Download presentation
2020-02-10_Solidariteit_-in_Europa_Les_21ste_eeuw_Vandenbroucke

Solidariteit in Europa: wetenschappelijk inzicht en politiek meningsverschil Lessen voor de 21ste eeuw KULeuven 10 februari 2020 Frank Vandenbroucke Universiteit van Amsterdam www frankvandenbroucke uva nl ? De EU herverzekert nationale werkloosheidsverzekeringen lidstaten: goed of slecht idee? • Pro: – Onderlinge verzekering is economisch noodzakelijk een muntunie moet ook sociaal gelaat tonen (waardeoordeel) Contra: Landen moeten zelf orde op zaken stellen: ‘transferunie’ => moral hazard komt best niet tussen gevoelige domeinen nationaal beleid = middelen met elkaar delen om mensen die door ongunstige omstandigheden benadeeld zijn te ondersteunen; ondersteuning laat toe het nadeel dat deze lijden geheel gedeeltelijk compenseren Samenleving neemt collectieve verantwoordelijkheid Verzekering: toekomstige risico’s Zuivere verzekering: gelijke risicoprofielen iedereen wint Herverdeling: geen maar eigenschappen Voorbeeld: progressieve belastingen inkomen Bij spreekt verstand bij herverdeling hart (?) Markten falen asymmetrische informatie: verplichte algemene aansluiting dus laag ziekterisico hoog kan noodzakelijke voorwaarde werkende ziekteverzekering Mix cement Gevoeligheid  obsessie ‘Verantwoordelijkheid’ altijd passende criterium kinderen grote kwetsbaarheid Moral minimaal onvermijdelijk Bron: Grauwe (2012) p 129 (eigen bewerking) Welvaartsstaten muntunie: evoluerend (2018) Figuur 4 9 86 7 8 Werkloosheidsuitkeringen efficiënte stabilisator Externaliteit (cf vaccinatie): inzake werkloosheid helpt men zichzelf buren Zinvolle arbeidsmarktflexibiliteit goede werkloosheidsverzekering sporen samen: veerkracht dankzij bescherming & aanpassingsvermogen Stroomlijnen beperken  Een combinatie economische (‘functionele’) argumenten waardeoordelen Is er draagvlak dergelijke solidariteit EU? Peiling 19 500 Europeanen 13 landen; uitgangspunten: 1) lidstaat ontvangt Europese steun wanneer ze geconfronteerd wordt aanzienlijke stijging 2) gebruikt werkloosheidsuitkeringen subsidiëren 3) gemeenschappelijk minimumniveau (een bodem) alle lidstaten Varianten: Generositeit (3 varianten) Vorming opleiding werklozen (2 Herverdeling landen 4) Belastingen 5) Uitvoering 6) Inspanningen werk zoeken 324 formules Gemiddelde zien krijgen 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 90% 80% 70% Steun haalbare respondenten (13 landen) Voorstanders verhouding tot voor- tegenstanders (‘neutralen’ meegeteld) hele groep Formule 1 2 3 Laag minimum (40% laatste loon) bijkomende Hoog (70% omhoog 0 5% binnen land (alleen rijkere inwoners betalen extra belasting) (belasting alleen rijken) Alle ontwerpen: onderwijs aanbieden uitvoering baan aanvaarden verliezen uitkering Belgische Fundamentele oppositie tegen risicodeling beperkt klein segment bevolking concrete modaliteiten belangrijk: onze geven over algemeen voorkeur aan meer genereus vereisen deelnemende onderwijs- opleidingskansen leiden belastingverhoging voorwaarden koppelen werkloosheidsuitkering Genereuze kunnen vinden meerderheid we onderzochten zelfs indien voorstel zou verhoging In sommige eventuele belasting (indien zijn) gepaard gaan rijke naar armere opdat voldoende verwerven meeste groter gedecentraliseerd wordt: opteert herverzekering uitkeringsstelsels ondersteunt budgettaire transfers Discussie beleidsmakers bezig houdt vraag hoeveel ruimte mag structurele lijkt minder belangrijk Voorwaarden zoals hoe activering uitkeringen gekoppeld worden leggen gewicht schaal publiek forDmeulkeossdtipervijosovrwaanaprdoelnakriospapteiele:n‘eaann-edne’wiservkaloaokshineitdesrueitsksearinntge r dan ‘of-of’ GeWneireeumzeefnosremnulleasakturnendeennsteeruennv inkdriejgn tbeij eenenwmaeaeiredrerahaenidriendaellelijlkaendsetnandidepwuenotendne rzochten heMrvearadre:lin‘fgravamnirnijgke’ ennaalraanrgmee-rteeirnmwoijnneprseorpsdpaetchteietfvoziojrnstbeel vlaolndgoreinjkd e P The Economics Monetary Union 9th Edition Oxford: Oxford University Press 12th F (2017) Risk Reduction Sharing and Hazard: A Vaccination Metaphor Intereconomics Vol 52 May/June Number pp 154-159 C Barnard G Baere (eds ) European Social After the Crisis Cambridge: Cambridge B Burgoon Th Kuhn Nicoli S Sacchi D der Duin Hegewald When Unemployment Hits: How Policy Design Influences Citizen Support For (EURS) AISSR Report (December) Vandevelde Het geweld geld Op zoek ziel economie Leuven: LannooCampus hoofdstuk 5 Ch Luigjes (2016) Institutional multi-tiered regulation unemployment social assistance benefits activation summary eight country case studies Brussel: Centre for Studies