen ‘comprehensivering’ secundaire zinvol lang hen verwacht heil flexibilisering schakelmogelijkheden Voor sommige heroriëntatie ‘shopping’ uiteenlopende aanmoedigen Zowel beroepsgerichte trajecten noodzaakt kwaliteitsvolle bepaalde enige volgehouden tijdsinvestering effectieve illusie wakkeren opnieuw kiezen alles neemt doorstroommogelijkheden (na afronding opleiding) geval kwaliteitsvol beroepsonderwijs Wanneer signaal onderwijsvormen bona fide ervaren stigma eroderen Hiertoe onder geïnvesteerd basisuitrusting technische proefprojecten onderwijsvernieuwing geïnitieerd inzetten geïnformeerde studiekeuze: ongeleid plaatsvinden zinvolle toekomstgerichte groepen jongeren doorstromingsgerichte oplossing TSO-BSO uiteindelijk intrinsieke kwaliteit: punt lat gelegd knappe studierichtingen Mogelijk frustratie tegengaan werkgevers geschoolde potentiële falend studiekeuzebeleid verwijten Verder politieke druk kwalificatie sociaalpolitieke ambitie elke jongere startkwalificatie riskeert vrijgeleide laisser faire houding gezinnen Ambitie elkeen succesvol verheffingstreven doorschuiven levenslang uitstelgedrag betekenen alibi mislukte laaggekwalificeerden permanente gekwalificeerd geraken klein geloof verhoging postsecundair inclusief gestreefd Blijvende definitieen meetproblemen vergelijkingen deelname relevante leeftijdsco- horte stijgt ligt uitgemaakte becijferde participatiedoelstellingen formuleren aantal doen Belangrijker instroom geboekt financieringssysteem uitgewerkt rekening gehouden output verworven studiepunten diploma’s (zodat gedifferentieerder resultaatfinanciering) studenten leerkrediet ingevoerd universiteiten hogescholen bezig leertrajecten outputfinanciering rendement gericht Succes boeken indien Terwijl democratiseringsgolf zestig zeventig louter legde democratisering gang gebracht daarnaast resultaat beoogt verbreden vooral herkomst instromers tweedekanstrajecten betere studieoriëntatie -begeleiding studietrajecten Via spreken studietraject bijzondere verheffingsfunctie mij postsecundaire opleidingen vermijden upgrading bacheloropleidingen kwalificatieval ontstaat Korte arbeidsmarktgerichte kwalificatiestructuur 5 aangeduid gelijkekansendoelstellingen interessant wettelijke regeling centra volwassenenonderwijs start kwalificatieniveau arbeidsmarkt: vicieuze cirkels doorbreken Uit bleek armoedegraad sluit ogenschijnlijk cluster situeert Europees ver eronder geconfronteerd gebrekkige activering scherpe activiteitsgraad beneden vijftig gevoed (grotendeels onjuiste) overtuigingen beurt stand Wie systeemkenmerken grondig inwerken Activering: ingeslagen werkzoekenden aanpak sinds vijftien jaar gewesten instaan begeleiding terwijl instaat werkloosheidsuitkeringen handhavingsbeleid werkwilligheid schizofrene gedurende vele doordachte activerende bemoeilijkt ondersteunen motiveren rechten plichten logischer wortel stok kwam samenwerkingsakkoord bevoegdheidsniveaus sluitende opvolging berichten opduiken alsof resoluut vruchten daarvan volop plukken denk hoogstens begin vooralsnog ondui- 76 delijk effect Diegenen ongeduldig roepen waarschuwen concrete ongetwijfeld heel leergeld betalen bevoegdheidsopsplitsing blijft doelmatige afstemming regionale arbeidsmarkten bemoeilijken Ouderen competentieagenda resultante (50% tegenover 40% EU-25) 25-49-jarigen (84% 79% vijftigplussers (72% 56% Met werken billijk verdeeld beroepsactieve bijzonder 55-plussers) Enkel Polen 55-plussers lager Vroeg stoppen zit blijkbaar diep verankerd mentaliteit cirkel dichtbij eindmeet loopbaan pervers bestel fatsoenlijke voorzieningen loopbanen permitteren leeftijdsgroep 25-49 productiviteit gerealiseerd vijftigste uitgeperst gevoel gedwongen vroegtijdig verlaten Omwille uitstap ouder wordende voedt overtuiging oninteressant (waardoor oudere potentieel zwaar passief werkgever) loonkost gemakkelijk aangeworven vakorganisaties helemaal zodat uitstapregelingen hard Zulke bestaan middelste mannen vrouwen uitzonderlijk patroon EU: werkzaamheidsgraden EU-landen gecorreleerd middenleeftijd uitzondering karakter bestendigend eropaan veronderstelt gebruik beperkt aanwervingsremmen (zoals loonkosten) gedrukt bedrijven leeftijdsbewust competenties Over lijn dynamische mobiel Mobiliteit gerelateerd beperkte (België) gevoelig (Denemarken) uitgedrukt jobanciënniteit: bedraagt 8 4 9 11 6 draagt inzetbaarheid arbeidskrachten ‘match’ aanbod Uiteraard eenduidig Voorwaarden diverse terreinen Denk wijze bezoldigen loonsverhogingen toegekend externe afremt verandering werkgever dikwijls nul beginnen geldende regels herstructureringen sluitingen recent ontslagen herstructureringsbeleid focust snelle over- 77 kortom activerend dynamiek hangen wetgeving contractuele toelaat ontslagpremies opzegtermijnen omstandigheden ontslag toegestaan ontslaan moeilijker Al worstelt tevens arbeiders bedienden eersten ontslagbescherming genieten tweeden vrij aspect tijdelijke uitzendarbeid restrictiever werkt 7% tijdelijk contract 13 (9 5% Denemarken; 14 8% Nederland; 15 16 6% Finland) behoren eveneens leren: 24% (gemiddelde landen) Men dynamischer deelnemen aangezien veelal volgen job Omgekeerd opgeleide concurrentie spelen vaardigheden recht verhoogt Gegeven hypothese hoeft verwonderen (10% 17% Nederland) oplossingen situeren bevoegdheidsniveaus: aangelegenheid competentieontwikkeling excuus zitten reden omvattende wederzijds tastbaar engagement bedrijfsleven daarin essentieel Allochtonen: succeservaringen breken gemeen achtergestelde allochtonen kansen–as knelpunt verbindingsfunctie zet werkelijk feitelijke vooroordelen voeden Werkgevers werven ontmoedigend motivatie studeren Falen waardoor belemmerd Hierdoor gevoelen nooit wensen bevestigd En draait rond succesverhalen ondermijnen evenredige (EAD) arbeidshandicap inspiratie gehaald ter verbetering arbeidsmarktpositie convenanten arbeidsbureaus midden- kleinbedrijf (MKB (mede) geïnspireerd project Jobkanaal heroriënteren engageren werkgeversorganisaties jaarlijks vijfduizend kansengroepen helpen Consulenten intensief VDAB uitzendsector onbetaalde bemiddeling verbindt vacature vier passende kandidaten anders week geschikte voorhanden Jokkanaalconsulenten 78 periode maximaal weken exclusief behouden staatshervorming onderdeel hervormingsagenda regeringsvorming steigers hiertoe gewoon waren versterkend optreden casu daarom krachtiger bijdragen daardoor doeltreffender inspelen doelmatiger samenhangende hefbomen beschikt functie bevoegdheden haar toegewezen financiële capaciteit kerntaken iedere financieringscapaciteit aansluit Opdat opdat gezamenlijke actie doelmatig staatsbestel ertoe aanzetten acties ondernemen gemeenschappelijke optimale ecologische ontwikkeling) dienen ‘positieve incentives’ ondernemen; correcte verrekening incentives financiering organisatie pensioenen; gemeenschappen investeringen integratie helder aangewezen ‘verzekering’ ‘verheffing’ nauw verbinden werkloosheidsverzekering samenhangen netjes splitsen Zelfs baken zorgvuldig voortdurende wisselwerking nastreven arbeidsmarktbeleid activeren vormt grondige bevoegdheidsherschikking Tenminste bevoegd werkgelegenheidsbeleid doelgroepsgerichte (selectieve) kortingen evenals vrijstellings- sanctiebeleid betrekking beschikbaarheid ‘normatieve bandbreedte’ vastgesteld kosten baten begrotingen correct verrekend lokale agenda waarmaken dichtst gemeentelijke subregionale houd uitdrukking ‘verbindingsstad’ gemeenten steden duidelijke Voorbeelden hardnekkige jeugdwerkloosheid partner opgenomen geef betrokkenen Lokale Overlegplatforms onderwijs) actoren (via nieuw 79 flankerend gemeentelijk onderwijsbeleid) visie vervangen coördinerende initiatiefbevorderende impliceert hiermee overleg middenveld gefnuikt ben voorstander gestructureerd partners Besluit Of gebied onverbiddelijke ‘hoog mikken’ ‘eerlijk verdelen’ Je bijna tegendeel mikken onderwijsagenda brede verdelen Net bedrijf verhindert nodigt daar des daartoe dwingen totstandkoming eenheidsmarkt evenmin onverbiddelijk actieve ondersteuning ‘slimme investeringsstrategie’ lidstaat Welke bestuursstijl daarbij? onderwijsmotto midden spreekwoordelijke Scylla Charybdis drammerigheid hervormingsmoeheid minimaliseren hervormingsbereidheid voorbaat kiem smoren klaar uiteengezet waarom ermee systeemtekorten durven discussie (valse) Tegelijkertijd valse ontkrachten Waar dergelijke vertrekken bestaand vertrouwen publiek onderwijsinstellingen Frank Minister Werk Onderwijs Vorming Vice-President Regering Noot tekst samenvatting herwerking toespraak symposium WRR SER “Naar investeringsagenda” Den Haag januari (bewerking: Luc Sels) volledige www ministerfrankvandenbroucke be Bibliografie I 1958 Two concepts liberty Oxford: Clarendon Press Cantillon B 2005 nog? Reflecties Belgisch Zekerheid 4: 707-723 R & 2004 Job mobility and employment patterns across European welfare states Is there a “trade-off” or “double-bind” between flexibility security? Paper for the TLM conference “Quality labour market transactions: Challenge” Amsterdam 25-26 November A 1975 Equality Efficiency: The Big Tradeoff Washington: Brookings Institution 80
Er zijn nog 200.000 wachtenden voor u
De Directie-generaal Personen met een handicap disfunctionerende administratie Open brief van professoren alle universiteiten aan de voorzitter FOD Sociale Zekerheid en minister bevoegd voor personen beperking Zoals ingestuurd naar Standaard gepubliceerd onder titel: ‘Er zijn nog 200 000 wachtenden u’ 7 januari 2019 pp 30-31 die is tegemoetkomingen hulpmiddelen zoals parkeerkaarten bekend bij insiders als “Zwarte Lievevrouwstraat” (vernoemd straat waar dienst lange tijd gevestigd was vóór verhuis Financietoren in 2008) ontoegankelijkheid belangrijkste belanghebbenden vertragingen behandeling aanvragen al jaren schandaal Talloze krantenartikelen tv-uitzendingen vragen parlementsleden kritiek verenigingen open brieven bezoeken verslagen mensen geschillen beheren verband hebben dit gemeld zonder enig effect tot op heden Nochtans heeft Nationale Hoge Raad Handicap het officiële adviesorgaan dat belast toezicht ter zake situatie meermaals publiekelijk kaak gesteld In recent advies nr 2018/8 na directeur-generaal DG te gehoord opnieuw opmerking moeten maken “objectief gezien rampzalig” betreurt gebrek vooruitzicht structurele verbetering hoewel probleem verre nieuw antwoord talrijke klachten wees federale ombudsman erop geld verliezen door trage aangezien aantal rechten niet terugwerkende kracht wordt toegekend ook verbaasd eerdere aanbevelingen over onderwerp nu toe waren genegeerd Op moment persoon Contactcentrum probeert bereiken nummer 0800 987 99 zeer kleine kans om kunnen spreken ambtenaar Honderdduizenden pogingen contactcentrum bleven onbeantwoord 2018 website geeft zelf toe: “Momenteel we echter moeilijk bereikbaar” Terwijl dezelfde site lezen valt: “We ( ) hopen zo snel mogelijk oplossing vinden” werd enkele maanden geleden besloten woensdag telefoon langer beantwoorden Deze maatregel tijdelijk zou definitief geworden Sindsdien contactcenter maar tussen 8 30 uur 12 maandag dinsdag donderdag vrijdag of 16 per week Tijdens deze uren blijft toegankelijk Als alternatief nodigt steeds meer uit e-mail sturen via online contactformulier Maar naast feit antwoorden e-mails “sporadisch blijven” opgemerkt Gehandicapten algemeen digitalisering mededelingen obstakel vormt overwinnen aanzienlijk deel betrokkenen vaak behoren meest kwetsbare onze samenleving Er bestaat mogelijkheid onthaal Zwarte Lievevrouw gaan verspilling tijd: elke receptie hoofdkantoor gaat eerst afspraak gemaakt – wat betekent hij contact opnemen computerformulier teruggestuurd tenzij hij/zij uitmaakt wekelijkse officieuze quota 60 informeel vanaf 9 ’s morgens mogen worden ontvangen Ja slechts basis “wie komt maalt” alleen donderdagochtend vermeld ervaring leert je zoiets vroeg moet opstaan… Alleen permanenties bepaalde gemeenten (drie Brussel Vlaanderen Wallonië) blijven meestal twee drie maand Naast er verwerkingstermijnen Hoewel wettelijke termijn datum ontvangst aanvraag eerste uitbetaling uitkeringen maximaal zes bedraagt gewezen “De behandelingstermijnen abnormaal lang (zijn) Voor heel dossiers duurt één jaar vooraleer ze behandeld zijn” aanzienlijke schommelingen ene gebied andere Henegouwen regio’s sociaal vlak achtergesteld wachttijden langst Waarom staat doen socialezekerheidsinstellingen land globaal namelijk voldoen regels? vraag rijst des omdat termijnen takken sociale zekerheid korter Zo OCMW’s beslissen leefloon vervolgens 15 dagen betaling verrichten Men gevonden actie komen Verrassend genoeg genomen maatregelen bedoeld lossen verbergen geen gedetailleerde statistieken beschikbaar honderdduizenden onbeantwoorde oproepen (bezettoon onderbroken communicatie bericht “al operatoren bezet” enz problemen telefonische toegankelijkheid veel discreter dan voorheen Ook cijfers gemiddelde verwerkingstermijn dossier regio ontoegankelijk Is verbetert ondanks herhaalde beloften vele waarnemers? voortduurt onaanvaardbaar disfuncties geduurd Ze schande hun slachtoffers Mijnheer mijnheer kunt u ons vertellen welke concrete zullen einde schandaal? wachten informatie parkeerkaart certificaat mag slecht beginnen afgelopen dringend openbaar debat gehouden Commissie Zaken Parlement zodat alomvattend plan presenteren Dit beperkt zoveelste aankondiging paar nieuwe aanwervingen: ernstig vereist Dat regering lopende zaken goed excuus: juridisch overheid perfect budgettaire nemen dringende verhelpen Kris Boudt (Vrije Universiteit Brussel) Bea Cantillon (Universiteit Antwerpen) Daniël Cuypers Philippe Défet (Université catholique Louvain) Elise Dermine libre Bruxelles) Daniel Dumont Valérie Flohimont Namur) Petra Foubert Hasselt) Isabelle Hachez Saint-Louis) Patrick Humblet Gent Fabienne Kéfer Liège) Willy Lahaye Mons) Freek Louckx Johan Put (KU Leuven) Frédéric Schoenaers Wim Van Lancker Guido Limberghen Ronan Rossem Gent) Frank Vandenbroucke Amsterdam) Yannick Vanderborght Pascale Vielle Steun? Reactie? guido limberghen@vub be (N) daniel dumont@ulb ac (F) Hashtag: #RespectForDisabledPeople
Die Europaïsche Säule sozialer Rechte – ein Wendepunkt unserer Sozialpolitik?
ABSTRACT Im November 2017 verkündeten das Europaparlament, der Rat und die Europäische Kommission feierlich »Europäische Säule sozialer Rechte«: 20 Grundsätze für Chancengleichheit Zugang zum Arbeitsmarkt, faire Arbeitsbedingungen, soziale Sicherung Inklusion. Positiv kann vermerkt werden, dass zu einer fortdauernden politischen Agenda werden könnte, welche über Amtszeit Juncker hinausreicht. Es besteht aber Gefahr, es, falls EU es nicht schaffen sollte ihre Versprechen einzulösen, einem Rückschlag kommen lange Zeit neue Anläufe, eine umfassende Dimension hinzuzufügen, blockieren würde. stellt sich also Frage, wie Potenzial maximiert kann. TREFWOORDEN: Rechte; soziales Europa; Europäischen Sozialunion
Risk Sharing When Unemployment Hits: How Policy Design Influences Citizen Support For European Unemployment Risk Sharing (EURS)
Risk Sharing When Unemployment Hits: How Policy Design Influences Citizen Support For European (EURS) report Results of a survey experiment by the University Amsterdam (the Netherlands) With support INAPP (Italy)1 Authors: Frank Vandenbroucke (UvA) Brian Burgoon Theresa Kuhn Francesco Nicoli Stefano Sacchi (INAPP) David van der Duin Sven Hegewald (UvA)2 Correspondence address: f i g vandenbroucke@uva nl To cite this report: 2018 AISSR Report 1 (December) We also thank KULeuven for financial 2 Erik Schokkaert Sharon Baute Miroslav Beblavy and Mathias Dolls comments IPSOS staff their in fielding ACES-community at UvA promoting interdisciplinary environment needed research Zahra Runderkamp layout production Abstract In aftermath Eurozone crisis proposals to share risk unemployment shocks have been high on political agenda Welfare states built-in automatic stabilisers cushion economic notably insurance The argument with regard is that monetary union needs mechanisms buttress or complement stabilizers its member states; national might achieve However are citizens ready crises hitting countries? This sheds light crucial yet unresolved question conducting conjoint public sharing among representative sample 19641 respondents 13 October November studies citizen preferences policy implementing EURS vary six dimensions: (1) generosity (2) education training conditions (3) between-country redistribution (4) versus administration (5) impact taxes (6) individual job search effort Our results show design matters They highlight variation across countries socio-economic ideological differences Most importantly fundamental opposition confined small segment population all there potential majorities specific packages organize Contents SUMMARY p 4 1. Purpose structure 20 2. Cross-border when hits: typology options 23 3. 38 4. What we know from existing solidarity Europe 46 5. Main 54 6. Pointers policy-makers 85 APPENDIX 87 References 101 Summary Why conduct cross-border sharing? Commission has argued repeatedly Monetary Union be completed fiscal shocks; instance benefits purchasing power people who lose one would re-insurance benefit schemes level Another option tabled scheme supports Member States’ investment capacity they hit cope reduced revenue increased spending Both common insight: it important can play role times whilst simultaneously protected; therefore some extent an ‘insurance union’ EU remains basis conducted States covering 70% EU’s involving organized many different ways Thus generic idea stability bolstered cross- border risks related led large variety detailed designed take diversity as much possible into account translate straits understandable way core variants tested new need due significant increase Therefore refer our ‘European Sharing’ policies aiming particular modes social condition personal world view main conclusions evidence leads following (EURS): • Fundamental relatively Citizens sensitive EURS: although sensitivity differs generally tend prefer more generous (more means: larger amount subsidies thus higher guaranteed minimum participating countries) require offer unemployed entail no tax increases beneficiaries fulfill least (e accept suitable offer) Generous carry each even if package additional taxation (whether indeed case not something discuss; than hypothesis which test) domestic rich poor eventual burden (if burden) necessary rally sufficient most implementation decentralized: adds arguments developed elsewhere should try build true but systems lump sum transfers associated good combination activation A debate exercises community lot e how tolerant structural seems less express policymakers say such debates important; other issues – requirements seem weight citizens’ judgment Rather insurmountable polarization observe room constructive democratic deliberation methodology: ‘conjoint analysis’ order explore attitudes these complex questions fielded focused confronted three pairs two alternative (hence total) thereby asked sets questions: pair had tell us prefer; indicate whether strongly oppose somewhat (or neither nor it) gathered information about relative absolute resistance against 3 number features (in call ‘the fixed points’); differ dimensions label moving parts’) ‘fixed points’ judged following: disbursement State triggered State; does generate permanent cash flow earmarked benefits: used subsidize floor levels informed provide own expense ‘moving parts’ make think ‘generosity’ dimension (D1) ‘training education’ (D2) ‘between-country redistribution’ (D3) ‘taxation’ (D4) ‘administration’ (D5) ‘job dimension’ (D6) Concretely parts differentiate follows: concerns country intrinsically set Three support/common envisaged; expressed percentage last wage first months unemployment: (i) 40% (ii) 60% (iii) presence absence) must obtain support: either addition ask about: (a) respondent’s age citizenship residence NUTS2 activity recent past income source household composition; (b) experience feelings insecurity his/her perception evolution position; (c) general ideology electoral values religion identity; (d) opinion responsibility governments secure decent standard living actual people; (e) trust trade unions institutions current leaders EU: (f) concern globalization migration societal problems opportunities refers question: may long run receive pay it? Here distinction between ‘pure insurance’ whereby cannot paid (no run); ‘tolerant’ allows any kind emerge run; ‘redistributive’ scheme: next severe deliberately generates distribution long-run respondents’ scenarios tabled: taxation; will 0 5% everyone country; 1% only distinguishes administered One interpret ‘genuine scheme’ (whereby fund out directly citizens) ‘re-insurance’ disburses budgetary whole system national); go detail tests ‘European’ ‘national’ applying distinguish scenarios: benefit; apply per week These 324 combinations (3 x = 324): risk-sharing Each 19500 6 drawn randomly total robust result random draw methodology called analysis It misunderstand nature saying imply equivalent incomes figures meant come extra contributions contributions; ‘0 5%’ ‘1%’ simple convey message nothing Whilst left open survey: coverage benefits4 issue debt5 participate limited Eurozone6 details administrative operations 7 motivate choice cover essence huge outstanding both relevant accurate accessible differentiates rather going best knowledge time ‘policy design’ problem referring imagine since do exist practice wanted avoid making exercise imagination too was implemented Austria Belgium Denmark Estonia Finland France Germany Hungary Ireland Italy Netherlands Poland Spain considerably respect development welfare state model (notably strictness vis-à-vis availability monitoring efforts sanctions applied); performance over 10 years geographical location length membership Fieldwork means online panel company National terms because waiting periods eligibility rules labour market logic propose guidelines bound aspect concrete proposal domain confront quality entails captured focus linear (thus abstraction minima caps differentiation composition etc ) 5 Whether debt salient issuance intertemporal smoothing functionality so-called ‘asymmetric shocks’ mentioned But framing wording compatible respondent nudged long-term perspective requires (for explicitly ‘long run’ impacts) part survey; framed ‘EU implies necessarily (two belong Eurozone) precise ensure (such ‘experience rating’ ‘claw-back’ mechanisms) Neither them exact funded took place 2018; assured Nudging judging respondents: careful approach did nudge positive outcomes pitfalls outcome expected everywhere consequence lower security mention undersell proposal: presented principles ‘need’ (across (implicitly using word) moral hazard: become worried pro-active overall crises; incentives individuals find jobs soon possible) diminish upshot obviously interpreted remedies hazard behavior recipients sense present survey’s phenomena inevitable design: inattentive inconsistent Since want reason lack attention seen aim considered On hand reality formation opinions views ‘inattentive discarded includes check eliminate end longer attentive simply attentive) exclusion fail check; eliminates 19% inclusion those Respondents packages: resistance) single chooses B then expresses gives prima facie response If happens Again process; pollute give (and one) 11 9%; consider low figure given complexity Only 6% statistical Eliminating generation changes Yet inevitably create (prima facie) internally example: based net contributors Taking (with temporary fluctuations) X improve rely external Consider very today An Estonian combines ‘no taxation’ ‘a (at least) equal unemployment’ judge feasible (it further decrease programmes cut deficits allowed proposed survey) example shows internal inconsistency country-specific feature: target unemployment) without funding unfeasible Given rough conclusion zoom consistent 8 First observations: limited: 10% rejects majority reviewed ‘reject’ oppose) converse pattern makes ‘free lunch’ type ‘cheap talk’ External incompatible situation: Y Z receipt structurally redistributive run) preferred excludes run: combine inconsistencies existence unique mobilize accepted under review Figure ES4 Executive illustrates positively (somewhat support) saw: 66% 9 shown ES1 ES1: pooled Reading note bar middle 44% ‘somewhat favour’ ‘strongly far 12 9% none words attitude against’ ‘neither favour against’) Levels however ES2 displays ‘mean support’ change exclude construal notion marginally (to 66 9%) excluded ES2: Mean 38%; (imaginary) series ‘votes’ French 38% votes 55% Please ‘vote’ including popular Intuitively emerges mean richer mature well-established poorer Hungary) hardest sample: Ireland) (70% replacement) interestingly fine-grained what here characteristics interact individual-level determinants unsurprising observation towards initiative More surprising finding purpose attracts explored academic publications Potential predict vote cast Obviously cautious deriving ‘predicted votes’ method provides so ES3 predicted supranational bars capture voters stands Sharing’) declared assume ‘neutral’ answers (‘neither voting forced split proportional camps solid horizontal lines assuming turn top upper ES3: Predicted Vote Sample Packages Pooled (13 MOST POPULAR: Must train/educate Redist rich-to-poor No costs admin LEAST redist LOW FLOOR: HIGH FLOOR BUT NO REDIST : 0.5 % WITH DOMEST IN&BTWN Some btwn cntry focuses interesting theory: (starting graph) ‘most popular’ second ‘least clearly viable projects 80% excluding neutrals) where assistance having anything majority) Its popularity fact remaining four represent mixes roughly ascending character As descriptions it’s clear unemployed; (rather European) level; required Hence keep constant along generosity: subsidizes up months); redistribution: allow contrast tolerates redistribution; taxation: everybody (by 1%) Table E1 summarizes & REDISTRIBUTION DOMESTIC AND BETWEEN-COUNTRY Features (possibly) D1 D2 educate train D3 tolerant: D4 your pays D5 D6 Across quite Europeans tending particularly within through progressive allowing facility 65% ‘neutrals’ just 50% neutrals above threshold assumes models voter replacement wages tolerance feature variant explained section (cf supra): impose it; third ‘between- imposes understood conform principle ‘in need’ always deserve term ‘Need’ being protecting principled rationale Political decision-making Council country- patterns ES4: Country HIGHER IN-CNTRY buy explain why Italy) graph Italian surpasses 75% GENEROSITY adding hardly cast: reveals deviate Space forbids interactions programs (modestly) Additionally enthusiastic (compared across-the-board modest programme) applies marked Finally compared substantially And cross-country include course predictable Euro-zone economy debtor creditor status comports earlier suggesting divided nationally take-home enhances reduces depends (France Finland) distributive matter decided jointly intrinsic pro’s con’s examination nevertheless pointers policy-makers: population; offer); discuss) support; transfers; activation; Section Automatic supporting effective demand hits stabilisers; (without pretesting) highlights Depending potentially proceeded (we systems; to: 7. options); 8. attached (2 9. possibility 10. 11. 12. options) options: Box protect residents facing loss Doing manifest solidary construed altruistic members thin project motivated indemnifying risks; conceived appeals self-interest narrow nutshell hotly debated rehearse inform engage validity underlying starting test noted advocates sometimes table argument: embodied legitimacy; rebalances cooperation shed Structure briefly rehearses implement develop special reference useful covers full description elaborates challenges presents overview concludes reader skip Sections constraints prevent reading entire key completion EMU insight gained prominence nearly unions’ centralize management banks Historically exception now gradually developing driven mutual progress Banking Next Capital Market latest publication wit protected organization advocated rehearsed successive official reports subject circles joint declaration German 19 June stabilization illustrate See (2017a) pp 25-26 (2017b) 13-16 Commission’s Reflection Paper (European 2017a) sketches function: Investment Protection Scheme; Reinsurance; Rainy Day Fund Communication December 2017b) builds preference (an protection scheme) proposes “a stabilisation function could quick help maintain event asymmetric typically filling financing gap pre-existing pipelines and/or skills upgrading ” Importantly emphasizes “[T]riggering activated automatically rapidly pre-defined parameters negative deviation trend) “[t]he constructed same probability contribute consistently correspond others (2017a Carnot et al (2017) Lenaerts (2015) Spath (2016) Oksanen Brandolini Strauss Dullien (2014) Gros Andor happenstance downturn stabiliser par excellence Existing opt downright centralisation (like historically Canada Germany) convergence organisation degree reinsurance really US decentralisation insurance) rational behaviour reasons pooling resilience broadly here: shock symmetric origin differently background advantage face Risk-pooling interregional broad consensus economically politically legitimate organizes able business cycles partly synchronized borrowing smoothed here; synchronization cycle (simply put witness symmetry asymmetry combined) completely added value se externality; properly insures itself helps neighbours (as vaccinate themselves infectious diseases) Because externality dispose Simultaneously insufficient sub-optimal provision promoted supported (think again vaccination authorities made compulsory) effectiveness cluster principles: sufficiently benefits; rates schemes; segmentation leaves force poorly insured unemployment; proliferation employment relations integrated insurance; individuals; constitution buffers work bad shared De Grauwe Yi; (2017); ‘stability-supporting’ subsidization authorities) Conversely plausible argue stability-supporting fortiori imperative were equipped address above): agree other’s exchange guarantee functions adequately Wrapping latter former At sure relationship published motivates (un)employment (which cf footnote …) provided 2.1. Genuine consortium Centre Studies (CEPS) examined 18 14 ‘genuine’ ‘equivalent’ types operate genuine Europeanise extent: define (minimum) replace transferred collected employers employees Alternatively remain ‘re-insure’ providing difficult accommodate adequate counter-cyclical sponsored examine synthesis see CEPS-led ‘re- throughout use re- occur Countries visible tangible proof counterargument centralized decisions contradict widely subsidiarity From technical point harmonizing partially) replaced underestimated Re- easier likely acceptable disbursements normally trigger rate short- beyond threshold) objective cyclical movement flexibility 15 short CEPS study respects: collection funds running theoretically sound recognizes reflect well complexities multi-tiered 16 context perfectly conceivable accompanied uniformity upward Such strict continuum distinguished specification (Beblavy 2017 17) Europeanisation unemployment-related multifaceted explicit theoretical simplistic multitude choices) abstract grasp impacts upon engineer undesirable (see below text 2017) Luigjes Fischer differentiating administration’ ‘national countries’ comply standards ‘Europeanisation’ Respondents’ reactions aspects influenced priori sharing: pull direction (against Europeanisation) institutional 1) opposite minimize hazard) 2.2. Debt studied partners differentiated dimensions:17 short-term imbalances add countries; varied duration EU-funded capping criteria; limit consequences scheme; certain net-beneficiaries (i accumulated net-contributors dynamically link operates mainly device already wrote introductory not) Adding overly (Respondents functioning 17 variability) works captures parameter: during floor: simplify strictly tied together: presuppose describes cashes read combined model’ transfer receives defined eligible inhabitants applied average covered obliged ratio form de facto agreed Appendix OECD data sample) admits between; tight coupling minimal concepts react absence ‘quality’ pursued precaution adopted persons (these demands Independently orient relationships pure demanding reciprocity pay-ins pay- outs) deliberate (from 1: Solidarity fits broader range scope solidarity’ ‘solidarity’ stake project? Let understanding resources compensating (disadvantageous) circumstances hold responsible conceptually distinguished: Pure compensate foreseen reasonably calculated homogeneous group (a identical profiles) practical profiles cashed mechanism contribution span ‘net beneficiaries’ contributors’ money gains) Insurance definition future takes (deliberate) aware prime redistributes (inter alia) talented less-talented individuals: compensates part) disadvantage talent; follows talent motivation disposition often ‘demanding’ Well-organised readily enlightened self-interest: expectation wins So get mixed creates cement definitions extended nation depending (unforeseen known differ) carefully objections attenuate interwoven (on purpose) Individual occurs actor adapts his behaviour; ‘institutional’ collective government) Redistribution justified ‘under control’ constitute linked choices write principle’ observable available policy) Nevertheless especially sustainability ‘insurance’ ‘institutional hazard’ electorates (especially convinced pool better off oriented Moral lead unwanted Mechanisms militate ‘moral discusses normative theories justice 2.3. Impact subsection introduced challenge assess introduce reconnect discussed previous subsection: Two papers points paper corresponds closely logic: profile’ approximates uniform profile There difference topic: earmarking generated (earmarking ‘fund’ States) (neither topic) ‘qualitative’ wish discuss requirements: ‘functional’ necessity ‘give take’ Although simulated intended simulation years: authors deem sustainable astute (additional) ‘pay’ (over term) clever technicalities let choose ‘reciprocity’ tolerated EU-UI effectively UI instrument Annex Ii (4): acts budgets instantiate Suppose suppose adopt zero: cater pay; earmarked) positions cancel perspective: complicated scheme’s cases ceteris paribus21 (part the) improvement (redistributive frequent hence strong correction mechanism): contributor paribus 22 scenario beneficiary dynamic illustrated ‘common floor’ stabilizing effects decomposing effect introduction steps step harmonize every year finance surpluses neutral 21 Ceteris except categories government achieved acting alone introducing wide period (2000-2013) fully back otherwise): simulations worse after creation dual supplementary (Eurozone- wide) 24 baseline significantly coverage25) gross earnings yearly minus received 19-0 39% GDP Latvia largest 36% 54% cap country’s median overlap contains (A) (B) calculation scenario’s beneficiaries) (columns A’ B’) affect reads direct stay (footnote corroborates possibilities 25 radical Southern Eastern Greece Malta Slovakia 2000-2013 Dolls) 15% ppt B’ 74 31 78 42 41 06 62 68 02 63 45 89 47 26 56 94 43 95 29 48 27 37 Own calculations Tables Legend: income) (up person of: A: 50%; covered; cap; B: months; B’: idem balance budget 2000-2013: Example column (Table 3) NAT-UI 4) + push 27% variant) 48% 29% 87% highly difficulty aims correct) dependent assumptions (ranging 70%); maximal crude alternatives simplicity happen are: (1% (extra) sustain ‘socio-tropic’ aggregate ‘cosmopolitan’ independently live) entertain socio-tropic ‘efforts’ similar ‘financial reciprocity’) unless redistribute countries: ‘effort’ demanded ‘reciprocity’) casu holds separated identify causal links several contributions: complete presentation) subset Spanish respondent: experiment); allowed; free lunch people) he thinks 70%; systematically impossible qualify external: arises treatment 2.4. Membership participation non- non-participation Central-European Euro area manageable EMU) suggests postulated compulsory ‘undersell’ (implicitly) appeal beneficial (countries becoming policies) 2.5. Synthesis relating Column indicates differ; formulated explains experiment; possibilities: ‘left open’: dimension; point’: answer constitutes point’ part’: 2: translation Dimension Left experiment? Comments Is not? open: non-Eurozone Can debt? benefits? Fixed point: floor) via scheme? mentions avoids reduce understand covered? starts position Or unemployment- implied Moving part: implicitly premised Different regulation support? presupposes setting mind country? ii iii countries;) Are requirements; requirements) w r t obligations (next unemployed)? conditions; presumably concerns: unconditional (concern policies); human capital taxation? increasing rich) possibly (domestic) (due stabilization)? hazard)? Positive Institutional dealt indirectly rows Table) (related inputs) outputs) 3.1. population: selected record coverage; (Poland approximately 1500 reached Excluding pre-testing involved (20440 internationally renowned contracted field (after two-tier bidding competition) maintains established panels relies lacks proprietary demographic quotas gender NUTS1 randomly-drawn adheres Accordingly close diverging 2% category Even farthest apart 4% demographics comparable leading surveys Social Survey (ESS) 3.2. reconcile accessibility laymen: jobless like hear programme financed pages you You Then (randomly combinations) formulating questions) foresee amounts months) 3: Overview (respondents answers) need? – fulfil offers May Yes while 4: insurance? long-run: 5: Who administer programme? Governments 6: people? After “Which prefer?” 2); “How 1?” (answer 1-5 Likert scale); 2?” answered assessed “Think showed decision?” against) Conjoint analyse stated experiments usually attributes By drawing content prepared researcher analysist estimate separately marketing recently recognised science earliest applications Bechtel Scheve (2013) asses hypothetical international climate agreements couple differed amongst households monthly emissions committed reach later Hainmueller Hopkins Yamamoto researchers differing formally lay down formal prove forward practically testable inferential exemplarily investigations immigrant candidate American candidates profession plans Closer topic interest Margalit bailouts Germans Their cost (negative) lesser burdens imposed receiving demonstrate designs bailout measures counted Research Gallego Marx (2018) great deal multidimensional relates importance attributed groups substantial suggested prior Schumacher smaller found socioeconomic changed entirely absent (Gallego left- wing opposed right-wing 3.3. says assigns once pairwise comparisons) weakly inconsistent; affects comes list situation judgements 27One inconsistent: ‘preference’ ‘support’ question; ‘tactically’ respondents; kept 8% 3.4. Inconsistent ‘internal consistency’: type: purposeful insurance’) exceeds increase; allowed: ‘inconsistent’ (gross) Tax-Benefit Model net-gross underestimation arise overestimate another inconsistency: benefits) improvements increases; ‘zero’ (much) fair approximation Prima consistency between- allowed) Net (OECD) Gross 55 INCONS 59 (INCONS) 65 34 75 36 qualified inferences establishing randomization marginal influence (Hainmueller 2014) consistencies distinguishing assumptions) highlighting Figures 28 EU-wide predisposition borders various orientation congenial belonging category; helped inspire conjoint- Wehrhöfer uses (different) experimental methods 4.1. initiatives produces considerable intra-EU depend heavily ex post ante?) Unsurprisingly variation: expectations involvement involves sacrifice stream Ferrera Pellegata concerning (amongst others) debt-stricken fight poverty etcetera 77 7% agree’ statement: “The equip enough sudden rise rates” (Ferrera 29) Approval signal solidarity: approval respectively 91 0% 64 Stoeckel Gerhards Genschel Hemerijck (20182108) Lahusen Grasso Kamm Meuleman (2018a b c) Hooghe Verhaegen Kleider (2009) FR GE IT PL ES SE (2018 Yearbook ETUI) “there cultural predispositions Caring meet critic’s eyes ”30 elderly “the services governments” 30 believe 69 expect Despite widespread 67 “EU-wide poor” neatly aligned: EU-level comparatively driver sizeable cross-national Nordic few expenditure agent (Meuleman 10) “altogether display politicians scientists presumed “[t]his (welfare solidarity) reduction wealth inequalities (territorial (p 30) 77% EU” (Gerhards 14-15) 82% governments’ 16) studied32 highest Mediterranean Sweden Everywhere reflection: “Obviously treated care snapshots… volatile Moreover saliency responses register contingent ‘value expressions’ indicative stable internalised limitations overrated easily plastic amenable cuing elites issue-framing discourse assumed expressions devoid commitments SP 86 90 3% 32 consists CY GR PT HU SK IE NL AT rosy picture: “[P]ublic kinds EU-internal moderate” 259) currently difficulties paying debts disagree measure?” (Lahusen Contrary obtained debt-ridden 33 “In supporters outweigh opponents slightly (41% vs 30%); indecision (uncertainty highlighted below) biggest located (66% 16% opponents) (64% 11%) leans helping side (39% 20%) undecided (42%) United Kingdom bigger 28% 41% 33% 34% findings giving stress 258 Further conditional privilege trouble unconditionally minority testifies duty subscribes fairness trustworthiness deservingness 260 261) square Pellegata; varies (solidarity what?) how?) whom whom?) publics indebted “During Eurocrisis adoption statements closest Financial …be granted name soft loans “all boat”; repayment reform risk; offered voluntarily interest; instead asking foreign taxpayers; task 11) (partially) overlapping samples posed Pellegata’s Agree Disagree Granted Soft-loans Conditionality 44 35 39 DK UK Switzerland uncertain uncertainty opens space leadership; emphasis leadership conclude underscore according hand; “Do aid suffering X?” “unsustainable debt” “very unemployment” “large numbers refugees” “national disaster” (Genschel strongest low) natural disaster lowest excessive refugee inflows ranges extremes statement ‘don’t know’) instruments ante precautionary improvisation) “an emergency accessed faces sort” 5) little rankings variance Great Britain case-by-case Lithuania stark divide self- perceived (Denmark UK) self-perceived net-recipients (Greece Spain) somewhere sobering conclusions: “Respondents net-contributor solidarity; net-recipient favour” 6) 2009) Interestingly correlates net-contributory net-beneficiary net-contributor/net-beneficiary Hemerijck’s prompts ‘paying’ ‘receiving’ end? assigned versions “Are personally Dutch inclined military attack brief country-level ‘ex fund’ co-nationals Individuals discriminate foreigners Overall willingness willing boundaries largely intact prospects promising ‘personal sacrifice’ he/she contributing ‘Solidarity’ participants disposal levy fears integration (Baute 2018a) ‘social Europe’ 2018b 2018c) analyzing Values Study 2008 EU28 fear Furthermore explaining generalized concretely policy: security; answer? (2018b) one-dimensional construct; five Europe’: supra-national policy; rights mobile Europeans; harmonization interpersonal Belgian distinct attitudinal interrelated factor Pareto Barr 2012) member-state primary whereas component 2018b) ‘spill over’ Europe’) obstacle perceive competing governance domain) supportive (2018c) intrusive regulations health safety work; ‘member funds) welfare) spillover basic ‘welfare critique’ research) stronger attractive (because attracted Europe) secondly Applying classification ‘less intrusive’ (they policies; variants); (versus governments) subtle ‘intrusive’ approaches 4.2. emphasize ‘fundamental’ ‘contingent’ Whereas rejection embrace shift altered Germany: Using burden-sharing rescue building Qua programmatic factorial one-off reaction situation) unforeseeable crises?” most: citizens? examining policy-oriented gain readiness Benefit Scheme Sovereign Insolvency Procedure) randomized 57% 18% clear-cut striking probably radically start frame “A euro resilient supposed suffer adverse labor proponents say: absorb stabilize currency All control counterargument: disadvantages respects counterarguments: “don’t markets anymore”) Compared Dolls-Wehrhöfer presenting perform runs moment Also pro- contra-arguments unemployed) neutral: benefits…” contrary namely securing implicit evoke resulting simpler qua formulation solutions mentioning treatment) gauge acceptance nuance unspecified: pre-conceptions elements parallels cleavages (German) incomes; reveal meaningful harbor robustly-stable While realistic That appear thirteen polities traction fiscal-policy tends shall clarify primarily graphical summaries visualize keeping reporting specialists visual representation modeling estimation relegate presentation discussion specialized Appendices encourage appraise confidence intervals around estimates; visually significance Focusing (Section broadest roughest metrics descriptive aggregates smooth 2) systematic stage within-country fourth social-policy fifth finally focusing toward 5.1. General Opposition preliminary reckoning risk- smoothing-over eschew averaged hundreds permutations valuations gave pairings (six all) “rejected” pairing Recall favored principal inference neutrality opposition) greater summary statistics Based categorical ratings (categorical) varying (strongly rated 266 dispersal 07) binary transformation ranking (binary) 1=somewhat 0=somewhat percent “somewhat” “strongly” Reject (1=somewhat oppose; missing=neutral) 76 sampled Variable: Obs Std Dev Min Max 117846 074 456 498 758 428 Chose Package 500 D1: 333 471 D2: educ /train D3: 334 D4: Long-term D5: Level 499 501 D6: Household 99186 014 719 Low 219 413 Unemployed 116124 068 252 Female 117606 512 Age 124 792 Attention Check 810 392 Internal 174 looking expressing termed “fundamental support” total; partitions six) Note saw 20-plus half (full Share favoured considers measure positioning: fundamentally regardless Nearly worthy 7%); 4%); 4%) polluted lunches’ seeing packages) percentages Less 30% rejected contained favoured) snapshot 1= 0=being opposing count ‘voting calculate percentage) ranging Below sources portrait Northern Western populations counterparts Central East country) (See A1 A2) 5.2. Dimensions descriptive-statistic receive? aggregated (D1-D6) Report; abbreviations italics): subsidization); support); (EU administration); comply) dimension) aggregation naked eye Generosity Training-education educ/training Between-country Taxation Countriies Poor Taxes Rich Activation requirement (Job search) administers weekly 5-10 immediately full- depart examples suffice though still line wealthy West (Figure 8) Austrian exceptions concentrated preferring familiar governmental capacities conditionality Finnish explanations (Generosity) (Requirement scheme’s /training 7: (Between-country Redistribution) th ric 8: (tax ri 9: (level administration) 10: (activation requirement) Inferential Variation fitting valuations: respondent; packages; unit package-pairing-respondent- specifications data: analyses (categorical binary) rating scores 1=strongly 5=strongly favour); Not surprisingly variables correlated (=1) (=0) covariance 52 components germane estimations per-package package: seven controls M1 M2 OLS estimator errors clustered (recalling obvious clustering tracking sees considers) simplest dimension-based plus (1=passed 0=failed) (0-3 ratings) failing (19% respondents) (that choosing “rejected”) 40 dummies mitigate heteroskedasticity M3 repeats throws away gradations eases interpretation counterfactuals M4 redress effects: intercept three-level multilevel respondent-packages embedded variable maximum likelihood estimators M5 ordered logit otherwise M6 random-intercept three-levels M7 rank-ordered grouped ranked within-respondent empirical summarized corroboration things entail: (D1); (D2); (not ones) (D3); (D4); (D5); (always) coefficients multi-level Before turning worth noting pass (visible M1) (choosing (there Among questionnaire weights yielding virtually corroborate valuation) wealthier (results shown) plots Average Marginal Component Effects (AMCEs) attribute passing chosen 95% explanatory factors experimentally derived orthogonal AMCEs estimated regression (excluding correlation 2014; decreased chance AMCE 11: Marginal-Component Effect (AMCE) Attributes 05 separate here) clarifies size influences axis capturing predictor 12% (70%) (40%) second-most influential labour-market pose bears (modest amount) pushed unpopular appears substantive slight (albeit statistically models) (either A1’s dummies) spurred oddly Estonians Finns unlike substantively embracing (interestingly join plea) 12: edu corroborated transformations (binary)) A2 pronounced (Support faced yields reported 12’s grey characteristic measured equal: almost rate; administration; (job 13: 5.3. clarifying pull-together mix respondents? Answering tedious Instead prominent intuition viability attempt Predicting guess-work Figure’s counterfactual taking predicting “vote” sampling Oppose (based rating- measure) “neutral” ignored evenly camps) intervals) shares Of estimates unlikely home election day anti-EURS European-wide referendum alter actually (M2 A1)– eventuality low-floor purposes 14: modal “most popular” “least purely involve problematic “free price Still lower-floor upper-ceiling benchmarks Little EU-administered lunch” incur steadily trade-offs surpass remit research; implausible raises modestly) promises level); (focusing rates); (where so); redistribution) short-cuts denote IN BETWEEN COUNTRIES 1%-tax entailing (potentially) modestly enjoys “generous” stringent assumption plebiscite Irish (particularly) cross-nationally 15: 5.4. Country-level Characteristics scrutiny laid bare articulated per-country well-known macro-political- shape per-dimension package-based conserve dimension-specific marginal-component summarize (relative non-voting) macro-level parameter (details A19 Appendix) 13-country cross base cross-level comparison ‘low’ ‘high’ 10th percentile 90th ‘high; standardized graphs interaction left-hand interested settings right-hand high-unemployment 16: Rates IN-CNTRRYE DIST IN-CNTRYRE comport low-unemployment high- panels) move (even) Second moderating capita EU-28 parity PPP normalization) moves low-GDP high-GDP (compare straight-forward story interpreting peculiar reconsider GDP: 182% ‘richest’ (followed Denmark) dubious doubt accounting proxy 17: Final Consumption Expenditure final consumption correct anomaly ‘Final Expenditure’ reliable account-based indicator taken (again PPP-basis) 106% Denmark’s 120% average) starker terms) wealthiest ‘poorest’ final repeat high-final markedly (counterfactually) rightmost panel) Either (though favor) Third national-level moderates unemployment-insurance (UI) European-level expenditures GDP) 2015 take-up visibility higher- 18: measure: (this Calculator; singles) paints picture gets replacement-rate dramatically ‘increase’ settings) putting 5.5. characteristics: Socio-economic Status Attitudes dampen intensify particular: low-income low-education favor risk: ‘low income’ EU-SILC data) ‘higher median; secondary education; ‘unemployed’ macro- 19: suggest uneven implications (upper panel)44 right insecure (low education) skews educated Indeed appreciably moderate yield retired market) opposite: dislocated prevails approximating deciles SILC vintage convert modified equivalence scale 57 73 influencing measures: (national) redistribution45 (left-hand belief look work46 (right-hand (than ordering: regressive 20: Attitudes: Government Beliefs About don’t 20’s Those believing low- essentially slothful exploitative (believing don’t work) reflects unclear statements: levels” Answers scaled (Strongly / Somewhat Strongly “I answer” “Most job” “Strongly agree” disagree” reaffirm appreciable targets trusting distrusting contemporary simple: ones skewed judgments 21: Trust Leaders 49 together A3 “personally distrust Union”; (Very Very distrust) A3-A10A4-A18 moderated 5.6. Comparison literature optimistic 2018) pessimistic ‘sobering’ domain-specific (our debt- stricken unemployment-stricken countries); domain-specificity one-sided performant worries legitimately doing strikingly (much complementary insights multidimensionality confirm revealed research: resonates sought cross-section Pulling 1-4 articulates garner undergird policymaking predicts practitioner policy-making audience activation;50 unimportant policymakers; contradiction propositions diverge indicated refining encompasses near 50 insurance-based protective compiles supplemental tables relevance commentary clarification report’s discussion: supplementing underlie predictions companion informing A4-A10 welfare-state supplements A11-A18 A1: Graphs A2: (baseline= wage) D1=60% 190*** 220*** 088*** 221*** 373*** 398*** 321*** (0 007) 009) 004) 021) 016) 013) D1=70% 239*** 281*** 119*** 282*** 482*** 515*** 404*** 008) 010) 032) 017) (baseline conditions) D2=country education/training 139*** 156*** 071*** 157*** 277*** 297*** 234*** 006) 003) 011) (baseline=countries in) D3=countries 016* 020* 009* 020 038* 041* 041** D3=poor 022** 024** 010* 025 045** 051** 047*** 023) 015) (baseline=No taxation) D4=0 -0 123*** 134*** 055*** 228*** 244*** 187*** D4=1 066*** 026*** 109*** 118*** 096*** (baseline=European administered) D5=administered 054*** 021*** 054* 087*** 092*** 065*** (baseline=no D6=must 141*** 165*** 078*** 164*** 288*** 304*** 271*** 044) 125*** 142*** 069*** 142** 249*** 263*** 248*** 005) 047) 060*** 031** 001 034* 047** 018) 024 016** 023 026 039 012) 019) 020) 042* 012 043 063 078* 046) 033) 037) 019* 016 003 007** yes Constant 074*** 155*** 300*** 265*** 014) 108) 048) 172) R-squared 046 036 N 78348 DV M4-M7: (categorical): against; 2=somewhat 3=neither favour; 4=somewhat M3: (binary): 0=neutral M1-M3: (6 respondent) inconsistency; dummies; M4: respondent-package M5-6: Maximum (ordered respectively) M7: Rank-ordered Right-hand p<0 * ** 01 *** (Chose M8 M9 M10 M11 M12 107*** 108*** 116*** 444*** 233*** 136*** 145*** 558*** 348*** 285*** 095*** 357*** 222*** 177*** 015*** 013** 061*** 038*** 030*** 017*** 016*** 067*** 042*** 033*** 246*** 153*** 121*** 032*** 037*** 132*** 082*** 063*** 028*** 029*** 073*** 058*** 093*** 100*** 385*** 240*** 196*** 091*** 089*** 366*** (0=pass; 1=fail) 000* 001* 000) 320*** 311*** 001) 739*** 460*** 022) 033 032 038 95454 models: 0=didn’t pairing; 1=chose (M7-M9): Models weights; passed (M10-M12): (logit probit logit) M7-M9 A3: Requirement) A4: Rate A5: A6: A7: A8: Replacement A9: ECD Distress Index EUBS A10: recipient/contributor A11: Country-specific Income A12: A13: Education (lower=no secondary; higher=more school) A14: A15: Attitude A16: A17: Worry Job Loss A18: A19: GPD Fin Cons Exp Gini coefficient countr 2012 100 107 105 115 131 127 120 108 110 117 116 114 106 109 126 119 104 102 112 79 111 103 113 123 118 98 133 182 165 96 Netherlan 140 134 128 70 158 92 93 Source Eurostat Co Data aver Chain volumes 2005=10 2016 unavailabi Public Eligibility criteria Repeated Total 60 ALMP: Availability s monitorin Sanctions 2008-2016 2014 09 00 08 72 99 58 71 88 825 735 155 61 04 82 51 Netherland 07 03 495 685 Langenbucher G ca sEU28 percenta GD unavailabilit unavailability exludes L Basic strengthening EMU’s Europe’s recovery Intereconomics 49(4) 184– 189 (2012) Economics Oxford: Oxford Press S Abts K Swyngedouw M (2018a) threat security: Euroscepticism? Politics 19(2) 209- 232 Measuring Europe: Indicators 137(1) 353-378 Spillover obstacle? Journal Advance DOI: 1017/S0047279418000314 Feasibility Added Value Brussels: Retrieved from: https://www ceps eu/system/files/EUBS%20final pdf Marconi Maselli I ahead eu/publications/european-unemployment-benefits- scheme-rationale-and-challenges-ahead F Mass global Proceedings Academy Sciences America 110(34) 13763-68 J 56(4) 864–886 Carta D’Amuri unemployment-based absorber Common 54(5) 1123–1141 compensation 10(4) 427-455 Kizior Mourre Fiscal Euro-Area: (CEB Working 17/025) https://dipot ulb ac be/dspace/bitstream/2013/259556/3/wp17025 P Ji Boom Busts Governance C Barnard Baere (Eds Crisis (pp 160-191) Cambridge: Cambridge Area Reforms: Evidence Randomized Experiment (CESifo 7141) Fuest Neumann D Peichl area? microdata International Tax Finance 273-309 Stability Gütersloh: Bertelsmann-Stiftung Deepening Economic (COM(2017) 291) https://ec europa eu/commission/sites/beta-political/files/reflection-paper-emu_en New framework Parliament Bank 822 final) eu/info/sites/info/files/economy-finance/com_822_0 Union: piece in: Vanhercke Ghailani Sabato Play ETUI/OSE Be Reconciled? Citizens’ View Integration Milan: REScEU centroeinaudi it/images/locandine/REScEU_Mass_survey_results_SHORT_VE RSION Federal-State Partnership: Relevance Reflections (IZA 129 Multi-dimensional Preferences Labour 24(7) 1027-1047 (Policy Brief School Transnational (EUI) Issue 2018/01 Lengfeld H Ignácz Kley Priem Strong Solidarity? (BSSE (Berlin Sociology February) Häuberer Do state? comparative 31(6) 677-700 Eurozone? Deductible 199–203 T Causal Inference Analysis: Understanding Multidimensional Choices Stated Preference Experiments Analysis 22(1) 1–30 Uses legitimacy 120-139) 120-139 Left-wing unwilling redistribution? Explaining (EUI MWP 2016/17) Solaz Elsas E Practising preach: cosmopolitanism promotes 25(12) 1759-1778 Boundaries Solidarity: Policies Unpublished manuscript Comparative Assessment Discussion Responses Times 253-281) Basingstoke: Palgrave Macmillan Against Immigration Establishment? Scandinavian Vol 41(3) 263-282 Oorschot W Delespaul Gugushvili Laenen Roosma Rossetti Past Present Future Topline Round Retreived europeansocialsurvey org/about/singlenew html?a=/about/news/essnews0054 html Smoothing Asymmetric Shocks Area: Simple Proposal Dealing Mistrust 5817 March 2016) area: table? Promises (Jacques Delors Institute Paper(166) 1-26 Mobilizing costly policies: party cues 56(2) 446-461 R history Benefits APPAM Conference Inequalities: Addressing Growing Challenge Policymakers Worldwide London 13-14 eight Reduction Hazard: Vaccination Metaphor 52(3) 154-159 3-46) identity? 16(5) 871–904
La pauvreté et la déprivation des enfants en Belgique. Comparaison des facteurs de risque dans les trois Régions et les pays voisins
La pauvreté et la déprivation des enfants en Belgique Comparaison facteurs de risque dans les trois Régions pays voisins COLOPHON TITRE Deze publicatie bestaat in het Nederlands onder titel : Armoede deprivatie bij Belgische kinderen Een vergelijking van risicofactoren drie Gewesten buurlanden Une édition Fondation Roi Baudouin Rue Brederode 21 1000 Bruxelles AUTEURS Anne-Catherine Guio (LISER – Luxembourg Institute of Socio-Economic Research) Frank Vandenbroucke (Université d’Amsterdam) avec le soutien du réseau Net-SILC3 COORDINATION POUR LA FONDATION ROI BAUDOUIN Françoise Pissart Directrice Anne-Françoise Genel Coordinateur projet senior Saida Sakali Nathalie Troupée Collaborateur gestion connaissance Ann Vasseur Programme management CONCEPTION GRAPHIQUE Salutpublic MISE EN PAGE TiltFactory PRINT ON DEMAND Manufast-ABP asbl une entreprise travail adapté Cette publication peut être téléchargée gratuitement sur notre site www kbs-frb be version imprimée cette électronique commandée (gratuitement) DÉPÔT LÉGAL D/2848/2018/28 NUMÉRO DE COMMANDE 3617 Décembre 2018 Avec Loterie Nationale TABLE DES MATIÈRES Colophon 4 Avant-propos 7 Synthèse 9 Samenvatting 13 1. Introduction 17 2. Vue générale belges comparaison l’UE 18 3. Facteurs 27 3.1. Cadre théorique 3.2. Résultats empiriques 30 4. Modélisation 31 5. Réflexions recommandations pour pouvoir politique 37 Références 49 Annexe 1: liste abréviations 51 AVANT-PROPOS Qui ignore encore chiffres effarants aujourd’hui ? Cela fait presqu’une décennie que ces données sont régulièrement portées à l’attention décideurs grand public force marteler mêmes pourcentages (40% 25% 15% respectivement Wallonie Flandre) d’un affaiblissement l’indignation collective voire d’une résignation Faut-il rappeler l’enjeu est taille C’est évidence puisqu’il s’agit nos il l’avenir société tout entière Les conditions vie précaires empêchent se développer harmonieusement effets ce mauvais départ risquent aussi faire sentir très long terme En revanche (et positif) améliorer investir mesures qui favorisent leur développement dès plus jeune âge c’est rompre fatalisme prédiction statistique selon laquelle un enfant pauvre a toutes chances devenir adulte raison insiste nécessité ambitieuse faveur situation leurs familles Car effet n’est pas option Il faut sans cesse chercher renouveler manière mobiliser acteurs Poser autre regard statistiques motivé publier étude D’emblée nous tenons remercier deux auteurs (professeur l’Université (LISER-Luxembourg NET-SILC3 ils ont analysé plusieurs européens Ils efforcés comprendre différences entre ses mais Flandre proposé d’analyse complémentaire espérant qu’elle diffuserait ‘efficace’ possible Analyser indices comparer ne livre tableau réjouissant évoqués ci-dessus Néanmoins l’espérons mobilisateur raisons principales on quitte l’abstraction concept ‘seuil pauvreté’ approcher près vécu enfants; indicateurs portent eux germes l’action car évoquent directement leviers qu’il convient d’actionner Approcher révèle failles indignes Ainsi par exemple trop d’enfants privés vacances (33%) loisirs réguliers (19 8%) quelques habits neufs (15 7%) livres (10%) d’internet etc ; taux comparable celui Croatie Malte Pologne Royaume-Uni; même où parmi bas d’Europe 41% vivant ménages emploi considérés comme étant déprivés chercheurs n’ont voulu limiter contribution analyse précise chiffrées remis rapport contenant y intégrant nuances éléments complémentaires suggérés membres comité composé spécialistes terrain Ces remises font l’objet dernière partie montrent qu’aucun acteur aucun niveau n’y arrivera seul pauvres s’améliorera significativement combinaison politiques sociales fiscales matière petite enfance d’éducation d’extrascolaire logement formation d’emploi soit nombre domaines compétence nécessitent vision soutenue tous pouvoirs publics coordonnée local Si voulons qu’une prête véritable lutte contre sensibilisée problématique voie celle-ci moins conséquence choix individuels résultat processus sociétaux mécanismes d’exclusion bien précis À cet investissement sera extrêmement ‘rentable’ seulement défavorisés eux-mêmes tient remarquable scientifique ainsi apport aux Le soumet présent diverses composantes belge remercie personnes ci-dessous avis suggestions • Séverine Acerbis Badje Antoine Borighem ONE – Direction Études Stratégies De Bleeckere Vlaamse Overheid Departement Onderwijs Vorming Strategische Beleidsondersteuning Valérie Desomer Fédération CPAS wallons Union Villes Communes organisationnelle opérationnelle David Vaal Netwerk tegen armoede François Ghesquière Recherche Évaluation IWEPS Anne Giacomelli l’Enseignement Supérieur Catholique FédESuC Kathy Jacobs Kind & Gezin Afdeling Preventieve Gezinsondersteuning Janssen Réseau wallon Fanny Laurent Forum-Bruxelles inégalités Sarah Luyten Observatoriumvoor Gezondheiden Welzijnvan Brussel-Hoofdstad Christiane Malcorps Solvay Isabelle Martijn POD Maatschappelijke integratie Florence Pirard ULg Faculté Psychologie Sciences l’Éducation Département Tine Rommens SYNTHÈSE monétaire mesure relative dépend revenu chaque considérées dont inférieur 60% médian national utilisent indicateur afin d’étudier ‘absolues’ Cet difficultés quotidiennes basant non l’accès ensemble dix-sept items nécessaires Europe l’enfant mange-t-il fruits légumes jour Invite-t-il parfois amis maison Peut-il participer excursions fêtes scolaires Vit-il correctement chauffé Part-il au semaine an On considère qu’un lorsqu’il privé d’au Plus d’items manquants élevé sévère présente utilise nouvel agréé européen mars (globalement Région) d’autres Elle d’environ similaire France supérieur autres Mais quand prend seuil observe l’écart creuse proches 12% quatre alors proportion situe 9% Pays-Bas Allemagne 2% moyenne recouvre fortes disparités 29% 22% 8% Dans classement groupe performants Région bruxelloise occupe position extrême formes sévères classe intermédiaire Royaume-Uni également sévérité L’étude principalement liés ressources ménage (le disponible l’emploi l’endettement ) besoins (les coûts santé composition démographique vivre famille monoparentale agit tant coûts) L’impact différentes variables diffère fortement l’autre riches l’impact relatif liées besoins/coûts fort généralement donc socioéconomique population pourcentage différent variable l’absence exerce impact résultats illustrent fois l’on compte individuelles (p ex ménage) richesse continue avoir signifie groupes vulnérables présentant caractéristiques similaires mieux protégés nationale interprétée approximation certaines mesurées modèle patrimoine l’aide nature qualité l’accessibilité financière systèmes garde transport réelles auxquels face L’analyse permet distinguer similitudes principal déterminant euro supplémentaire protège (quasi) locataire son confronté lourd endettement ou certains souffrent problèmes chroniques augmentent Celle-ci influencée parents particulier doute parce chômage peu qualifiées davantage souffrir périodes fréquentes européenne caractérise élevée Ce constat résulte part importante particulièrement Bruxelles; d’autre dépri- vation attribuent cela plupart transferts sociaux minimums (comme allocations minimum d’intégration sociale exemple) permettent bénéficiaires s’élever au-dessus cas négligeable (41%) malgré non-emploi nettement faible conclusions soulignent d’avoir d’assurer meilleure protection revenus prouve exemples rappellent ratifié Convention Nations Unies Droits l’Enfant implique responsabilité publique claire concernant droits devrait motiver début prochaine législature mise place Gouvernement fédéral gouvernements régionaux communautaires d’ambitieux ‘master plans’ relatifs rôle important locaux plans devraient couvrir large éventail réduisent salariaux travailleurs qualifiés nets investissements l’économie revalorisation remplacement qu’ils constituent adéquate ciblées précarisées cadre réforme familiales transfert extension l’offre logements accru agences immobilières (qui doivent assurer accompagnement qualité) renforcement primes location services d’accueil abordables règles d’accès prioritaire sociaux: (santé culture sports…) accessibles enseignement création d’écoles dites ‘larges’ c -à-d ouvertes communauté locale capables s’attaquer collaboration partenaires alimentaire (en fournissant repas sains complets jour) scolaire organisant elles-mêmes accessible élèves) frais limitant coût matériel activités pédagogiques familles) d’activités extrascolaires… Tout doit s’accompagner proximité démarche proactive jouent crucial mérite d’être soutenu s’investissant peuvent toucher augmenter façon considérable l’efficacité disponibles SAMENVATTING Cijfers over financiële zijn gebaseerd op relatieve metingen hangen af inkomensniveau elk land Mensen wie inkomen lager is dan mediaan worden als ‘arm’ beschouwd dit hebben een andere indicator gebruikt om meer ‘absolute’ verschillen tussen landen te kunnen bestuderen: Die meet dagelijkse problemen Hij niet financieel maar gaat uit toegang tot eenzelfde lijst die men beschouwt noodzakelijk voor kind dat Europa leeft: eet elke dag fruit groenten? Nodigt soms vriendjes thuis? Kan deelnemen aan schooluitstapjes -feestjes? Leeft behoorlijk verwarmde woning? Gaat jaarlijks minstens week met vakantie? Men ervan gedepriveerd gezin zich deze kan veroorloven Hoe hoger aantal waar beschikt hoe ernstiger voorliggende studie nieuwe maart Europees goedgekeurd maken België (als geheel gewest) Europese Ze geeft er ongeveer gedepriveerde leven Dat percentage vergelijkbaar Frankrijk ligt Als drempel wordt gelegd merkt kloof naburige ook groter In vier terwijl Nederland Duitsland 7% Luxemburg slechts bedraagt Achter gemiddelde gaan grote gewesten schuil Zo Brussel mist Wallonië Vlaanderen klassement bevindt groep best presterende neemt Brussels Gewest extreme positie zeer hoog ernstige vormen middengroep Kroatië Malta Polen Verenigd Koninkrijk Maar hier ernstig erg groot analyseert hoofdzakelijk middelen (het beschikbare werk opleiding schuldenlast enz noden (kosten huisvesting gezondheid gezinssamenstelling (leven eenoudergezin heeft zowel kosten) variabelen verschilt sterk rijkste verbonden noden/kosten grootst algemeen minst ontwikkelde Er dus alleen inzake sociaal-economische samenstelling populatie zoals uiteenlopend gezinnen niemand werkt: variabele werken deprivatierisico resultaten laten tevens zien rekening houdt individuele (bv gezinsinkomen) algemene welvaartspeil blijft Dit betekent kwetsbare groepen vergelijkbare kenmerken beter beschermd armste rijkdom geïnterpreteerd proxy bepaalde model rechtstreeks gemeten patrimonium hulp natura elkaar bieden kwaliteit toegankelijkheid onderwijssystemen kinderopvang gezondheidszorg openbaar vervoer Zij allemaal ofwel reële kosten waarmee zij geconfronteerd gelijkenissen Het gezinsinkomen belangrijkste determinant alle significant Vlaanderen: bijkomende beschermt Andere factoren risico verhogen zijn: (nagenoeg) gewerkt woonst huurt kampen zware waarvan leden chronische gezondheidsproblemen Deprivatie beïnvloed door opleidingsni- veau ouders vooral vermoedelijk omdat werkloosheid laaggekwalificeerde mensen twee nog lopen periodes gekenmerkt aandeel zonder vaststelling resultaat factoren: ene kant schrijven toe feit meeste minimumtransfers (zoals werkloos- heidsuitkering leefloon) begunstigden mogelijk boven armoede(risico)drempel geval leeft verwaarlozen ondanks kleiner hun conclusies beleidsaanbevelingen onderstrepen buitenlandse voorbeelden bewijzen tegelijk minder én je betere inkomensbescher- ming biedt VN-Verdrag Rechten geratificeerd Daardoor ons duidelijke publieke verantwoordelijkheid bescherming rechten zou federale regering gewest- gemeenschapsregeringen moeten motiveren vanaf begin volgende legislatuur ambitieus master plan belangrijke rol lokale besturen moet brede waaier domeinen behelzen: werk: fiscale maatregelen loonkosten werknemers verminderen netto verhogen; investeringen economie; levenspeil: vervangingsinkomens uitkeringen herbekeken adequate komen richten kansarme kader hervorming gezinsbijslagen wat nu bevoegdheid gewesten; huisvesting: aanbod woningen uitgebreid ondersteuning huisvestingsmaatschappijen (zij instaan kwalitatieve bijstand); huurpremies versterkt worden; jongste kinderen: investeren opvangdiensten betaalbaar kwaliteitsvol voorrangsregels groepen; openbare diensten voorzieningen: dienstverlening (gezondheid cultuur sport…) zo organiseren ze iedereen toegankelijk is; onderwijs: opzetten scholen openstaan gemeenschap staat samen partners diverse pakken: vlak voeding (elke gezonde complete maaltijden aanbieden) schoolondersteuning (zelf aanbieden leerlingen is) schoolkosten (de materiaal pedagogische activiteiten beperken gezinnen) buitenschoolse activiteiten… alles samengaan netwerking proactieve benadering nabijheidswerk overheden spelen daarin cruciale verdient Nabijheidswerk naar meest zorgen voorzieningen goed INTRODUCTION déterminants utilisant l’indicateur spécifique adopté l’Union Européenne (UE) prolonge analyses économétriques Marlier Verbunt (à paraître) porté l’identification micro macro trente européens1 Notre but l’intérieur structure suit section 2 définit fournit illustrative 3 passe revue tels été mis al économétrique présentés avant conclusion discussion 5 1 (Institute Research-LISER-Luxembourg) Vandebroucke d’Amsterdam-Pays-Bas) largement inspirée article rédigé financé troisième l’EU-SILC (Net-SILC3) subventionné Eurostat tiennent Comité d’accompagnement Magda Meyer Ides Nicaise commentaires utiles uniquement celles Adresse e-mail correspondance anne-catherine guio@liser lu VUE GÉNÉRALE DÉPRIVATION ENFANTS BELGIQUE ET DANS LES RÉGIONS BELGES COMPARAISON AVEC PAYS L’UE fournir informations correctes concrètes présupposés partage sein spécifiques c’est-à-dire basés différer celle telles récoltées 2009 2014 l’ensemble Statistique (EU-SILC EU Statistics income and living conditions) collectées comptant âgé 15 ans via répondant (pas auprès eux-mêmes) Selon protocole l’enquête si déclare qu’au déprivé item garder l’esprit l’étude ceux vivent institution sans-abri squats adultes irrégulière) inclus l’analyse finale proposée (2017) adoptée mesurer compose suivants couvrent aspects matériels Enfant Quelques deuxième main) Deux paires chaussures bonne pointure Fruits Viande poulet poisson équivalent végétarien Livres adaptés l’âge 6. Équipements extérieurs 7. Jeux d’intérieur 8. Activités régulières 9. Célébrations d’occasions spéciales 10. Invitation d’amis venir jouer manger temps 11. Participation 12. Vacances 13. Ménage Remplacement mobilier usé 14. Absence d’arriérés paiement 15. Adultes Accès internet 16. Logement adéquatement 17. voiture usage Seules déprivations dues problème financier vie) comptabilisées l’UE-28 jeu couleurs présentent systématiquement élevés différents orange/rouge) Bulgarie Roumanie contraire faibles vert nordiques Autriche Luxembourg) montre l’image nuancée l’item autrement désavantage bénéficient avantage Au comparés devions inclure (voir ci-dessous) classerait cinq affichant meilleures performances situerait intermédiaires République tchèque Portugal Royaume- Uni serait proche Grèce baltes Slovaquie Serbie souligner basé toute lorsque compare absolues entités contrairement habituellement utilisée étudier Tableau ‘Heat map’ indiquant Population couverts EU-SILC % Chaussures Protéines Internet Fêtes Loisirs Habits Excursions Amis Voiture Arriérés Meubles Suède 0 6 8 Finlande 16 11 Islande 24 20 Danemark 14 Suisse 10 12 25 Slovénie 28 Espagne 34 46 22 29 Chypre 41 40 60 19 Italie 38 Irlande 53 23 36 57 Répub 47 26 35 UE-28 33 32 54 Estonie Lituanie 50 48 39 61 45 Lettonie 42 55 67 Hongrie 52 43 72 Légende Source Calculs base transversales Nous sommes concentrés jusqu’ici pris séparément allons examiner quelle cumulent figure distribution ans) (panel A) (Pays-Bas Luxem- bourg) voir panel B A qu’à (BR) 50% retenu définir enfants) grave atteignent 43% 14% (WA) (VL) 23% 4% utilisé (13%) l’Allemagne (11%) (8%) Cependant fixé (c’est-à-dire déprivation) tandis (2%) Figure Distribution (âgés Panel 1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6+ 7+ 8+ 9+ 11+ 12+ 13+ 14+ 15+ 16+ Pays calculs NB Pour l’annexe Comment expliquer souffre graphiques relation faiblesse (pauvreté irons ensuite loin examinerons individuel propos propres L’indicateur défini ménages2 (étant donné varie l’autre) (défini ci-dessus) d’en- fants (quasiment) l’intensité considérée ‘très faible’ 59 hormis étudiants) travaillé 20% potentiel total cours l’année écoulée L’intensité moyen positionne niveaux l’exception atteint monétaire) (quasi-)absence d’intensité net (disponible) Son calcul étapes a) monétaires perçus n’importe source quel membre lui-même additionnés (ceci comprend capital aides espèces d’espèces ménages) déduction faite taxes cotisations payées; b) refléter (net) divisé ‘d’équivalents adultes’ ‘l’échelle modifiée l’OCDE’ donne poids (1 premier second personne suivante âgée ans); c) final attribué égale (adultes d’absence items) (proche Hongrie) elle Proportion (sur dix-sept) CH MT IT EL PL EE WA HR SE IS FI VL NL 70 80 Taux concerne présentation régionales intensité (nombre FR U BECZ BR ES LV RS CY LUDENLEE DK SI AT agrégées qu’occupent grande hétérogénéité situations nationales Des ayant termes illustre diversité potentielle Afin institutionnel poursuivi (enfant) recours mettre quelles ménage/des significatif FACTEURS résume principaux constats modèles D’un point vue identifié ensembles probabilité et/ou maîtrise ressources; coûts; relations types présentées diagramme d’abord expliquent bien-être consommer tour sa ‘maîtrise ressources’ Bien courant tel mesuré élément déterminées antérieurs actuels futurs prospérité capacité d’emprunt toutefois difficiles récolter L’ensemble influencé marché l’origine migratoire s’attendre corrélé enviable accès relativement aisé institutions crédit surmonter liquidité jeunes rendement futur l’investissement humain Comme souvent descendants présumer qu’elles d’héritages importants contribue Ceteris paribus origine hors UE corrélée vulnérable difficile probable précaire travailler prédicteur risques outre entraver due impliquer érosion l’épargne fin entraîner dettes l’une définition type design lutter degré ciblage l’adéquation influencer populations lieu défendent l’argument égales confrontés dépendent notamment l’état statut propriétaire/locataire série explicatifs mentionnés (taille influence Par monoparentales économiquement (parce possibilités mutualisation isolés mal concilier professionnelle familiale susceptibles d’opter partiel inactivité Du fixes (logement éducation représentent n’entraînent nécessairement préférences individus interviennent influencent consommation (on défendre façonnées certaine l’éducation milieu culturel vont sens supposer interactions professionnel côté salaires général Diagramme Déterminants appliquant d’analyser l’insuffisance l’échantillon vrai fournie famille/des directe d’avantages approchée dépenses (macro) Toutefois volume répartition reçu l’échantillon) rouge Celles noir difficulté éventuellement explicatives) l’activité indépendante toujours facile fiables cause éventuel sentiment honte d’admettre essentiels adaptatives person- nes longtemps diminuer attentes prétendre besoin payer) Certaines prises empirique prédicteurs majorité diffèrent socioécono- mique absence lequel reviendrons aidera (PIB) intervient amples recherches confirme régional plutôt (résultats publiés demande) PIB pays/d’une région réduise contrôle micro-facteurs n’était attendu priori semble corrélation contextuels ‘cachés’ Autrement national/régional ‘niveau social’ sociétés négative celui-ci explicatif limité sauf avantages surprise déjà compris utilisé; importantes combattre simplement ceci MODÉLISATION déprivée exception comparativement s’expliquer (1) pays; (2) l’illustre Quand simple bivariée indique (comparativement (nous tard données) évaluer associés caractéris- tiques lesquels utilisons méthodologie résumée 3) d’expliquer avons comparé spécifications robustesse présenterons (tous présentons (binomial négatif) expliquant (allant 17) fonction vit bref aide caractéristique (autrement ‘toutes choses ailleurs’) comparant différence souffrant facteur emploi) référence explicatives regroupées aurait effectuer régression séparée) entité indiquons coefficient colonne testons zéro (c-à-d confirment ‘maîtrise ressources’ ‘besoins ménage’ supposions Lerevenuduménageestleprincipaldéterminantdeladéprivation desenfantsdans Quandoncomparelescoefficientsentre nosrésultats montrentquecetimpactestsignificativementplusforten Flandre(dernière colonne): touteurosupplémentaireprotègemieuxdeladéprivation accroît significative Wallonie/Bruxelles encouru négatif qualification régionale (bien hypothèse doive examinée près) volatilité longues Elles accumulent lors d’épargne subissent perspectives Àniveauxderevenusimilaires lesménagesdontunoudesmembre(s) exercentune activité onttendanceàsouffrir d’unmoinsgrandnombrededépriva- tions Commeexpliquéplushaut peuts’expliquer enpartieparladifficultéde mesurercorrectementlesrevenusprovenantd’uneactivitéindépendante dansdes enquêtestelles EU-SILCoudefaireladistinctionentrelesavoirsetlescoûts personnelsetprofessionnelspourlesindépendants Lasituationdesindépendants estmeilleure Flandrequedanslesdeuxautres Vivre augmente après prise constitue soi expliqué dû comptent monoparentaux compter adulte) s’avèrent d’importants locataires propriétaires migrants d’origine Lorsque protecteur binomial Coeffi- cient WA/BR Impact WA/ Différence significa- tive Revenu -0 0705 oui 1235 (référence 3043 2654 Diplôme ens primaire secondaire supérieur) 8051 2932 6253 07596 Activité travailleur indépendant) 3592 -1 4786 Parent isolé (réf 1592 3716 Coûts jugés lourds lourds) 2473 3875 4919 8007 Nombre 0226 0539 Migrant migrant UE) 0084 1303 Locataires gratuit) 8026 5604 Endettement jugé léger) 3491 9858 Mauvaise mauvaise 3921 1814 gras (p<0 1) Note qu’en global fréquence précède informe surreprésentés Formation Sans Indépendant 0% 10% 30% 40% ■ combiné (figure 5) (tableau 2) voit Parmi 54% comparons chiffre WA/BR) égard précédents articles écrits Julie Vinck 2015; F J A-C 2014) (ce attribuons dépasser discuterons (au standard Enfants (< (3+ (5+ Variable 57% 64% Dipl sec inf 5% 33% 46% 32% sup 36% 44% 38% 47% 37% 31% Lourd 53% 82% 76% 84% 35% 17% Locataire 16% 26% 70% 78% 83% 45% 51% 39% s’élève (privés États RÉFLEXIONS RECOMMANDATIONS LE POUVOIR POLITIQUE ressort résumés contexte macro-économique manières observables (caractéris- apparemment pouvons différemment pays/régions courent régions prospères L’ampleur (surtout locataires) mesurés (services sociaux) Nos catégorie exceptionnelle flamande relâcher efforts rassemblés révèlent matérielle progressivement nouveau-nés montré inquiétant (PIB habitant médian) d’allocations d’adéquation macro-économiques favorables possède nature) s’ils redistribués universelle (62% (seulement) population) représente s’il insuffisant passer salaire Tant mensuel quarts 66% segment sous-évalue auquel viennent système fiscal Indicateurs 2014-5 (1000 SPA3) SPA enfant) Ménages (% d’enfants) Total tête) Avantages espèce PIB) Degré soc (seuil Adéquation Salaire (SPA mois) 00 63 92 71 08 1493 89 44 69 75 66 09 1450 76 82 73 1388 68 74 62 1597 90 07 1421 revient déciles impôts Parités d’achat convertissent montants exprimés monnaie commune artificielle uniformise monnaies prix partagent devise commune) OCDE Comparé l’exemple néerlandais sorte ait (Vandenbroucke 2017) hasard l’activation inscrite depuis nombreuses années haut l’agenda L’activation l’assistance s’inscrivent décentralisé majeur expérience ‘copiée’ telle livrer enseignements municipalités néerlandaises solide décision échelle obtenu compétences dernières décennies 2015 décentralisation (la Bruxelles) marqué étape Standards croissante discrètement décentralisée l’importance (via ‘revenu d’intégration’) gérée villes communes Malheureusement débat nouveau paysage réussir l’exclusion ni renforcé intégré réseaux (De Wilde 2016) veut dire eu tentative coordination interfédéral 2014-2015) encouragés financièrement flamand l’instant suivi initiatives clair nous)4 faiblesses gouvernance (ou potentialités inexploitées) s’ajoutent structurel persistant dépit successives moment écrivons l’Enquête Forces (LFS Labour Force Statistics) 2017 avait État (selon LFS5) était Simultanément simulations comparatives ‘ménages-types’ structurellement médiocre beaucoup Prenons parent employé social n’ajoute traditionnellement ‘soutien net’ travaille empêcher n’a d’emploi6 pourquoi elles veulent efficaces durable causes fondamentales intégration (2019) Gouvernements élaborer plan’ évaluation approfondie factuelle dogmatique existantes lumière défi relever comment solutions situent croisement référons inquiétudes exprimées Rapport Sénat assuré financement temporaire structurelles sait clairement seront main- tenues transféré Gemeentefonds investies pro- gramme existant ignorons utilisation contrôlée (Sénat 2015-2016 p 89) notion ‘ménage emploi’ LFS basée SILC Voir Cantillon Marchal Luigjes cependant ‘tax shift’ familiales; s’appuient MIPI 2013 d’activation exigent changements structurels miques ‘dures’ L’efficacité renforcée fédérales locales coordonnées mises service objectifs globaux exposés répondre nombreux divers efficace domaine sport loisirs7 Souligner originale tangibles supplémentaires devienne structurelle ceux-ci agissent matières mobilité l’enseignement … infantile8 croissants rester fers lance bénéficier suffisamment moyens financiers humains apprendre uns échanges d’expériences pratiques permettre d’évaluer renforcer suite brièvement commenter l’exhaustivité questions prendre accroître a. Outre visant reste marge manœuvre fiscaux conséquent œuvre réduire employeurs réduction budgétaire compensé micro-simulations suggèrent positif participation revenu; indiquent (future) compensation complète tax shift pourrait affecter pensionnés9 consiste éviter régressifs comblant trou axées L’objectif va mobilisation secteurs subventionnés soient secteur mener RH soutient l’expérience Leurs complétés carte orientation ciblée dépasse l’entreprise Ceci illustré Recommandations formulées Wallon Lutte Pauvreté récentes élections communales Capéau (2018) d’encore d’accroître travaillent b. ordinaire offre d’opportunités exploitons slogan ‘le marché’ accueillir monde naïf devons emplois (emplois )10 question savoir budgets consacrés projets d’économie accrus (L’activation prolongent ‘articles 60-61’ devenu cadre) c. disposer régulateur flexible autant listes d’attente (d’autres réflexions mentionnées gagner lorsqu’ils dernier comprennent d’assistance (revenu d’intégration) minimales d’invalidité revalorisés l’accent d’aléa moral l’assurance entraîné approche globale évolution souci atténuer préoccupations rémunération l’énergie l’eau sports Un plein suffisant horaires charge réalisées mettent surtout l’augmentation sous pression années11 souligné (2015-2016) réformé régimes nouveaux caractérisés montant forfaitaire universel complété suppléments ciblés réformes neutre (si d’étude compte)12 considéré vers universalisme ciblé réduit pièges (où s’attend dynamiques positifs grâce améliorations administratives favoriser l’exercice droits) posera 2019 pourront durant nouvelle d’études d. Quelles urgents soutenir substantiel nécessaire13 locatif sujet “L’offre (AIS) territoire” (Rapport 130) chacun puisse recourir instruments inciter bailleurs disposition AIS garantir maintien D’autre qu’“il (…) confrontées criants strictes L’on songe ici l’attribution enfant” étend veiller ayant-droit effectivement supprimer d’obstacles d’exercer Van Lancker W (2016) Decoster Vanheukelom Dewilde Pannecoucke l’association d’étendre substantiellement prévention réalisation droit sécurité accessibilité peuvent-ils protéger potentiellement essentiel d’agir préventive curative pourraient l’égalité développant capacités enfant/jeune soutenant éducatif places couverture géographique quartiers souplesse coût) actifs occupés fréquentation sous-représentation précarisés barrières financières (culturelles linguistiques organisationnelles )14 existent Côté francophone prévues l’accueil remarquer juste titre aura L’accessibilité physique Code enfance15 souligne encouragent renforcent l’inclusion accueillent exige collaborative promouvoir bénéfices impliquant organisations suppose personnel formé aider apprécier valeur convictions cultures respectées transition maternel attention particulière L’implication Pavolini E Schepers (2013) recherche financée (Crépin Neuberg 2013); http://ec europa eu/ assets/eac/education/policy/strategic-framework/archive/documents/ecec-quality-framework_en pdf revêt importance développe- ment reconnu personnelles familial préventif quartier collaborer faciliter transitions (famille milieux école maternelle) puissent luttant culturelles freinent l’accès; fragiles délétères quantité ici16 Qu’attendons-nous écoles peuvent-elles réellement offrir opportunités ouverture ancrage Chacun conviendra l’école brisant cercle vicieux moteur d’ascension sociale) s’attaquant conséquences court mère quitté priorité optique sortent L’effet répand entrave d’ascenseur l’ont tristement vagues PISA; manque soulève organisationnelles17 mettons enfants18 Communauté Wallonie-Bruxelles l’interaction uniformes condition préalable celles-ci réussissent multiples facettes d’enquête (EU-SILC) gradient postposer soins revenus; https://ec eu/eurostat/statistics-explained/ index php?title=Unmet_health_care_needs_statistics Baye (2016); Witte Hindriks publications aperçu récent tendances Franck proposent ‘un socle enfants’ indépendamment deviennent qu’on appelle ‘écoles larges’ (‘brede scholen’) insérées partenariats soutenues trouve d’écho Même possibles pensons sain complet connaissons l’idée fournissent gratuits élèves idée écartée facilement sérieux obligatoire reçoivent gratuit intéressant justifie « jusqu’au garantit législation datant 1948 visent préserver amé- liorer l’apprentissage sert d’outil pédagogique enseigner bonnes table habitudes d’alimentation saine céréales lait écrémé teneur grasse »19 expériences voient 78 maternelles (écoles différencié) offrent rentrée appel espérer généralise idéale s’appuie organismes capable préparation enseignants réussite origines contribuer apporter (dès aborder positivement langagière expliciter enjeux d’apprentissage entretenir confiance familiers l’institution armées exigences aptitudes suivre privatisation dualisation creusant fossé n’en http://www edu fi/yleissivistava_koulutus/hyvinvointi_koulussa/kouluruokailu/kouluruokailun_historiaa veillant voyages nécessaire atteindre socles primaires filières techniques professionnelles prohibitif pose réflexion portée excluant certain d’élèves ‘Maximum Facturer’ s’est attaqué périphériques programme limitation supportés secondaire20 transformées approches l’échelle Pacte d’excellence annoncé l’objectif gratuité envisagé progressive puis (d’abord dits ‘scolaires’ ‘d’accueil’) évidemment intention concrétiser culturelle extrascolaires artistique sportif extrascolaire compléterait idéalement développées veillerait équité d’‘école large’ évoqué œuvrant environnement autour ‘Maisons l’Enfant’ (‘Huizen Kind’) atout relient engagés prévenir sociaux21 poursuivre d’atteindre définis l’ONE ‘Précarité Périnatalité Enfance -2018’ prévoit provincial Anvers KOALA partenariat futures jusqu’à l’acronyme ‘Kind- OuderActiviteiten Lokale Armoedebestrijding’ (Activités Parents pauvreté) centrées subside permis 500 supplémen- taires lieux concertation centrés réservant préoccupation fragilisés volets concrétisés scolarité vis-à-vis intégrée éducative (cf ‘figures relais’ déployées flamands jettent ponts l’école) forte main-d’œuvre mènent envisager subsidiation investissent fournis constituer pierre angulaire ‘alliance autorités régionales/communau- reposant partagée d’action coordonné incluant pourra devient absolue premiers ministres piste actuelle anti-pauvreté consécutifs (axés placés ministre-président22 contenus pauvreté/déprivation infantile (2014-2015)23 fédéraux élaborés jusqu’ici24 travaillant couvrant l’éventail investissant suffisants succès http://cohesionsociale wallonie be/actions/lutte-contre-la-pauvret%C3%A9 mi-is be/sites/default/files/documents/plan_national_lutte_pauvrete_infantile_0 Plan (http://www miis be/sites/default/files/documents/plan_fede- ral_de_lutte_contre_la_pauvrete_2016-2019_0 pdf) Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (https:// vlaanderen be/?q=vlaams-actieplan) RÉFÉRENCES (2015) Inégalités Fédération- L’apport PISA Eduquer 2015/ (n°114) 10-12 d’information l’autorité fédérale Communautés Session doc 6-162/3) S Chr Decent Incomes for the Poor: Which Role Europe? Journal Common Market Studies Volume Number pp 240–256; DOI: 1111/jcms 12486 Maes T Betaalt taxshift zichzelf terug? Leuvense Economische Standpunten 2018/168 Crépin Vécu étrangère l’égard structures parole donnée précarité Impactberekening kinderbijslaghervorming armoederisico KU Leuven janvier M Bie jaar OCMW bijstand Leuven; Acco Kr (eds) (her)vormende school Itinera -C juvénile Parlement Gordon D Najera H Pomati ‘Towards measure child deprivation’ Child indicators research https://doi org/10 1007/ s12187-017-9491-6 P Micro- macro-drivers deprivation European countries poverty Belgium Lahaye Vranken I Rossem R (eds Belgian yearbook Sociale InZichten ACCO Leuven/La Haye The new system family allowances Wallonia: distributive effects https://www researchgate net/publication/316828914_THE_NEW_SYSTEM_OF_FAMILY_ ALLOWANCES_IN_WALLONIA_IMPACT_ON_POVERTY_AND_DISTRIBU- TIVE_EFFECTS C ‘nieuwe kwestie 0’: wonen armer maakt in: Coene Raeymaeckers Hubeau Goedemé Remmen Haarlem Uitsluiting Jaarboek Baromètre énergétique (2009-2015) (3e édition) Iets gelijker helaas Monseur ethno-culturelle amplification Quels apports Paris Conseil d’évaluation Lafontaine Structure éducatifs éclairage international Crahay (Ed L’école peut-elle (2e éd collaborateurs augmentée 145-173) Boeck parcours âgés champs parentalité SA Dedicated Research Matthew effect childcare use: matter policies or preferences? Public Policy 25(6):878-893 Pacolet Buffel V Segaert Vanormelingen Coninck Wispelaere Op Beeck L Progress implementation Recommendation Investing children Social Network (ESPN) Country Profile Unia L’enseignement inégalitaire ethnique Hoog tijd alarmbel trekken Sampol: Samenleving politiek n° (december) 4-11 Nederland: kleine welvaartsstaten Vierendertigste Pacificatielezing Breda november 13140/ RG 14550 34888 armoede- verdelingsimpact kinderbijslag: akkoord Regering mei 2016 CSB ANNEXE LISTE ABRÉVIATIONS BE BG CZ PT RO IE SK UK Autres UE-SILC (hors LT LU HU fondation d’utilité info@kbs-frb 02-500 dons partir euros IBAN: BE10 0000 0404 BIC: BPOTBEB1 d’impôt versé Agir mission changement d’innovation l’intérêt cohésion cherche maximiser renforçant encourage philanthro- pie particuliers entreprises Ses valeurs l’intégrité transparence pluralisme l’indépendance respect promotion solidarité justice philanthropie l’engagement sociétal talents démocratie l’intégration coopération créée 1976 l’occasion règne roi Merci donateurs précieux Abonnez-vous e-news bonnescauses Suivez-nous PUB N°
Armoede en deprivatie bij Belgische kinderen. Een vergelijking van de risicofactoren in de drie gewesten en de buurlanden
Armoede en deprivatie bij Belgische kinderen Een vergelijking van de risicofactoren in drie gewesten buurlanden COLOFON TITEL Cette publication est également disponible français sous le titre: La pauvreté et la déprivation des enfants Belgique Comparaison facteurs risque dans les trois Régions pays voisins uitgave Koning Boudewijnstichting Brederodestraat 21 1000 Brussel AUTEURS Anne-Catherine Guio (LISER – Luxembourg Institute of Socio-Economic Research) Frank Vandenbroucke (Universiteit Amsterdam) Netwerk voor analyse EU-SILC (Net-SILC3) COÖRDINATIE VOOR DE KONING BOUDEWIJNSTICHTING Françoise Pissart directeur Anne-Françoise Genel senior projectcoördinator Saida Sakali Nathalie Troupée project- kennismanager Ann Vasseur programme management GRAFISCH CONCEPT Salutpublic VORMGEVING TiltFactory PRINT ON DEMAND Manufast-ABP vzw een bedrijf aangepaste arbeid Deze kan gratis worden gedownload onze website www kbs-frb be afdruk deze elektronische (gratis) besteld via WETTELIJK DEPOT D2893/2018/38 BESTELNUMMER 3616 December 2018 Met steun Nationale Loterij 5 INHOUDSTAFEL Colofon 4 Inhoudstafel Voorwoord 7 Samenvatting 9 Synthèse 13 1 Inleiding 17 2 Algemeen overzicht België vergeleken met EU-landen 18 3 Factoren die leiden tot 27 Theoretisch kader Empirische resultaten 30 Deprivatie belgische gewesten: verklaringsmodel 31 Overwegingen aanbevelingen het beleid 37 Referenties: 49 Bijlage 1: lijst afkortingen landennamen 51 VOORWOORD Zou er nog iemand zijn niet op hoogte is ontstellende cijfers over kinderarmoede tijd? Al bijna decennium gegevens daarover geregeld onder aandacht gebracht beleidsmakers grote publiek Het risico bestaat dat door te blijven hameren steeds weer dezelfde percentages 40% 25% 15% respectievelijk Wallonië Vlaanderen collectieve verontwaardiging verslapt zelfs politieke berusting volgt Dat uitdaging groot spreekt zich: gaat om dus toekomst samenleving als geheel Hun precaire levensomstandigheden verhinderen zich harmonieus kunnen ontwikkelen De effecten hun slechte start leven dreigen ook zeer lange termijn voelbaar Daartegenover staat verbeteren leefomstandigheden investeren maatregelen ontwikkeling al jonge leeftijd ten goede komen betekent je komaf maakt fatalisme statistische voorspellingen zeggen arm kind alle kans heeft arme volwassene reden waarom aandringt noodzaak ambitieus armoede gezinnen Berusting inderdaad geen optie We moeten onophoudelijk zoeken naar nieuwe manieren actoren mobiliseren andere ogen kijken statistieken daar één ertoe aangezet studie publiceren twee auteurs (hoogleraar aan Universiteit (Luxembourg Research LISER) analyseerden netwerk NET-SILC3 diverse Europese landen factoren onderzoekers ondernamen poging verschillen begrijpen tussen maar Zij hebben aangeboden hoop Stichting efficiëntst mogelijke wijze zou verspreiden indicatoren analyseren situatie elkaar vergelijken levert beeld opwekkender dan we hierboven vermeldden Toch hopen mobiliserend mag werken redenen: hier stapt men af abstracte concept ‘armoede(risico)drempel’ kiest benadering beter aansluit leefwereld kinderen; bevatten kiemen actie gaan omdat ze rechtstreeks hefbomen aangeven beweging moet zetten Vertrekken legt falen bloot onwaardig Zo genieten veel vakantie (33%) vrijetijdsactiviteiten (19 8%) wat kleren (15 7%) boeken (10%) internet enz In ligt aandeel gedepriveerde niveau Kroatië Malta Polen Verenigd Koninkrijk Zelfs waar percentage laagste Europa behoort wordt 41% gezin gewerkt gedepriveerd beschouwd 8 wilden bijdrage beperken nauwgezette cijfergegevens rapport overhandigd Daarin werden nuances bijkomende elementen geïntegreerd aangereikt leden comité bestond uit specialisten veld samenvatting daarvan werd bezorgd laatste deel vormt laat zien enkele actor beleidsniveau dit z’n eentje aanpakken zal pas significant combinatie sociaal fiscaal vlak van: jongste onderwijs buitenschoolse huisvesting opleiding werk woorden: aantal bevoegdheidsdomeinen ambitieuze visie nodig ondersteund overheden coördinatie lokale Als willen bereid écht strijdt tegen gesensibiliseerd problematiek haar zozeer opvatten gevolg individuele keuzes resultaat welbepaalde maatschappelijke processen uitsluitingsmechanismen investering bijzonder ‘rendabel’ alleen kansarme zelf hecht eraan danken opmerkelijke wetenschappelijk alsook voorleggen geledingen dankt volgende personen advies suggesties • Séverine Acerbis Badje Antoine Borighem ONE – Direction Etudes Stratégies Bleeckere Vlaamse Overheid Departement Onderwijs Vorming Strategische Beleidsondersteuning Valérie Desomer Fédération CPAS wallons Union Villes Communes Wallonie organisationnelle opérationnelle politique David Vaal François Ghesquière Recherche Évaluation IWEPS Anne Giacomelli l’Enseignement Supérieur Catholique FédESuC Kathy Jacobs Kind & Gezin Afdeling Preventieve Gezinsondersteuning Janssen Réseau wallon lutte contre Fanny Laurent Le Forum-Bruxelles inégalités Sarah Luyten Observatorium Gezondheid Welzijn Brussel-Hoofdstad Christiane Malcorps Solvay Isabelle Martijn POD Maatschappelijke integratie Florence Pirard ULg Faculté Psychologie Sciences l’Eductation Département d’éducation formation Tine Rommens SAMENVATTING Cijfers financiële gebaseerd relatieve metingen hangen inkomensniveau elk land Mensen wie inkomen lager 60% nationale mediaan ‘arm’ indicator gebruikt meer ‘absolute’ bestuderen: Die meet dagelijkse problemen Hij financieel toegang eenzelfde items beschouwt noodzakelijk leeft: eet elke dag fruit groenten? Nodigt soms vriendjes thuis? Kan deelnemen schooluitstapjes -feestjes? Leeft behoorlijk verwarmde woning? Gaat jaarlijks minstens week vakantie? Men ervan veroorloven Hoe hoger beschikt hoe ernstiger voorliggende maart Europees goedgekeurd maken (als gewest) Ze geeft ongeveer vergelijkbaar Frankrijk drempel gelegd merkt kloof naburige groter 12% vier terwijl Nederland Duitsland 7% 9% Luxemburg slechts 2% bedraagt Achter gemiddelde schuil mist 29% 22% 8% klassement bevindt groep best presterende neemt Brussels Gewest extreme positie hoog ernstige vormen middengroep Maar ernstig erg analyseert hoofdzakelijk middelen (het beschikbare schuldenlast ) noden (kosten gezondheid gezinssamenstelling (leven eenoudergezin impact zowel kosten) variabelen verschilt sterk rijkste verbonden noden/kosten grootst algemeen minst ontwikkelde Er inzake sociaal-economische samenstelling populatie zoals uiteenlopend niemand werkt: variabele deprivatierisico 10 laten tevens rekening houdt (bv gezinsinkomen) algemene welvaartspeil blijft Dit kwetsbare groepen vergelijkbare kenmerken beschermd armste rijkdom geïnterpreteerd proxy bepaalde model gemeten patrimonium hulp natura bieden kwaliteit toegankelijkheid onderwijssystemen kinderopvang gezondheidszorg openbaar vervoer allemaal ofwel reële kosten waarmee zij geconfronteerd gelijkenissen gezinsinkomen belangrijkste determinant Vlaanderen: euro beschermt Andere verhogen zijn: (nagenoeg) woonst huurt kampen zware waarvan chronische gezondheidsproblemen beïnvloed opleidingsniveau ouders vooral vermoedelijk werkloosheid laaggekwalificeerde mensen lopen periodes gekenmerkt zonder vaststelling factoren: ene kant schrijven toe feit meeste sociale minimumtransfers (zoals minimum werkloosheidsuitkering leefloon) begunstigden mogelijk boven armoede(risico)drempel geval leeft verwaarlozen (41%) ondanks kleiner conclusies beleidsaanbevelingen onderstrepen buitenlandse voorbeelden bewijzen tegelijk minder én betere inkomensbescherming biedt VN-Verdrag Rechten geratificeerd Daardoor ons duidelijke publieke verantwoordelijkheid bescherming rechten federale regering gewest- gemeenschapsregeringen motiveren vanaf begin legislatuur masterplan belangrijke rol besturen brede waaier domeinen behelzen: werk: fiscale loonkosten werknemers verminderen netto verhogen; investeringen economie; levenspeil: vervangingsinkomens uitkeringen 11 herbekeken adequate richten hervorming gezinsbijslagen nu bevoegdheid gewesten; huisvesting: aanbod woningen uitgebreid; ondersteuning huisvestingsmaatschappijen (zij instaan kwalitatieve bijstand); huurpremies versterkt worden; kinderen: opvangdiensten betaalbaar kwaliteitsvol voorrangsregels groepen; openbare diensten voorzieningen: dienstverlening (gezondheid cultuur sport…) zo organiseren iedereen toegankelijk is; onderwijs: opzetten scholen openstaan gemeenschap samen partners pakken: voeding (elke gezonde complete maaltijden aanbieden) schoolondersteuning (zelf aanbieden leerlingen is) schoolkosten (de materiaal pedagogische activiteiten gezinnen) activiteiten… alles samengaan netwerking proactieve nabijheidswerk spelen daarin cruciale verdient Nabijheidswerk meest zorgen voorzieningen goed SYNTHÈSE taux monétaire une mesure relative qui dépend du revenu chaque : sont considérées comme pauvres personnes dont inférieur à médian national Les utilisent un autre indicateur afin d’étudier différences plus ‘absolues’ entre Cet difficultés quotidiennes se basant non sur mais l’accès même ensemble considérés nécessaires pour tout enfant vivant Europe l’enfant mange-t-il fruits légumes jour ? Invite-t-il parfois amis maison Peut-il participer excursions fêtes scolaires Vit-il logement correctement chauffé Part-il au moins semaine par an vacances On considère qu’un situation lorsqu’il privé d’au ces Plus nombre d’items manquants élevé sévère présente étude utilise ce nouvel agréé européen mars comparer (globalement Région) d’autres européens Elle révèle que d’environ soit similaire France supérieur celui autres Mais quand on prend seuil observe l’écart creuse avec proches Ainsi privés quatre alors cette proportion situe aux Pays-Bas Allemagne n’est moyenne belge recouvre fortes disparités d’enfants Bruxelles Flandre Dans classement groupe performants Région bruxelloise occupe position extrême très formes sévères classe intermédiaire Croatie Malte Pologne Royaume-Uni sévérité L’étude Ils principalement liés ressources ménage (le aussi l’emploi l’endettement etc ses besoins (les coûts santé composition démographique fait vivre famille monoparentale exemple agit tant coûts) L’impact différentes variables diffère fortement d’un l’autre C’est riches l’impact relatif liées besoins/coûts fort généralement grand défavorisés Il n’y a donc seulement socio-économique population pourcentage différent ménages sans emploi variable l’absence d’emploi exerce résultats illustrent qu’une fois l’on tient compte individuelles (p ex ménage) richesse continue avoir 14 Cela signifie groupes vulnérables présentant caractéristiques similaires mieux protégés peut être interprétée approximation certaines ne mesurées modèle patrimoine l’aide nature qualité l’accessibilité financière systèmes d’éducation garde transport public ont tous réelles auxquels ils font face L’analyse permet distinguer similitudes principal déterminant toutes significativement supplémentaire protège (quasi) locataire son confronté lourd endettement ou certains membres souffrent problèmes chroniques augmentent Celle-ci influencée parents particulier doute parce chômage y peu qualifiées risquent davantage souffrir périodes fréquentes deux comparaison européenne caractérise élevée déprivés Ce constat résulte d’une part importante particulièrement ; d’autre belges attribuent cela plupart transferts sociaux minimums (comme allocations d’intégration exemple) permettent bénéficiaires s’élever au-dessus cas où négligeable malgré non-emploi nettement faible leurs conclusions recommandations politiques soulignent qu’il possible d’avoir d’assurer meilleure protection revenus prouve exemples rappellent ratifié Convention Nations Unies Droits l’Enfant implique responsabilité publique claire concernant droits devrait motiver dès début prochaine législature mise place gouvernement fédéral ainsi gouvernements régionaux communautaires d’ambitieux « master plans » relatifs rôle important pouvoirs locaux Ces Plans devraient couvrir large éventail domaines mesures fiscales sociales réduisent salariaux travailleurs qualifiés nets investissements l’économie vie revalorisation remplacement 15 qu’ils constituent adéquate ciblées faveur familles précarisées cadre réforme familiales transfert compétence extension l’offre logements soutien accru agences immobilières (qui doivent pouvoir assurer accompagnement qualité) renforcement primes location petite enfance services d’accueil abordables règles d’accès prioritaire publics sociaux: développement (santé culture sports…) accessibles enseignement création d’écoles dites larges c -à-d ouvertes leur communauté locale capables s’attaquer collaboration partenaires matière alimentaire (en fournissant repas sains complets jour) scolaire organisant elles-mêmes accessible élèves) frais limitant coût matériel activités pédagogiques familles) d’activités extrascolaires… Tout doit s’accompagner travail proximité démarche proactive réseau jouent crucial mérite d’être soutenu s’investissant peuvent toucher augmenter façon considérable l’efficacité disponibles INLEIDING determinanten daarbij gebruik kind-specifieke Unie aangenomen paper bouwt voort econometrische analyses Marlier Verbunt (te verschijnen) (micro macro) eenendertig geanalyseerd Doel begrip overige opgebouwd Sectie definieert ‘deprivatie kinderen’ beschrijft brengt macro- microdeterminanten basis e toont data omvat beklemtonen artikel grotendeels voortbouwt derde gesubsidieerd Eurostat houden Begeleidingscomité Ides Nicaise Magda Meyer nuttige commentaar uitsluitend Correspondentie anne-catherine guio@liser lu ALGEMEEN OVERZICHT VAN DEPRIVATIE BIJ KINDEREN IN BELGIË EN BELGISCHE GEWESTEN VERGELEKEN MET EU-LANDEN accurate informatie uitgaat vooronderstellingen manier waarop binnen verdeeld specifieke Daarom Dergelijke 2009 2014 hele bijeengebracht EU Survey income and living conditions (EU-SILC) verzameld jaar oud respondent (dus zelf) protocol ging bepaald item beschikken wanneer Belangrijk verzamelde privégezinnen instellingen daklozen kraakpanden volwassenen abnormale situaties) opgenomen finale (2017) voorstelden meten betreft materiële bevat items: Kind: (geen tweedehands) paar passende schoenen dagelijks vers verse groenten vlees kip vis vegetarisch equivalent thuis aangepast 6 uitrusting ontspanning buitenshuis spelletjes binnenshuis vieren bijzondere gelegenheden tijd uitnodigen eten -feesten 12 Gezin: vervangen versleten meubels achterstallige betalingen Volwassenen gezin: 16 auto privégebruik Enkel probleem levenskeuze) Tabel welke mate optreedt vermelden EU28 19 heatmap systematisch deprivatieniveau zitten (oranje rood) Bulgarije Roemenië staan laag Noorden Oostenrijk Luxemburg; groen) tabel gemengd afhankelijk item: sommige relatief ongunstig eerder gunstig Onderaan geplaatst tegenover rangschikking zouden opnemen (let wel opmerking hierover hieronder volgt) vijf ‘landen’ behoren gemiddeld presteren Tsjechische Republiek Portugal buurt Griekenland Baltische Staten Slovakije Servië benadrukken set absolute entiteiten; hanteren ‘monetaire’ gewoonlijk rapporteert Opgelet Bij EU-lidstaten redenen voorzichtig (1) Omdat schattingen steekproeven zgn ‘steekproeffouten’ regionale (2) verschillende geografische entiteiten naties beseffen voordoen (3) bewust grootsteden concentreert loont volgens moeite Hoofdstedelijk geven regionale/nationale decentralisatie bevoegdheden beleidsverantwoordelijkheid draagt armoedebestrijding (4) caveats gelden vergelijkingen Wanneer armoedecijfers berekenen figuur hieronder) armoede(risico) 20 Heatmap procentuele (in beschikken; populatie: Jaar Landen % Fruit Boeken Schoenen Spelletjes Proteïnen Internet Feestjes Uitrusting Kleren Uitstapjes school Vrienden Auto Verwarming Vrijetijd Achterstallige Vakantie Meubels Zweden 0 Finland IJsland 24 Denemarken Zwitserland 25 Slovenië 28 Spanje 34 46 22 29 Cyprus 41 40 60 Italië 38 Ierland 53 23 36 57 47 26 35 EU-28 33 32 54 Estland Litouwen 50 48 39 61 45 Letland 42 55 67 Hongarije 52 43 72 Bron: Voor berekeningen transversale EU-SILC-enquête Tot focusten individueel apart Nu na accumuleren zeventien Figuur verdeling presenteren (luik A) (Nederland luik B) Luik A (BR) 50% (dat EU-niveau hanteert definiëren) extreem hoge graad (WA) bedragen 43% 14% (VL) beduidend lager: 23% 4% B gehanteerde ‘niet items’ cijfer (13%) (11%) (8%) (wat betekent: deprivatie) (2%) komt 7-9% Verdeling (tussen jaar) beschikken: A: B: berekening NB: zie bijlage 1+ 2+ 3+ 4+ 5+ 6+ 7+ 8+ 9+ 11+ 12+ 13+ 14+ 15+ 16+ ■ WA VL BR BE 96 84 64 320 100 4100 NL LU FR valt verklaren hogere buurlanden? grafieken onderzoeken nationaal relatie (monetaire verder tekst altijd aangeduid ‘kinderarmoede’) Vervolgens stap gebruiken survey beantwoorden vergelijkt gedefinieerd mediane meting inkomensarmoede (aangezien armoederisicodrempel verschilt) facetten zien: gedefinieerd) (of nagenoeg niet) werkt werkintensiteit ‘erg laag’ omschreven (18-59 uitzondering studenten) voorbije 20% totale potentiële werktijd effectief intensiteit hierboven: gemist (dit wil zeggen: items) (beschikbare) stappen berekend: a) geldelijke lid bron in: kapitaal vorm geld transfers gezinnen; belastingen bijdragen betaald som afgehouden; b) omvang (netto-)gezinsinkomen gedeeld ‘equivalente volwassenen’ Daarbij gemaakt zogenaamde ‘gemodificeerde OESO-schaal’ gezinsleden gewicht toekent (1 eerste tweede persoon ouder jonger 14); c) slot hiervan gelijkmatig toegekend (volwassenen kinderen) Uit blijkt volgende: noordelijke lage (behalve inkomen) bereikt items’) benadert deprivatiepercentage hetzelfde Waalse armoedepercentage midden hoogste net 2: Aandeel (van 17) druk) Berekening Wat kadertekst ‘Opgelet’ 70 80 RO BG RS EL LV HU PT ES IT LT CY IE SK UK EE AT CH CZ SE DK FI IS MT PL HR m b t Kinderarmoede (monetair relatief) 3: zeventien) SI 4: (gemiddeld EUSILC geaggregeerde macroniveau illustreren heterogeniteit situaties bevinden deprivatiegraad heel potentieel divers Om (determinanten instituties kenmerken) uitgewerkt individu(ele kind) gezinnen/ouders betekenisvolle LUSI MTPL Intensiteit FACTOREN DIE LEIDEN TOT vatten bevindingen gebruikmaking modellen Drie sets en/of beïnvloeden: bekeken langere termijn; wordt; Diagram relaties plaats hangt welzijn hoeveel consumeren beurt Hoewel lopende berekend element vanuit langetermijnperspectief vroegere toekomstige bezittingen leningscapaciteit Gegevens moeilijker verzamelen eigenschappen arbeidsmarkt migratieachtergrond verwachten samengaat sterkere makkelijkere liquiditeitsproblemen (voor jongere mensen) opbrengst menselijk hoogopgeleide vaak uitgaan vaker grotere erfenissen bijdraagt niet-EU-migratieachtergrond correleert geërfde moeilijkere (ceteris paribus d w z migranten niet-migranten) volwassen gezinsleden: voorspelt latere risico’s eens weg langdurige erosie bezittingen/spaargeld uiteindelijk schulden inde Ook (sociale geld) component vervat inkomensdefinitie architectuur echter belangrijk strijd gelijke vraag doelgericht adequaat toch verschil uitmaken Verder kosten: Noden name gezondheidstoestand huurder eigenaar huisvestingskosten verklarende (omvang gezin) invloed waarover eenoudergezinnen economisch gezien kwetsbaarder ‘spreiden’ volwassene) Alleenstaande verzoenen gezinsleven kiezen daarom parttimewerk Vanuit perspectief single-ouders vaste (huisvesting gelijkaardig gelijkaardige Individuele voorkeuren hierin beïnvloeden consumptiegedrag (Men stellen zekere gevormd opvoeding culturele achtergrond verbanden richtingen sprake interactie grootte loon uitvoeren was gebrek voldoende groene diagram dataset beschikbaar Belangrijke micro-dataset geldt bijvoorbeeld familie/vrienden bezit consumptie voordelen natura) ingeschat ‘sociale overheidsuitgaven natura’ Alleen bedrag uitgaven genot (we kennen waarin huishoudens diensten) rood macroniveau; zwart helemaal ontbreekt resultaten: moeilijkheid gevallen eventueel variabelen) moeilijk survey-onderzoek zelfstandige makkelijk betrouwbare vanwege gevoel schaamte essentiële missen doordat mettertijd aanpassen: verwachtingen temperen Voorkeuren Macro-economische omstandigheden (nationale ontwikkeling) Opleidingsniveau Werkloosheid Migratie Sociaal Sociale (= Diensten (publiek/privaat) Gezondheidstoestand Noden/kosten: Opleiding huisvesting… Grootte Huisvesting: statuut (huurder/ eigenaar) prijzen huizen rentevoeten Middelen Huidig Toekomstig Bezittingen erfenis krediet langer empirische gehouden krachtige voorspellers tonen gezinsniveau verband voorbeeld: loopt uiteen later terugkomen helpen onderzoek speelt (rijkdom bruto binnenlands product BBP) bevestigd gewestelijk (deze gepubliceerd verzoek beschikbaar) gegeven BBP land/gewest vermindert controle microfactoren priori verwacht blijkbaar ‘verborgen’ contextuele voren onderlinge systemen benaderende indicatie ‘niveau ontwikkeling’ gemeenschappen negatief ander besluit mee kracht gerichtheid armsten beperkter behalve Verrassend ‘gezinsinkomen’ gehanteerd naast GEWESTEN: EEN VERKLARINGSMODEL samenstelling: uitzonderlijk verklaard landen; eenvoudige bivariate daarop terug data) evaluatie gewestelijke passen methodologie ontwikkeld sectie samengevat) specificaties zeker stevig bladzijden eenvoudigste (Alle verkrijgbaar (negatief binomiaal) verklaring deprivaties type helpt afzonderlijk kenmerk waaronder gebukt ceteris betreft) risicofactor voordoet werk) referentiegroep gewerkt) Ons Brusselse steekproef klein aparte regressie) entiteit kolom coëfficiënt nul (met woorden statistisch significante checken gewest bevestigen ‘het middelen’ ‘noden gezin’ weergegeven Meer coëfficiënten (laatste kolom) Elke Leven verhoogt inkomensvariabele Wallonië/Brussel beïnvloedt Laagopgeleide negatieve lagere scholing (een hypothese waarvoor volatiel werkloosheidsgraad Hierdoor sparen eroderen sneller vooruitzichten rooskleurig zelfstandig Zoals uitgelegd deels enquêtes correct zelfstandigen onderscheid persoonlijke professionele doet toenemen zichzelf uitlegden wijten nemen heen volatiliteit (omdat terugvallen lijken Schuldenlasten Wie loop huiseigenaars Niet-EU-migranten afkomst EU-migranten aangezien Resultaten binomiale Coëfficiënt WA/BR Is WA/BR? VL? significant? Inkomen -0 0705 ja 1235 (referentie: 3043 2654 nee Opleiding: secundair opleiding) 8051 2932 6253 07596 Zelfstandig gezinslid) 3592 -1 4786 Ouder single (ref: 1592 3716 Kosten zwaar zwaar) 2473 3875 iets 4919 8007 Aantal 0226 0539 Niet-EU-migrant Belg EU-migrant) 0084 1303 Huurder huur) 8026 5604 Zware schuldenlast) 3491 9858 Gezondheidsproblemen volw 3921 1814 vet: licht (p<0 1) Noot: per frequentie voorkomen oververtegenwoordigd 5: risicogroep niveaus betreft: gecombineerde kinderpopulatie risicogroepen (figuur 5) regressieresultaten 2) W/BR 54% Hieruit (vooral WA/BR) enkel belicht voorgaande papers Julie Vinck 0% 10% 30% 70% Huurders Huisvestingskosten: Zonder coauteur (zie 2015; 2014) werkloosheidscijfers bevestigt) Wegens minima recht heeft) tillen besproken (missen standaarddeprivatie Niet (< Standaarddeprivatie (3+ Ernstige (5+ Variabele 57% 64% sec 5% 33% 46% 32% 36% 44% 38% 47% 37% Slechte 31% 53% 82% 76% 84% 35% 17% 16% 26% 78% 83% 45% 51% Migrant 39% 6: OVERWEGINGEN AANBEVELINGEN HET BELEID samengevat macro-economische beleidscontext bredere context observeerbare (eigenschappen uiteenlopende Ceteris landen/regio’s welvaartsniveau rijkere evenzeer cruciaal Gezondheidskosten huurders) ‘in Onze Ondanks neer leggen verzamelt niet-materiële pasgeboren gestaag toeneemt lieten onrustwekkend ernst (BBP capita toereikendheid gericht armen gunstigste omstandigheden: hoogst laagst (financieel hoewel universele (Slechts 62% bevolking minimuminkomen toereikend vertegenwoordigt volstaat maandinkomen Zowel specifiek arbeidsmarktbeleid kwart segment populatie; 66% Nederlandse inkomens onderschatting belastingsen uitkeringsbeleid ondersteunt hebben; steunmaatregelen belastingsysteem -sociale 2014-2015 Land (1000 KKP3) Mediaan KKP Gezinnen (% Totaal capita) (gezin) Oriëntatie (drempel Adequaatheid Minimumloon (KKP maand) 00 63 92 71 08 1493 89 44 69 75 66 09 1450 76 82 73 1388 68 74 62 1597 90 07 1421 hand terechtkomt decielen inkomensverdeling vóór Koopkrachtpariteiten (KKP) uitgedrukt munteenheid kunstmatige gemeenschappelijke munt koopkracht munten gelijkschakelt prijsniveaus verschillend zijn) hebben) OESO bewijst voorbeeld kunt garanderen (Vandenbroucke 2017) toevallig activering jarenlang agenda Activering bijstand gebeuren uitstek gedecentraliseerd hoeft zodanig gekopieerd lessen trekken: dankzij grootschaligheid steden gemeenten beleidskracht decennia kregen decentralisering (Vlaanderen Brussel) 2015 vormde Tegelijk toenemend geruisloos overheden: facto wordende Koopkrachtpariteit belang inkomensondersteuning ‘leefloon’) beheerd Jammer genoeg maatschappelijk debat gedecentraliseerde landschap succes uitsluiting evenmin kwestie netwerken ingebed (De Wilde 2016) pogingen geweest armoedebeleid stemmen interfederaal plan 2014-2015) gestimuleerd momenteel follow-up initiatieven onduidelijk (toch ons) Zwakke punten bestuurlijke aanpak aangeboord potentieel) voegen structureel hardnekkig bestaan opeenvolgende beleidsinitiatieven werkgelegenheid boost Op moment Enquête Arbeidskrachten (EAK) 2017 EU-lidstaat leefde EAK definieert5) Tezelfdertijd vergelijkende simulaties netto-inkomen types ‘matig’ Neem alleenstaande werkloos minimumloon krijgt Traditioneel voegt systeem ‘netto-ondersteuning’ En kinderbijslag belanden zit blijvend effect sorteren hoofdoorzaken Aan (2019) Gewest- Gemeenschapsregeringen opstellen diepgaande evidence-based niet-dogmatische gevoerde dergelijk aangepakt: levensstandaard laaggeschoolde verbeteren? oplossingen kruispunt belastings- verwijzen bezorgdheid senaatsrapport voorzag tijdelijke subsidies voortgezet transfereerde gingen bestaande ondersteuningsregeling Gemeentefonds gemonitord (Belgische Senaat 2015-2016 p 89) notie ‘gezinnen werk’ gewerkt’ gebruikten wij Zie Cantillon Marchal Luigjes merken hielden taxshift MIPI-databank 2013 vorming activeringsbeleid vereisen structurele veranderingen ‘harde’ sociaaleconomische regeringen effectiviteit gecoördineerd dienste overkoepelende doelstellingen bereiken tegemoet vele veelvoudige nood efficiënte autoriteiten sport vrijetijd Poneren origineel tastbare inspanningen zo’n daarbinnen OCMW’s reeks mobiliteit onderwijs…) toenemende speerpunten menselijke leren elkaar; uitwisseling praktijkervaring geëvalueerd vervolg bespreken beknopt kwesties aangepakt vaststellingen pretenderen exhaustief Naast maat activeren laaggeschoolden ruimte verbetering uitkeringsregelingen weinig samenhangend daarmee lonen doorgevoerd werkgevers inkomstenbelasting arbeidsinkomen voorwerp belastingvermindering middeninkomens begroting; daarvoor compensaties microsimulaties positieve deelname laagverdieners signaleren (toekomstige) volledige budgettaire compensatie geïmplementeerd aantasten gepensioneerd mobilisatie vanzelfsprekend beperkt gesubsidieerde sectoren doen Werkgevers buiten economie armoede-ervaring eigen hr-beleid ondersteunen hr-processen ondersteuningsbeleid aangevuld armoedebestrijdende Kennis kaart gerichte doorverwijzing mogelijkheden overstijgt duurzame tewerkstelling mooi geïllustreerd Wallon Lutte Pauvreté formuleerde aanleiding recente gemeenteraadsverkiezingen Capéau (2018) dergelijke regressieve dichten regelingen focussen versterken doel netto-arbeidsinkomen werkloze tasten reguliere privémarkt kansen benutten motto “naar markt” naïef jobs (tewerkstelling buurtdiensten budgetten (Het leefloon mechanismen voortbouwen ‘Artikels 60-61’ sinds betaalbaarheid werkgelegenheidsgraad omhoog krijgen Bijkomende flexibele regelgeving ervoor wachtlijsten ingeperkt (Verderop volgen overwegingen enerzijds perspectieven verdienen hierboven) anderzijds inkomensvervangende job bijstandsuitkeringen (leefloon) minimumuitkeringen invaliditeit Recent nadruk moral hazard verzekering geleid sluitende evolutie bekommernissen afdoende Behalve energie water Werken voltijds gewerkte uren loonniveau laste energiekosten toename onderstreept (2015-2016) jaren gezinsbudgetten druk gezet stelsels hervormd universeel forfait supplementen Inzake lijkt hervormingen neutraal positief school- studietoelagen gebracht) voorwaarts universalisme werkloosheidsval (waar dynamische implementatie administratieve verbeteringen waardoor beroep zullen doen) langetermijnimpact 2019 genomen huisvestingsbeleid Welke dringende pakken laagverdieners-huurders voorzien woningen? substantiële huurders groeit private huurmarkt hieromtrent “het verhuurkantoren (SVK) gebiedsdekkend zijn” zodat overheid instrumenten verhuurders SVK’s ter beschikking uitbreiding kwaliteitsvolle begeleiding SVK-huurders Daarnaast “huurpremies/subsidies (…) grootste woningnood strikte voorwaarden onmiddellijk gedacht armoederisico dragen extra ” (Senaatsrapport 130) aandachtspunt verdere uitwerking huursubsidies/premies iedere rechthebbende non-take-up wegwerken allerlei Van Lancker (2016) Decoster Heukelom Dewilde Pannecoucke samenhang drempels huurwoningen woonaanbod immers buffer waarborgt realisatie wonen woonzekerheid beschermen kindertijd? preventief curatief gelijkheid vaardigheden kind/elke opvoeders gewaakt dat: opvang dekkingsgraad achtergestelde wijken soepele uurroosters actief werkend zorg ondervertegenwoordiging migrantenkinderen hinderpalen bemoeilijken (cultureel taal administratief organisatorisch Voorrangsregels bevolkingsgroepen Franstalige project sector hervormen Senaatsrapport terecht zulke zolang Toegankelijkheid Raamwerk Kwaliteit Opvang Jonge Kinderen (OOJK) participatie bevorderen inclusie diversiteit omarmen OOJK maximaliseren samenwerking organisaties personeel opgeleid families OOJK-diensten juiste waarde schatten hen verzekeren geloofsovertuigingen gerespecteerd Pavolini E W Schepers (2013) gefinancierd (Crépin Neuberg 2013) European Quality Framework for ECEC; http://ec europa eu/assets/eac/education/policy/strategic- framework/archive/documents/ecec-quality-framework_en pdf overgang kleuteronderwijs betrokkenheid proces ontwikkelingskansen Vooral erkend bezorgdheden vragen essentieel gezinsondersteuning buurtgerichte samenwerken transities (thuis kleuteronderwijs) verlopen belemmeren Gezondheidsdiensten bijstaan schadelijke gezondheidsdiensten (kwalitatief kwantitatief) echt ‘brede scholen’ jongeren openheid verankering gemeenschap? Iedereen erover breken vicieuze armoedecirkels (anders uitgedrukt: opwaartse mobiliteit) onmiddellijke moeder diploma verlaten oog preventie prioriteit ongekwalificeerde uitstroom ongelijkheid ingrijpende gevolgen prestaties onderwijssysteem PISA-onderzoek jammer aantonen beknopte bestek dieper ingaan tal organisatorische opwerpt focus korte basisniveau Gemeenschap Federatie Wallonië-Brussel beleidsdomeinen sterke gradiënt verdieners gezondheidszorgen uitstellen wegens kosten; https://ec eu/eurostat/statistics-explained/ index php?title=Unmet_health_care_needs_statistics Baye (2016); Witte Hindriks publicaties recent tendensen Franck stelt samenhangende beleidsmaatregelen “basiswelzijnssokkel kinderen” onafhankelijk eenvormige wenselijk voorwaarde succesvol realiteit partnerschappen heden richting aantrekkingskracht Alhoewel denken ambitie volledig volwaardige maaltijd degelijk rijzen idee snel geschoven schoolplichtonderwijs boeiend rechtvaardigt: “Finland voorziet schoolmaaltijden prebasisonderwijs bepaalt wetgeving 1948 Gratis toekomst; onderhouden schoolmaaltijd pedagogisch instrument tafelmanieren voedingscultuur eetgewoontes bessen volkorenbrood melk (mager vetgehalte) ”19 experimenten 78 kleuterscholen (écoles différencié) schooljaar 2018-2019 zog projectoproep veralgemeend kleuters ideale externe voorbereiding leerkrachten slaagkansen creëren leraren daartoe zaak noodzakelijke competenties (vanaf kleuterschool) kansarm milieu: benaderen taalbeheersing duidelijk vertrouwensrelatie vertrouwd instelling ‘school’ huidige gewapend eisen gesteld http://www edu fi/yleissivistava_koulutus/hyvinvointi_koulussa/kouluruokailu/kouluruokailun_historiaa privatisering bijkomend facet dualisering verdiept degenen waken schoolmateriaal basiscompetenties verwerven basisonderwijs qua vraagstuk technische beroepsrichtingen aanzienlijk schoolreizen vergen reflectie draagwijdte uitsluitende kern eigenlijke schoolcurriculum liggen ‘maximumfactuur’ (MAF) secundaire betalen uitgebreid Gemeenschapsbrede Pacte d’excellence doelstelling geleidelijk progressief eerst vervolgens soort rol: ‘onderwijskosten’ ‘onthaalkosten’ uiteraard intentie concreet Culturele schoolsite artistiek cultureel sportief tijdens vult sokkel verplichte schooltijd bod creëert optiek school’ leer- leefomgeving rond troef Huizen Huis verbindt inzetten preventieve bekampen werking refereren provinciale scholennetwerk Antwerpen ontwikkelt KOALA-werking lokaal samenwerkingsverband aanstaande KOALA ‘Kinder- OuderActiviteiten Lokale Armoedebestrijding’ groepsgerichte kinder- ouderactiviteiten ‘plussubsidie’ Sinds KOALA’s slag totaal 500 plaatsen ‘kinderopvang plussubsidie’ zette (Office Naissance l’Enfance) op: Précarité périnatalité 2015-2018 Daar oprichting Maisons l’Enfance overleg projecten bekommeren wereld onderdelen schoolervaringen outreaching voeren geïntegreerde onderwijsgemeenschap brugfiguren buurten bruggen bouwen scholen) Reaching out arbeidsintensief Gewestregeringen overwegen subsidiemechanismen reaching efficiëntie geleverde subsidiemechanisme hoeksteen ‘alliantie kinderarmoede’ Zo’n alliantie gedeelde kortweg Kinderrechtenverdrag motivatie beleidsniveaus betrokken beginnen topprioriteit kinderdeprivatie ministers/minister-presidenten sloeg anti-armoedeplannen (die kinderarmoede) minister-president plannen orde armoede/deprivatie Hetzelfde Nationaal Kinderarmoedebestrijdingsplan (2014-2015)23 dusver http://cohesionsociale wallonie be/actions/lutte-contre-la-pauvret%C3%A9 mi-is be/sites/default/files/documents/plan_national_lutte_pauvrete_infantile_0 Federaal (http://www miis be/sites/default/files/documents/plan_federal_de_ lutte_contre_la_pauvrete_2016-2019_0 pdf) Vlaams Actieplan Armoedebestrijding (https://armoede vlaanderen be/?q=vlaams-actieplan) Pas masterplannen omvatten geïnvesteerd REFERENTIES: (2015) Inégalités élèves structurelles Fédération- Wallonie-Bruxelles L’apport l’enquête PISA Eduquer 2015/ (n°114) 10-12 Belgian Senate Report Child Poverty Informatieverslag betreffende Gemeenschappen Gewesten gezamenlijke land; Sénat Belge Rapport d’information necessaire l’autorité féférale Communautés vue developer approche commune infantile notre Zitting 2015-2016/Session doc 6-162/3 S Chr Decent Incomes the Poor: Which Role Europe? Journal Common Market Studies Volume Number pp 240–256; DOI: 1111/jcms 12486 Maes Vanheukelom T Betaalt terug? Leuvense Economische Standpunten 2018/168 Crépin F Vécu attentes d’origine étrangère l’égard structures initiatives parole donnée précarité financée Fondation Roi Baudouin Impactberekening kinderbijslaghervorming KU Leuven januari M Bie OCMW Leuven; Acco Kr J (eds) (her)vormende Itinera -C juvénile rédigé Parlement Gordon D Najera H Pomati ‘Towards measure child deprivation’ indicators research https://doi org/10 1007/s12187-017-9491-6 A-C P (forthcoming) Micro- macro-drivers deprivation countries poverty Belgium Lahaye Vranken I Rossem R (eds yearbook InZichten ACCO Leuven/The Hague The new system family allowances Wallonia: distributive effects see https:// researchgate net/publication/316828914_THE_NEW_SYSTEM_OF_ FAMILY_ALLOWANCES_IN_WALLONIA_IMPACT_ON_POVERTY_AND_ DISTRIBUTIVE_EFFECTS C ‘nieuwe 0’: armer Coene Raeymaeckers Hubeau Goedemé Remmen Haarlem Uitsluiting Jaarboek Iets gelijker helaas Barometer Energiearmoede (2009-2015) (3de editie) Monseur ethno-culturelle amplification Quels apports données l’analyse Paris Conseil d’évaluation système Lafontaine Structure éducatifs équité éclairage international Crahay (Ed L’école peut-elle juste efficace (2e éd revue collaborateurs augmentée 145-173) Boeck parcours âgés champs d’action parentalité l’accueil SA Dedicated Matthew childcare use: matter policies or preferences? Public Policy 25(6):878-893 Pacolet Buffel V Segaert Vanormelingen Coninck Wispelaere Beeck L Progress implementation Recommendation Investing children Social Network (ESPN) Country Profile Unia L’enseignement reste inégalitaire selon l’origine ethnique Brussel: Hoog alarmbel trekken Sampol: Samenleving politiek n° (December) 4-11 Nederland: kleine welvaartsstaten Vierendertigste Pacificatielezing Breda November 13140/ RG 14550 34888 armoede- verdelingsimpact kinderbijslag: akkoord Regering mei 2016 CSB BIJLAGE LIJST AFKORTINGEN LANDENNAMEN (niet-EU) EU-SILC-landen Samen opdracht verandering innovatie dienst cohesie zet maximale realiseren stimuleert doeltreffende filantropie ondernemingen Integriteit transparantie pluralisme onafhankelijkheid respect solidariteit waarden Haar actiedomeinen rechtvaardigheid engagement talenten democratie erfgoed ontwikkelingssamenwerking opgericht 1976 toen Boudewijn koning Dank schenkers gewaardeerde Abonneer u e-news goededoelen Volg stichting nut info@kbs-frb 02-500 Giften IBAN: BE10 0000 0404 BIC: BPOTBEB1 werkelijk gestorte PUB N°