Download presentation
Presentatie-ProDemos_11.10.2016
Europa’s nieuwe strijd: sociaal
beleid voor allen?
Frank Vandenbroucke ProDemos
Den Haag, 11 oktober 2016
Het ongelijke Europa
0 0,5 1 1,5 2
Mediaan inkomen staten (t.o.v. US gemiddelde)
0,6
0 0,5 1 1,5 2
Mediaan inkomen lidstaten (t.o.v. EU gemiddelde)
• De founding fathers geloofden in…
– convergentie door integratie
– cohesie in de convergentie
• Deze optimistische hypothese lijkt sinds het midden van de jaren 2000 niet meer te kloppen: groeiende ongelijkheid binnen en tussen lidstaten
• De founding fathers geloofden in…
– convergentie door integratie
– cohesie in de convergentie
• Deze optimistische hypothese lijkt sinds het midden van de jaren 2000 niet meer te kloppen: groeiende ongelijkheid binnen en tussen lidstaten
• Oorzaken?
– Een tragisch dilemma? Leidt internationale integratie onvermijdelijk tot ongelijkheid?
• De founding fathers geloofden in…
– convergentie door integratie
– cohesie in de convergentie
• Deze optimistische hypothese lijkt sinds het midden van de jaren 2000 niet meer te kloppen: groeiende ongelijkheid binnen en tussen lidstaten
• Oorzaken?
Een tragisch dilemma?
– Constructiefouten in de muntunie
• In een muntunie moeten stabiliseringsmechanismen centraal georganiseerd worden
• Paradox: VSA consolideren zwakke solidariteitsmechanismen in de staten met solidariteitsmechanismen op het federale niveau; EU lukt er niet in om sterke solidariteitsmechanismen in de staten te ondersteunen met solidariteit op het EU niveau
• Puzzel van:
– Bindende afspraken soevereiniteit
– Wantrouwen solidariteit
– Fobie voor ‘moral hazard’ (misbruik), die ons verhindert om ze aan te pakken
• Een basisconsensus over het Europese sociale model is noodzakelijk
• Een Europese pijler van sociale rechten?
• Een basisconsensus over het Europese sociale model is noodzakelijk
• Een Europese pijler van sociale rechten?
• Wederkerigheid en grensoverschrijdende mobiliteit:
– non-discriminatie detachering
– kan iedereen van twee walletjes eten?
Een Europese Sociale Unie:
ondersteunt nationale welvaartsstaten in sommige van hun sleutelfuncties (op systeemniveau, bv. stabilisatie, belastingconcurrentie)
• oriënteert de ontwikkeling van nationale welvaartsstaten met algemene sociale standaarden en doelstellingen, waarbij keuze van ‘ways and means’ bij lidstaten ligt;
• op basis van een operationele definitie van het Europese sociale model.
Solidariteit, binnen lidstaten, tussen lidstaten
Wederkerigheid als basis om beleidsvermogen te heroveren www.frankvandenbroucke.uva.nl
1) Vandenbroucke, Sociaal beleid in een muntunie: puzzels, paradoxen en perspectieven, Oratie aan de Universiteit van Amsterdam, 1 Juni 2016 www.frankvandenbroucke.uva.nl
2) Vandenbroucke, A European Social Union: Unduly Idealistic or Inevitable?, European Debates, 7, European Investment Bank Institute, September 2015 (http://institute.eib.org/wp- content/uploads/2015/09/A-European-Social-Union-Unduly-Idealistic-or-Inevitable.pdf)
3) Vandenbroucke and Rinaldi, Social inequalities in Europe – The challenge of convergence and cohesion. In: Vision Europe Summit Consortium (eds.): Redesigning European welfare states – Ways forward, Gütersloh (http://www.vision-europe-summit.eu/)
4) Vandenbroucke, Automatic Stabilisers for the Euro area and the European Social Model, Notre Europe Jacques Delors Insitute, Tribune, September 2016 (www.delorsinstitute.eu)
5) Vandenbroucke, The Case for a European Social Union. From Muddling through to a Sense of Common Purpose, in Marin, B. (Ed.), The Future of Welfare in a Global Europe, Ashgate: Aldershot UK, 2015, pp. 489-520.
www.frankvandenbroucke.uva.nl