Download fulltext
151

CSB WORKING PAPER centreforsocialpolicy eu June 2012 No 12 / 05 University of Antwerp Herman Deleeck Centre for Social Policy Sint-Jacobstraat 2 BE – 2000 fax +32 (0)3 265 57 98 The EU and Minimum Income Protection: Clarifying the Conundrum Frank Vandenbroucke Bea Cantillon Natascha Van Mechelen Tim Goedemé Anne Lancker Conundrum1 Working Paper ABSTRACT Should be involved in governance minimum income protection if it should which role precisely? This question raises a complex policy conundrum We focus on proposal by European AntiPoverty Network (EAPN) an Framework Directive Protection order to examine three aspects that conundrum: (1) instrumental relevance protection; (2) unequal burden redistributive effort would required across Union were impose hic et nunc guarantee 60% or 40% median national all Member States; (3) impact dependency traps under same hypothesis illustrate each these observations empirically using cross-nationally comparable data living conditions (EU-SILC) levels (CSB-MIPI) Since harmonised scheme requires significantly greater budgetary behalf some poorer States Eastern Southern Europe about meaning solidarity within Enhanced cannot decoupled from enhanced among vice versa Simultaneously put positive pressure richer gradually improve overall quality efficiency their welfare regimes In this context prospect flexibly introducing more binding framework may become realistic Keywords: harmonisation convergence 1 working paper is pre-publication version Chapter 11 Palgrave MacMillan book May Reference as follows: F B N T A ‘The clarifying conundrum’ forthcoming Ive Marx Kenneth Nelson (eds ) Flux Correspondence frank vandenbroucke@econ kuleuven THE AND MINIMUM INCOME PROTECTION: CLARIFYING POLICY CONUNDRUM 3 Introduction not dual lies at heart chapter Saying difficult understatement are staunch defenders notion any decent society have place efficient also believe needs incorporate credible social dimension into its actions However designing specific entails range complicated problems ignored Sometimes one has brave enough ideas cherishes test argument counterargument hope they will emerge stronger That what we set out do consider need inclusion uncontroversial ‘fixed points’ inquiry Hence first sight our discussion confined versus those subnational institutions outcome fundamental normative exploration history initiatives shows hand only highly but constant flux described introductory Our reasoning realm depends other rapidly changing dimensions development polity upshot current reinforcement EU’s economic surveillance change prevailing views legitimacy opportunity with regard Clearly political ‘caring Europe’ now urgent than ever aim translate practical proposals; contribute sound proposals section list factors underlying see second sketch simple conceptual classification matrix domain third outlines Section four focuses contributing (seemingly limited) fifth conclude final judgement synthesis issues stake 4 NO Designing extremely least six reasons: diversity architectural systems; logic subsidiarity; nexus rights obligations relationship between input domain; finally ‘solidarity’ Economic obvious yet often underemphasized Using purchasing power parities (PPP) excluding Luxembourg outlier top end GDP per capita Bulgaria poorest 27 amounts 33% richest State By way comparison Mississippi US states 51% American state (likewise outliers rich small scarcely populated District Columbia Delaware Alaska) want include incorporated territory Puerto Rico comparison: Rico’s relative so calculated 36% implying position actually better divide even blatant terms at-risk-of-poverty rates poverty thresholds lowest threshold basis EU-SILC observed Romania; PPP less one-fifth (18 5%) highest exclude both Cyprus ‘special cases’ If Romania poor equal 31% (once Cyprus) calculate similar gap smaller; dispersion household incomes low registers percentage citizens confronted Bulgaria’s just 16% Luxembourg’s correction huge: euros figures 11% (without Luxembourg) 6% (with quoted further text dollars take account price differences (60% equivalent incomes) singles expressed reported Table coefficient variation (Member) (i e around unweighted mean standard deviation divided mean) whereas 15% indicating much lower Due 5 severe material deprivation i people who afford nine essential items5 : 35% population severely materially deprived compared 3% Sweden large 15 ‘old’ (the EU15) countries joined since 2004 EU12) apparent Figure displays individual (that net disposable income) EUwide For level figure proportion persons respective EU15 EU12 6 About below EU-wide no fewer 90% new limitations use here total without adjustment size Please note alternative procedures calculation inhabitants households) lead different rankings result strongly differing estimates (calculations based 2009; US: “Two-Year-Average Median Household State: 2007 2010” U S Census Bureau Current Population Survey 2008 2011 Annual Supplements downloaded http://www census gov/hhes/www/income/data/statemedian/index html (last accessed 2012) items refer ability pay rent mortgage utility bills; keep home adequately warm; face unexpected expenses; (4) eat meat protein regularly; (5) go holiday; (6) buy television (7) washing machine (8) car (9) telephone Relative converted standards 1: frequency distribution 2009 0 01 02 03 04 06 07 08 09 100 150 200 250 300 350 400 450 500 frquency Equivalized % EU27 Notes: EU15: 2004: Czech Republic Estonia Hungary Latvia Lithuania Malta Poland Slovakia Slovenia well (since 2007) Incomes consumption (Eurostat line database) Source: UDB own calculations Considering number whole does (Marlier al 69) 7 sure inequality primarily matter 8 But (Milanovic 176) conceive ‘union’ ready homogenizing federal policies case (which turns assigns important levers level) Obviously comparative assessment record absolute nature indicator; Notten de Neubourg (2011) compare indicators wide indices (except well-known Gini coefficient) withinmember accounts 70% (own 2) Architectural general particular recurring theme reiterate Initiatives streamline challenge assistance schemes such insurance systems wage guarantees industrial structures Convention (and logic) dictates hierarchy benefits tier floors Raising require lifting reorganizing entire edifice; presuppose substantial performance labour markets embedded in) can offer sufficiently high wages Subsidiarity constitutes reason why defining principle stating matters best handled smallest centralized competent authority acquired status legal principle: shall act objectives proposed action achieved therefore scale effects (art Treaty Union) Apart there traditional cleavage ‘subsidiarists’ (who prefer minimize direct interventions fortiori protection) ‘federalists’ open intervention too) difficulty when comes subsidiarity debates considerable domestic implementation design 9 Kazepov Barberis document ‘a converging trend towards decentralization’ qualify ‘subsidiarization process’; notably activation in-kind provision increasingly defined local analysis process fragmentation: ‘as long relevant resources regulated redistributed degrees coherence higher might expect’ (Kazepov 2010 p71 words extent ‘framing’ linked complete partial funding Conversely leads following conclusion: euro-federalists easily reject appeal regional To positively where responsibility traditionally subsidiarization ongoing proponents develop strong arguments justify degree ‘EU framing’ parallel financial As present theoretical issue fourth related field (see Timo Weishaupt book) involves balance obligation seek employment falls deemed fit work Political opinions diverge conceptions imply right influenced contextual availability market opportunities individuals claiming apart fact how strike delicate makes operationalize reference albeit implicit importance formulated implemented agencies say hard legislation justiciable before courts; specify concomitant tangible citizens’ daily lives crucially depend judgements contexts output Any upscale framing must indicate served instrument enhancing desirable outcomes demonstrated initiative costs instance Employment Strategy increase budgets active guaranteed rather straightforward provide ready-made upscaling Finally argue clarify conception references ‘European solidarity’ carry contradictory meanings adds One difficulties frame ‘obstacles upscaling’ Obstacles necessarily immovable insurmountable move manage them clearly identified Some already been examined elsewhere add analyses sketching provides illustrations obstacles encountered leading us query Scope Initiatives: Conceptual Matrix With view mapping possible ‘ways out’ outlined previous useful classify two criteria: whether establish first-order inputs Further bifurcations added (notably create claim courts) two-dimensional suffices problem borrow distinction ‘first-order governance’ ‘secondorder Armstrong introduces his careful ‘Europeanization policy’ discussing future Open Method Coordination (OMC) Although expression appears passing remark Armstrong’s contrasting second-order illuminating robust According OMC essentially remain so): 10 ‘(…) governing means transmission anti-poverty strategy instead monitoring evaluating themselves adopted strategic approach analysing resulting ’ (Armstrong 2010: 295) substitutes processes essence substitute another seeks externally influence constituted system When define whereby choose outline strategies monitor results governed mandatory principles issued then clear ‘second-order Consider example education: imposes target school drop-out submit attain self-chosen objective secondorder governance; contrast upon education compulsory till age 18 highlights ‘input ‘outcome concerning refers reduce early leavers; leavers relates desired former exemplifies latter seems suggest ipso facto whilst inevitably implies turn point instruments residual constitute policy; goals makers pursue diminishing So oblige every adequate criteria ‘adequate assistance’ effect organizing focusses intervenes directly structure States’ Alternatively guidelines follow up vis-à-vis evolution level; Inclusion instantiates although weak sense non-binding Would make sense? indeed applies Eurozone attempt implement strict existing targets replacement understanding macro-economic external competitiveness qualified organize concept conceivable inclusion? single (say cut half given date) interference qualifies applied today practice combinations approaches adequacy assessed actual empirical produced (a of) combined vein firstorder seen neat dichotomy: continuum classifying concrete is: precision highest? common broad loose developing nationally precise predominantly thus effectively constraining elements introduced Notwithstanding fuzzy distinctions illustrates wish stage First-order Second-order Input Outcome C D moves ‘input’ ‘outcome’ (shifting A/B C/D 1) ‘first-order’ ‘second-order’ A/C B/D) deliberate attempts overcome postulate priori incompatible diversity; true strictly uniform application (For Anti-Poverty discussed next envisages definition ‘adequacy’ x% takes choice perceived most promising namely shift bottom row and/or column methodologies depicted Historically shifting pattern visible illustrated ‘harmonization’ ‘convergence’ Activist entrepreneurs Commission Council openly argued was feasible generation fitted Lisbon archetypal mixture flexible none enforceable recall guideline as: ‘Member setting raising rate reaching 70%’; stating: ‘Every unemployed person offered start months unemployment young adults (…)’ did Heidenreich Zeitlin overview) Gradually became stricter broadly unchanged orientations Today’s situated firmly boxes D; certain classified box address (e g start’ quoted) launched after Summit March interpreted admission forward 13 relying sanctions attached peer assertion ‘open coordination’ orientation clever maybe above echoes Martin Rhodes’s Rhodes emphasizes relations frames emergence largely ‘efforts pro-integration élites member-state vetoes neutralize operation double socialists/social democrats liberals’(2010 p 287) however concludes being solution ‘double cleavage’ fell victim cleavages tensions creation merely illusory ways arises: governance? Borrowing conceptualization reformulate studied interrelated questions: think protection? ii (only) outcomes? iii Is guaranteeing citizen country governance?10 phrase ‘should’ ‘can’ questions happenstance: desirability feasibility options critical comment posing Jonathan pointed key imposing sub-questions (i) (ii) answer abstracto content Zeitlin’s potential realization goal enabling secure access goods services participate fully life (One could recommendation understood experimentalist rights; Sabel 2010; 14 Brief History From outset cooperation integration underpinned intellectually 1950s report group experts International Labour Organization chairmanship Bertil Ohlin Swedish economist made pioneering contribution theory international trade (International 1956) starting law advantage according stimulate growth mechanism suffice effective improvement Against background major pacts supported post-war confidence spectre tax competition dumping French socialists saw threat prompting favour clauses Rome) averted through remains basic philosophy day Yet call ‘more never died completely Especially 1990s combating providing come fore prominently consistently areas recurrent briefly main steps (for extensive overviews Marlier 2007; 2010) led outcomeoriented stages oscillating (soft) subsections taken subsection discusses Recommendation Active 2020 remainder ‘Harmonization’ ‘Convergence’ gained momentum 1980s Initially remained quietly despite several not-so-successful agenda After 1970s successive ‘Poverty Programmes’ describing quantifying inconsequential resolution 1989 asserted ‘combating exclusion regarded part internal market’ (Council Charter year equally vague And run-up establishment 1993 preparatory documents conspicuously quiet harmonization security neither necessary nor 1987; Schmähl 1990) Still 24 1992 sufficient emerging (Ferrera 2002) calls ‘progressively cover situations possible’ It recognize ‘basic live manner compatible human dignity’ ‘to adapt necessary’ mind defines able subject ‘active vocational training obtaining work’ called ensure ‘whose condition render ‘receive help enter re-enter life’ (very) soft variant subscribed spirit aiming uniformity had hitherto intellectual came Indeed spoke ‘convergence policies’ Subsequently abandoned replaced On insight likely yield progress (due ‘unfeasible undesirable unnecessary’ (Deleeck 1991)) ambition (such introduction standards) reduction) left decide accordance requirements preferences deploy opt spending) shaped effectuating 16 Indicators supporting agreed including eradication developed supposed enable learn another’s experiences previously (Treaty Amsterdam 1997) extended Nice Laeken purpose measuring (Atkinson referred ‘soft coordination’: achieve manifold authors emphasized ‘mutual learning’ Hemerijck (2012) (2010 ‘experimentalist Others stressed model’ (Vandenbroucke 2002); coordination exert intelligent counter-pressure pressures due Stability Growth Pact relation quantification socalled ‘social indicators’ These measure things ends meet long-term households premature draw National Action Plan detailing intend situation ‘objectives-oriented originally intended (rather effort) laid foundation ‘…our concern feature member principle…Member agree free methods realized’ 2002 20) 17 At December 2001 consensus reached portfolio (on health housing Important agreement policymaking Various build relating risks jobless depth duration subsequently refined thanks excellent Sub-Group addition original designed pensions included indicator (by comparing line) variable evaluation Perhaps marks beginning phase They arguably articulation growing awareness connection ‘common objectives’ pursued merger OMCs crucial domains) undoubtedly facilitated New Agenda 2005-2010 back discourse ‘Active Inclusion’ (Frazer October excluded occupies central ‘design integrated comprehensive strategy’ ‘the support inclusive far concerned explicit mentioned Thus while building Recommendations somewhat encompassing respect treatment Nonetheless institutional prescriptive certainly avoids guarantees’ 282) lays down strands leaving dominant thrust mainly symbolic ‘high politics’ prove ineffective (Leibfried review organized quite Frazer testifies examination 2009) assess real assume influences entertained dismissed trivial Parliament Resolution goes step further: stresses ‘minimum integration’ concerned’ factions compelled introduce rejected Plenary Session approved study provisional slow Union’s time quantified indicators: risk unable determined items) very intensity 20 million criticized various First Graaf-Zijl Nolan component reducing ambiguous objection easy reach rapid decrease 2005 Europeans affected ‘severe deprivation’ Third response 19 loosely connected criticism concerns project ambitious: met course Moreover pointing problematic Reform Programmes socially short (European 2011) writing eventually respond recommendations observation achieving cautious over last years elaborate civil servants scope underestimated Second promises potentially follow-up formulates constrain choices (albeit lesser extent) whatever intrinsic weaknesses headline Will cheap talk focal Council? direction politics warrant optimism crisis attention focused regaining seem seat recent Public Management Institute Vanhercke Lelie EAPN Proposal Binding complement research (EAPN intelligently crafted combining type (an income); produces directive consist distinct principal chapters obliges 31 latest leaves possibility combination food clothing etc timeline amount ‘work-in-progress’: describes methodology ‘Adequate Schemes’ shared comprise transparent up-rating mechanisms coverage improved take-up participation experiencing shaping contain Mutual Information System (MISSOC) establishing beyond method determining consensualized budget Bradshaw Warnaar Luten devise dignity independent network non-governmental organizations (NGOs) groups fight against established 1990 partners combat 21 basket participatory consensualizes NGOs represent stakeholders approach13 challenges construction (Storms 2011a b) More specifically allowing landmark intermediate dignified Ensuring provisions measures roadmaps enforce Consideration remedies enforcement wronged lack allows legitimate interest judicial administrative equality non-discrimination directives arguing income; underestimate significance Storms (2011a) Rottiers elaboration interplay putting bettered ambitious gradual ‘work-in-progress’ performed entailed peer-review-social-inclusion eu/peer-reviews/2010/using-reference-budgets-fordrawing-up-the-requirements-of-a-minimum-income-scheme-and-assessing-adequacy 22 Importantly base treaties (in TFEU Functioning art 153 h) Relying article allow deal argues catalyst limitation h ‘excluded workable job reasons (age caring responsibilities difficulties…) expects ‘people Defining subset upward Admittedly intuitive evidence it; tear assistance: architecture EAPN’s scrutinized carefully Verschueren adoption exclusion’ mentions limited ‘persons deems uncertain legally non-legal listed Legally Guarantee: Three Interrogations revisit presents formidable link envisaged underscores formulation 23 uneven Both articulations characterizing (Seemingly Limited) Instrumental Relevance play either shape society’s indirectly safety benefit generosity’ (further abbreviated ‘benefit generosity’) average ratio package (including taxes contributions allowances child benefits) five model families elderly persons14: couple children (aged 14) lone parent 2011; volume)15 correlation generosity for: (abbreviated AROP60-ALL AROP40-ALL) 60; normalized (FGT1)16 AROP60 AROP40 realising 20% full-time follows ‘poverty reduction transfers’ (point iv below) questionable pension transfers An representative sample micro-simulation moment models like EUROMOD allowed near full-year AROP60-WI AROP40- WI)17; difference ‘post transfer’ AROP ‘pre obtained (pensions excepted) respondents’ (POVRED60 POVRED40) correlations pretend reveal causality association expect headcount truly many account: sources (assets liabilities) eligible test? Which behavioural conditionalities apply? How takeup assured (or maximized)? affect (AROP-ALL AROP-WI) Nevertheless (AROP-WI) relatively AROP-ALL (FGT1) especially non-take-up widespread correlate generosity) still FGT Foster 1984; Decancq forthcoming) measurement plays overview Corluy Erik Schokkaert post-transfer extreme zero posttransfer zero; nevertheless ascertain elimination definitions used correspond deviate concepts (different units equivalence scales disregards tests (but poverty) …) found lines 25 varies Hernanz 2004; Fuchs documented volume differ vary blur picture thing (non- )discretionary ups heating considerably receive (Van Furthermore Chapters less) generous categorical immigrants disabled elderly) restrict targeted discretionary reductions limits crossnational tenure composition family simulations Last large-scale surveys prone errors Kerm Verma Betti Consequently negative expected (AROP) slightly foregoing corroborated recipients (below Bahle non-means-tested usually larger means-tested Scandinavian (Sainsbury Morissens 2002; 2004) foremost reflect effectiveness 26 2: Correlation non-elderly All MS Old EU24 EU14 EU10 coefficients AROP60-ALL(post-transfer headcount) – 225 343 044 FGT1 (poverty 60%) 313 587** 031 POVRED60 (ppt transfers) 320 574** (post-transfer =< 316 535** 091 > 85 330 418 128 AROP40-ALL(post-transfer 404** 672*** 120 POVRED40 424** 624*** 137 AROP40-WI 478*** 785*** 001 279 475* 218 measured families: 2011); *** Significant 025; ** significant 050; Sources: CSB-MIPI display AROP60- ALL 28 becomes index largest proportions Spain Portugal Poland) Greece too comparatively Ireland having Austria Finland similarly Within find AROP40-ALL (FTG1 threshold) pre-transfer (mechanical) (POVRED); again divergent patterns yields strongest Countries generally work-poor households20 There exceptions particularly appear driven old negligible possibly stems inaccessibility nontake-up combines mediocre though attributable entitlement probably clout Explorative show increased period covered suggests automatic stabilizer reinforced times crises 29 non-correlation tool alleviating Rather drive message: regarding serve look Atkinson normally (though insignificant) segment tends associated edifice explains work-rich tend country’s propose together enables regression (reduction) dependent benchmark ‘above’ ‘below’ performers France records perform expected’ POVRED UK WI performances Italy worse benchmarking exercise cautiously because rely intervals them) signal nets Latvian devolved regions great interregional eligibility (Minas Overbye overestimate 30 typical city North (Milan) Italy21 (compared inefficient respects admittedly tentative confirm correlates simultaneously high) explained inadequate) se explanatory cross-country marginally market; contributory explaining aggregate marginalized conclusions area restricted practices exacerbates regulation detailed: detailed weakening priority positioning reconsideration ought operational needed fully-fledged well-functioning modest regime counts; curative capacity steering pondering take-over satisfactory Its consistency ‘bite’ strengthened Palier entertain (using guidance puts value complement? well-conceived generate inspires inclusion; reinforce good strengthen austerity vulnerable victims States? Why level? substantiates recognizes maintain popular fundamentally political: appropriate powerless; playing market) dignity) multi-tiered minimal balancing ‘market-making rights’ rights’; otherwise 32 sustainability congenial ‘OMC-driven constitutionalism’ accountable conceptualizing realizing […] function court-led constitutionalism prise nation demonstrate reconciled OMC-driven demand explanations exercises sovereignty values protecting 261-262) depart ‘are test’ substantive consistent ‘outcome-oriented’ guidance’ limit downward substantiate politically market-making conceived character creating genuinely really derived ‘avoids law/soft assumes imperative facing ones strengthening OMW conceptualized singular ‘mode making assemblage 33 Unequal Redistributive Effort Next interrogation sake suppose compel simplistic ‘redistributive effort’ euros) threshold:   max{ 0} max 100*    n x z = xi formula indicates ‘effort’ non-poor closed redistribution costless qualification ‘costless’ responses cost express governments running push average) spend countries; calculating overlook Data (all ages) non-equivalent (we 3) ‘living standards’ controlling modified OECD scale) big 34 3: Indicator eliminate CZ FR HU AT SI NL FI L SK MT IE CY DE PT PL SE EE DK GR IT BG ES V RO eq Note: 95% (cf relativity lift national-specific Reading note: 8% close illustrative purposes mechanical ignores incentive change: supply (more lousy low-paid jobs; effort); boundary exaggerate ‘cost’ totally misrepresent pure transfers; increasing examples protest ‘Robin Hood’ simulated cry historical reiterates capable raise spend) lot money committed redistribution: involving multitude redistribute government expenditure 71 35 rough indication unequally 5% others (Bulgaria Romania) 7% always gap: closing little effort; Denmark GDP/capita holds inefficiency Spanish Italian cluster greatest encompasses 4: LT LU LV 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 0% 1% 2% 4% 9% inhabitant High Low vertical axis crosses horizontal weighted PPS Eurostat database (GDP/capita) 36 Finland) Spain) smaller looks ‘feasible’ disparity pronounced Whereas increases demanding disproportionately ‘better performers’ class falling obstacle kind foreseeable Now wonder low-work dependence expenditures construe counterfactual successful doing mitigate perhaps eliminating (2002) (2009) discuss universal Vandeninden examines (residual) (2010) 22) Starting Levy Lietz Sutherland (2007) consequences tax-benefit halved 18% 27% relate deviates Atkinson’s purely selective supplement granted whose estimated scenario unevenly distributed 37 conclusion moderate initial Poorer additional (tax) middle higher-income ‘middle incomes’ (Fahey Lelkes ‘internal’ vs panEuropean Poverty Threshold Top 1st quintile 4th Structural Funds (a) (b) (c) (d) (e) (f) 122 055 764 528 439 239 580 491 133 615 574 322 011 699 423 490 846 237 540 762 755 983 933 934 793 602 838 138 557 559 590 995 831 163 007 688 061 227 655 041 119 477 707 451 220 241 760 205 275 710 869 Belgium 398 404 821 Germany 634 734 430 704 176 448 713 256 897 416 943 Netherlands 293 455 800 318 201 840 630 433 048 461 39 905 cut-off distributive nonequivalent (2006-2013) yearly (David Allen pp 246- 247) 38 Column ranks ranking (Romania) (Luxembourg) extremes diverging factor eight (Romania Slovakia) seven highlighted grey columns Columns expresses receiving presented Figures notable exceptions: side; remarkably ladder Let (according PPP) fellow improving corresponding (at contradict Or blunt way: boil segments cynically asking themselves? Before Suppose crossborder transfer compensate Given bitter resistance suggestion ‘transfer union’ belongs fiction stand transferred 2006-2012) deploys via matches fund match) extra available Funds; finances pan-European organization Europeanized (A conditional conditionality idea simply uses efforts Does implied necessitate funding? hinges pan-European? alleviation? implicitly drop perspective replace solidarity; Enabling parcel official ‘mission statement’ vocation cohesion interaction anachronistic continue ‘cohesion insight: Claims justice arise get cooperation; legitimizes claims thorough 40 evaluative dualism irreducible reduced trade-off let alone algorithm collapsed twin run assessing; pan-European; convincing Someone object rationale taking clear-cut ‘having GDP/capita’ gap’ Greece) spending underdeveloped contrasted well-developed (Hungary 40%) guarantee: obviously boils externalizing failures unwillingness redistribute… foundations Sangiovanni (forthcoming) Fahey competences 41 ‘internal (to conform exacting demands avoid externalisation failure) hand? wellknown solidarity: delineate delineating Solidarity mutually interdependent Impact Dependency Traps destroy tension claimants minimum-wage earners Europe-wide minimums inactivity trap eleven States: recipient 25% 30% wage; claimant 14% Less United Kingdom raised 50% hypothetical (between %) Only augmented switch heterogeneity incentives world subtle underscore 42 Net (full time)* assumption 40-50-60% Raise (Vienna) 61 92 53 79 127 76 115 86 129 58 87 107 51 77 73 110 55 83 66 99 70 105 75 112 88 132 (Catalonia) 78 116 * Based statutory (Denmark Sweden) except Austrian collectively “Österreichischer Gewerkschaftsbund” “Wirtschaftskammer Österreich” leather fur sector severity coincide genuine lacking enormous activated rarely (Cantillon & struck duties reasonable inadequate presupposes prevent marginal 43 Conclusion: Caring Care Demand Efficiency Everywhere suggested rebalancing input-oriented outcome-oriented experience decade mandated information validated statistical apparatus utterly acquire gain prominence Forcing fall heaviest negatively bear rule ‘unequal burden’ agreements unison consideration aimed covering child-rearing standardized incrementally 44 rich’ poor’ affluent) confronts discarded: implementing dispense ‘efficient virtuous circle (domestic) (pan-European) What this? bring forth? prosperity combine rules regions? discussions no-go meanwhile stuck? opening disposal (possibly today) (introducing Fund leverage) Meanwhile seriously bite (this investment 2020) indicated Fundamentally opposition anything resembles collective sovereign debt creates stalemate stability De Grauwe conflate 45 Acknowledgement thank Dirk Neumann Koen Annette Freyberg helpful usual disclaimers apply References Cohesion Policy: Extending Bargain Meet Challenges’ H Wallace M Pollack R Young Policy-Making Oxford: Oxford Press 229-252 Governing Europeanization E Bourguignon O’Donoghue Utili ‘Microsimulation Union: Case Study Pension’ Economica 69(274): 229- 243 Reinstadler Distribution Financial Context Presented Conference (Warsaw March) 34p Hubl Pfeifer Safety handbook Bristol: 271p J (1993) Budget Standards Aldershot: Avebury ‘Between dream reality … Anti-poverty Model’ P Ploscar EU: Interaction Law Antwerpen: Intersentia O Pintelon den Heede (2012 Reduction Capacity Protection’ 46 Better Worse Richer (1989) Ministers Affairs Meeting September Combating Exclusion [1989] OJ C277/1 Conclusions jobs smart sustainable Brussels ‘Household joblessness Journal 21(5):413-431 Managing Fragile CESifo Forum 12(2) 40-45 K Bosch Vanhille data’ (eds) (1987) ‘Un programme d’action communautaire’ (ed L’avenir la sécurité sociale en Paris: Economica: 229-243 (1991) lessen zekerheid Acco: Leuven drawing assessing Comment Peer Review Assessment Namur November Appendix Progress Report Objectives EU-Wide Measure Sociological 23(1): 35-47 Ferrera Matsaganis ‘Open poverty: process’ 12(3): 227-239 Greer Thorbecke (1984) ‘A Class Decomposable Measures’ Econometrica 52(3):761-766 Schemes Across Synthesis Brussels: DG Equal Opportunities ‘Strengthening Learning Past’ Natali VAN DAM Towards EU? I Peter Lang 47 Assistance Thanks? Non-Take-up Phenomenon Patterns Vienna: 12p ‘How Confidence EU-SILC? Complex Sample Designs Standard Error Indicators’ Research DOI: 1007/s11205-011-9918-2 Enlarged Discussion Definitions Groups’ Sociology Compass 5(1): 77-91 W Universal Basic Pension Europe’s Elderly: Options Pitfalls’ Studies 4(1):Article 26p Malherbet Pellizzari (2004) Take-Up Welfare Benefits Countries: Evidence Migration Papers 17: Publishing 48p Changing Regimes Routledge (1956) ‘Social Aspects Co-operation Group Experts (summary)’ 74 Y ‘Rescaling Policies Multi-level Governance Europe: reflections Processes Actors involved’ Yuri Rescaling Policies: Ashgate 35-72 Leibfried Left Judges Markets?’ Helen Mark Alisdair PolicyMaking Sixth Edition 253-281 ‘Swapping Alternative Tax-Benefit Strategies Support Children UK’ 625-647 Inclusion: Facing Challenges Dam Milanovic Haves Have-Nots Idiosyncratic Global Inequality Books York Minas Øverbye Territorial 48 Multilevel Surrey (UK)/ Burlington (USA) Ashgate: 203-240 ‘Mechanisms alleviation: non-means tested states’ 14(1):371-390 G ‘Monitoring ‘not enough’ ‘much less’’ Wealth 57(2) Evaluation Effectiveness 2006 Improving Strengthening Commissioned Vilnius ‘Employment Between Efficacy Experimentation’ 281-306 Sainsbury mid- 1990s: 12: 307-327 ‘Solidarity Problems Prospects’ Dickson Eleftheriadis Philosophical Foundations Schmahl (1990) ‘Demographic security’ Economics 159-177 Budgets: Are Line? FISS Sigtuna 8-10 (2011b) ‘De meting van armoede Europese Unie: een pleidooi voor ontwikkeling referentiebudgetten’ Tijdschrift Sociologie 32(3-4): 470-496 ‘Benchmarking Decade on: Demystifying OMC’s Tools’ Fenna Knuepling Benchmarking Federal Systems: Australian Experiences Productivity Commission: Melbourne Extreme Estimation IRISS Series 2007-01 Luxembourg: CEPS-Instead 51p (http://www europolitics info/pdf/gratuit_en/279353-en pdf) 49 Marchal CSB-Minimum dataset 5/2011 Antwerp: ‘Foreword’ Gosta Esping-Andersen Duncan Gallie Anton John Myles pact OSE Without vision mutual trust trapped short-term management Kirsty Hughes’ ‘Ten failures’ Friends Individual decomposition CSBWorking 12/06 simulation MGSoG 2012/8 ‘Data Accuracy EU-SILC’ Living Conditions Publications Office 57-78 ‘Union Fight Poverty: Legal Instruments’ Handbook Budgets Netherlands: Nibud ‘Towards Stronger 2020: Architecture Coordination’ EU?Brussels: Ch Experimentalist ‘Experimentalist Governance’ Levi-Faur

Download fulltext
167

CSB WORKING PAPER centreforsocialpolicy eu June 2012 No 12 / 06 University of Antwerp Herman Deleeck Centre for Social Policy Sint-Jacobstraat 2 BE – 2000 fax +32 (0)3 265 57 98 Individual Employment Household and Risk Poverty in the EU A Decomposition Analysis Vincent Corluy & Frank Vandenbroucke NO Analysis1 (UA) (KU Leuven UA)2 Working Paper ABSTRACT In this paper we explore missing links between employment policy success (or failure) inclusion relying on Labour Force Survey (EU LFS) Income Living Conditions SILC) At side equation our focus is share individuals at risk poverty 20-to-59 age cohort The analysis proceeds two steps first step considers distribution individual jobs over households thus establishing a link rates household Following work by Gregg Scutella Wadsworth ‘polarization index’ defined terms difference one hand hypothetical living jobless assuming that distributed randomly across other actual Actual changes joblessness are decomposed (i) due to polarization (ii) changing structures second decomposes at-risk-ofpoverty basis risks (non-jobless) households; (iii) (changes would expect if no occur) (iv) proposed technique does yield interesting insights into trajectories welfare states have followed past ten years Keywords: work-poor at-risk-of-poverty rate convergence 1 Funding research was provided Net SILC2 Second Network EU-SILC (http://www essnet-portal eu/net-silc2) We thank Paul De Beer Bea Cantillon colleagues Brian Nolan participants seminar KU UvA precious comments usual disclaimers apply Correspondence vincent corluy@ua ac be INDIVIDUAL EMPLOYMENT HOUSEHOLD AND RISK OF POVERTY IN THE DECOMPOSITION ANALYSIS 3 Introduction Is best recipe against people working age? level citizens which they live participation labour market significantly diminishes financial However what seems evident less country Prior crisis Lisbon strategy could regarded as qualified field least assumes there been causal relationships agenda growing Europe On though largely failed deliver its ambitious promise concerning Notwithstanding generally higher well declining some Member States saw increase many standstill record Rather than general conversion anti-poverty overall picture national at-risk-of rates: increased where were traditionally low decreased high Hence it important understand those statistical apparatus Since an determined income belongs relation must all analyzed level; hence will establish measures As explain Section face difficult choice different conceptions Our time frame use SILC 2005 2008 refers observations 2004 2007 label these analyses ‘2004/5-2007/8’ This short linked data limitations but also per se want study refer year prior survey spans (except Ireland United Kingdom) ILObased definition realities observed immediately before whilst ‘work-poor’ (see 4) 12-month period To summarize complex construal 4 trajectory (24)4 during ‘good economic years’ 2004/5-2007/8 longer term present concerns frames: 1995-2008 (on LFS 1995 en 2008) 11 countries 2000-2008 23 inquiry should enable us verify empirically explanations disappointing trends era put forward Vleminckx (2011) wit outcome partly attributable failure reduce number or despite increasing evolution 2004/5 2007/8 then configuration (2008 2010) Changes can further shown below benchmark ‘random jobs’ applied not carry normative meaning message read follows understanding: extent positive avoidable signals suboptimal situation state (nonjobless) Thus integrate (the employment; poverty) single principle allow assess impact ceteris paribus practice make such integrated hard conclusions draw only tentative Bulgaria Romania Malta yet available 5 Although caveats warn simplistic interpretation decomposition pursued uncovers puzzling combination disparity within Convergence fundamental markets since albeit unequivocally outcomes (in 20 59) boom presumably upshot growth intergenerational shifts new decreasing Anglo-Saxon Scandinavian same evidence suggests social Polarization levels sizes constitute structural background features states; together with differences spending help their performance regard reduction cumulative incremental size structure play role pre-transfer performances priori plausible assume factors contributed significant lack test hypothesis; shows did noteworthy span except But diminish importance policy-makers attach presence numbers possibly problematic conditions based more subtle distinction ‘work-rich’ allows enrich set out 6 Employment: Alternative Definitions Stratification Sections using ILO concept According employed hour week member bracket 20-59 so cut ‘jobless rate’ ‘household joblessness’ conception distinguishing from Applying measurement intensity Eurostat framework 2020 consider it’s 50% latter notation wp0 former (joblessness) population reference group exactly 5: ’adults’ belonging excluding full-time students (that members aged 20-24 status inactive) Similarly checked underlying radically used survey; working-age For calculation made samples alas leading divergent results 7 contrast order calculate ratio total months (excluding students) worked theory them persons who reported having part-time estimate full-time-equivalent computed usually hours interview indicator calculated matter degree (no activity whatsoever versus limited activity) exclude full both when count (to classify ‘jobless’ ‘not jobless’) define considered ‘full students’ 18 24 ‘inactive’ whether comprised 22-year-old non-student adult depends nonstudent problem discussed Graaf appendix timeframe applied: whereas (income period) identified may no-one happened even experienced irregular spells before; metric Unsurprisingly average value under review : 9 5% 15 7% i e surprisingly (pwp0 ) while typically 5) lower Denmark Greece Norway France Estonia Two First measure comparable ILO-based pwp0 (i looking back twelve taking account do here) non-linear most countries: equal zero experience close nonzero (European Commission 2011 p 157 Chart 21) Prima facie fact includes substantial pensions prepensions 59; early-exit schemes better unemployment assistance benefits offer 8 appears influenced studied; preliminary here suggest groups considerably ‘early-exit generation’ 55-59 excluded Figure 1: At-risk-of-poverty non-jobless (ILO One reasons why chosen instead 20% focusses yields subgroup strictness takes frequency normal wanted sufficiently large safeguard significance analysing subdivisions European begins drop increases beyond explains Simultaneously (for adults) comes down adults exceeds ibidem) 0 10 30 40 50 60 70 80 90 EL DK NL FR SE PL AT IS HU SK IT IE FI RO LU SI ES PT CZ CY UK LT BG DE EE LV pwr (wi > 0) pwp = 2: work-rich (EU2020 Individuals Jobless Workpoor Households Who confronted (ILO-concept) intensity? probit EU-15 EU-10 reveals strong stratification seen distinguish old because might sociological post-communist societies today’s ‘old’ ‘new’ quite similar; apart associated being reflects deep-rooted disadvantages born come rather early lives underscores challenges activation strategies reach successfully 00 < >= 3: Marginal effects probability (ILO) unsurprisingly result part mere ‘mathematical’ effect absence pooling reveal singles run ‘household’ peers larger (peers gender education studied analysis) incur pooled children influence household: small negative cancelling each Whatever see disabled individuals11 whose educational attainment secondary With age-result intuition Compared 20-29 30-54 line given exit marginal refine ‘within’ ‘between’ conditional shed light question That specific subgroups instance variable captures person’s own perception main respondent indicates permanently or/and unfit -0 sex (male) (30-54y) (55-59y) marital (married) (medium) (tertiary) origin (non-EU born) wa hh child wp (eu2020) jl (ilo) very similar fine-grained 4: There profiles (jobless household) disability Also outspoken different: reduces (compared singles) relatively two-adult three-plus has smaller direction relates non-EU residents Their compared EU-born resident conclude ‘joblessness’ (wp0 ‘work poverty’ 50%) dynamics Some relationship cross-country correlate way 59 Table Cross-sectional correlations post- concepts Correlations post-transfer … (*) (ⱡ) 2006 ∆ – 08 58 51 48 34 housheolds 09 04 35 42 32 31 16 36 27 37 53 78 73 62 69 76 49 54 67 79 NOTE: These imply causality nor significance; merely serve work-poverty obviously opposite sign Given earlier assertion through surprising negatively show correlation covered Different prima counterintuitive correlates positively mitigated posttransfer prevailing ‘non-jobless’ weight Third comparison among (individual 13 other) segment Finally cash benefits; transfers Together elements pursue illustrates Contrary surveys rates; at-risk weakly inferred (a coefficient ∆wp0 focuses Trends referring Germany) diminished substantially sample decline percentage points improvements example Spain respectively much point households’ everyone work) ‘mixed declined Those explainable pure shares understanding stress [to elaborated] 14 reflecting completely illustrate Spanish case ‘mixed’ 17 dotted lines how consisted households: rise decrease household’ 21 spectacular somewhat quarter half (thus making employment’ median situation) essence mathematical corollary (measured points) ‘expected’ gap (6 expected 2-adult (11 calls additional ‘polarization’ provide examination (2-working age) exceptional Specific consistent range depending distributed; respect diversity prevails Distribution mixed (2008) propose counterfactual evaluate Like Lorenz curve predicted occur So fewer) random Formally (using ” simplify notification)
1   − with: ℎ    ℎℎ         ℎ    ℎℎ
 !! ”    !  #    ℎ  ℎ ℎ     !        100 1996 1997 1998 1999 2001 2002 2003 Share + Total Expected size= Obviously lead things noone Ceteris decreases distinguished ‘predicted function (X) (Y) presented If identical estimates appear diagonal Countries above encounter distance magnitude cardinal start Southern (most saliently Spain) Luxembourg had Negative theories division non-work (Danziger Katz 1996) added worker (Cullen Gruber 2000) All exhibited displaying Italy remained throughout entire approached became grew unequal Belgium display highest evenly 6: emphasize expression ideal context job opportunities ‘positive polarization’ kind ‘Matthew effect’: concentration advantage (say partner someone already employed) partners jobless); ‘negative appreciated form solidarity fair scarce either maximally ‘randomly cost: need supported cost sense equilibrium vein underscore ‘mathematically’ mean carries societal It means modernizing society mitigating (risk nonemployment) becomes progressively (percentage point) corresponds EU11 PTNL ‘probabilistic’ sense) examined Continental EU15 observes upward pattern beta-convergence catch-up process sigma-convergence dispersion values index 39 particularly By characterizing beginning reduced exception moving group) Why index? any diverges certain (defined size) Over divergences type change referred ‘within-household shift towards without itself; ‘between-household Combining insight assertions about determinants rates’ four terms: non-employment affect rate; argument illustrated simple hypothesis whole consists n implies n2 ‘individual wp/n (dwp/dn 2n) interpreted shares); elasticity ( dn dwp always reasoning etc Beta-convergence 81 initial 1995-2008; standard deviation sensitive outliers unlike Omission 66 35; Appendix combined region explanatory factor 19 between-household upon degrees polarization; within-household Such shift-share following (from 2008):
2 Observed ∑ ∆9 :0 5>9  @AB C 9DA (contribution n) >9:0  @A B structure) ∆>9[0 5
9 5F @AG ‘between polarization’) ∆F H:0 ‘within k K maximal πk wpk actually add up ‘predicted’ wpe (1) which: (unconditional) nonemployment -6 -8 -9 01 05 -5 29 97 -4 25 03 65 33 -3 02 26 -2 43 84 85 -1 75 41 72 46 68 74 95 96 64 44 07 91 99 (column column 5); 4); 7) fallen rising (Table 3) exert pressure strongly contribution workless component Most divergence stems increasingly skewed Moreover types Only equally notwithstanding suffering lone mothers inactivity traps tax- benefit systems 7: restricts consideration EU-27 minus Sweden Finland Malta) Between again beta (albeit robustly) eleven availability stretches real Members: (with 75) 25) onwards movement outspoken: (standard 88) 50) trend driven mainly female (cf power robust eliminating starting P signalling 71 EU-23 EU-11 elaborate elimination sustainability -12 -10 22 below) characterized 72); position still extended families overview shorter Romania) (Bulgaria Poland Slovakia) Latvia Slovenia demographic impact: boosted Kingdom Cyprus); Germany lesser Cyprus Netherlands Austria five clusters emerge 8: EU23 EU27 (exc MT) 55 89 56 38 82 94 77 61 93 86 83 45 63 92 dictated primarily useful cut-off describing accelerated after 2000; marked deceleration timing uniform evolutions pace women entered offers explanation Feminization Markets (and origin) three greatest approach gaining construction ‘conditional counterfactuals’ variety residence compare ‘unconditional only) various indices et al Subsequently (as percentage) absolute (again unconditional explained combinations predominantly applies regression techniques male seem reflect follow clear others displays neither proportion post-secondary (ISCED 5-6) increases); 0-2) every minimum 73% explained) 109% 97%) 1995-2008) cases: (2000-2008 61%) (1995-2008 62%; 67%) 146%) 57%; 64%) (1995- 128%; 223%) 82%) 70%) 59%) 104%; 106%) Portugal 51%) mildly Other ‘increased homogamy’ (increased matching couples partners) homogamy sees reality formed (not request) Integrated Risks preceding section described ‘upward Did convergence’ joblessness? Certainly relative (where rate) improvement employment) examine decomposing at-riskof-poverty written weighted (pwp dropping superscript (pwr) Labelling wr wp) write:
3   where: ”    ” 
ℎℎ ℎ
 as:
4   LLLLK  LLLLLK 
L LLLLLLK t=0 t=1 A M M A etcetera subcomponents contributory factors: work-rich; ii work-poor; iii (2007) long-term 1980 rightly stresses simply calculates decomposable 20-59) informing mechanical caution: accounting device subcomponent intrinsically reducing workpoor achieved deliberate stricter conditionality generosity Or push go Conversely become workrich accept end pay scale marginally group… Diverging implying categories play… examples invalidate caveat Using equations (2) (3) (4) possible equation:
5
∆ ∆ requires decompose rely considerable obtained de Graaf-Zijl circumspection called connecting 2005-2008 conceptual makes retrospective (setting zero) summarizes figures estimated 28 2004/5-2007/8: key (analysis 2005-2008) ∆pov wp2005 pwp2005 ∆wp pwr) ∆pov(60+) -7 -20 -19 avg st dev 2007/8; ∆pwr ∆pwp pwr)∆wp pwr)∆P *** ** * 47 (actually observed) 95% (***) 90% (**) 85% 9: 2004/5-2007/8; performed EU24 (“a” average) awr awp (apwp apwr) ∆wpE ∆P Conclusions sets exercise: upswing trajectories: Belgium: (based caveat18): neutralised progress significantly; German (SILC-)trajectory: offset presents case: protection UK: (helped reversal British market) (notably Slovakia Lithuania Czech Republic) led Lithuania) reinforced Importantly however last elderly sometimes employment- growthbased generational favour entertain serious doubts validity (Frick Krell They SOEP crucial components Hungary diverging begin hypotheses purely wrong describe truism ‘policy failure’ (although existence neglected discussions evaluations) How households? Differences explaining configurations rates? shaded bars disparate: slightly realised Republic Slovakia); notably checking occurred contrary apparently (but exist figures) short-term event say one-percentage-point structurally adds experiencing little certainly insignificant ‘structural’ unavoidable Policies policies patterns (non-)participation Ellwood Meyer Rosenbaum 2001; Grogger 2003) Rates Work pointed weak 1) constructed quadrants comparing 10: Overall identify Finnish rate;20 stark tempting indicated footnote refrain drawing -15 pov Irish risks; Polish finally Swedish Basis now formalized dividing provides basic Iceland graphical summary Wp2005 )∆wp 11: -apwr) atrisk-of-poverty varies Netherlands) Estonia) Correspondingly ranges around (∆wp0 +5 Hungary) diverse ranging +1 observation cross-sectional supra) highly diversified ∆pwp0 ∆pwr0 incorrect assert modest ‘main culprit’ board complicated contextualize segments reason incorporates 60+ (hereafter ‘the elderly’) Not catching-up weakened disregards Poland); regards sigmaconvergence disregarded) simultaneously diverse: 17) Sweden; just lost gained ground although work-rich) words witnessed shift; holds too changed hardly vis-à-vis cases remarkable ‘outliers’ twenty-six outlier sufficient paint picture: greatly dwarfed confirms figure 7b far 1990s 2000s concerned represented striking counts: (an points); resulted downside (of pwr0 recorded (none EU) rich (though 90%) cohort; opposed elderly) successful reaching Comparison Decompositions decompositions proceed caution Yet tell stories visual Figures readily gives greater diminishing (since hold Despite emerges confirmed General focussed proves relevant differentiating employment: shape forces modernization feminization markets… nevertheless individual/household including gradually negative: southern gains declines dependency familial enhanced additionally Experience US) prevalence ‘positive’ cannot ways attribute solely successes specifically ongoing multidimensional target exclusion work-intensity find justification ‘stand still’ coincides Both evolutions: clearly inegalitarian historically base assessment SILC); third effort emphasis (successful activation) (much generosity); fourth Economic socio-demographic dominant condition public (including benefits) refuel reconnect sound creation necessary complementarity inclusive References Brandolini Viviano E (August Extensive vs intensive margin: Changing Perspective Rate 31st Conference International Association Research Wealth St Gallen Switzerland paradox investment state: Journal 21(5) 432–449 Cullen J (2000) Does insurance crowd spousal labor supply? Labor Economics 18(3) 546–572 Danzinger L (1996) discrimination Behavior Organization 57–66 Dawkins Sctella R (2002) Growth Australia Australian Review 133–154 M deprivation 413-431 D T Impact Earned Tax Credit Reforms Marriage Arrangements National 53(4) 1063–1106 Developments Brussels: Joint Report Frick (2010) Measuring Panel Surveys Germany: SOEPpapers Multidisciplinary Data n° Berlin: DIW sides story: measuring inequality Royal Statistical Society: Series (Statistics Society) 171 857- 875 Reconciling Theory Britain Population 139-167 (2003) limits EITC female-headed Statistics 85(2): 394–408 (2001) Welfare earned tax credit supply Quarterly 1063–1115 OECD (2009) antidote poverty? In: Outlook Paris: Sala-i-Martin Regional Cohesion: Evidence Theories 1325–1352 Protection Committee Jobs Progress evaluation dimension Strategy F Disappointing trends: blame? 450–471 Indicators discuss existing definitions demarcations populations ranking Currently indicators wpα α list six and/or finds publications literature (LFS) Community (ECHP) (SILC) subset partition according limiting take calculating households) determine frequently jobless) potential “beneficiaries” whom indicator; consist overlap necessarily detail seemingly minor translate analytical entail differ ’employment’: ILO-concept recent scientific debates (a) (b) (c) (d) sources currently Definition I II ‘older’ online23 determines Students composed included Someone he/she paid self-employment Computation dependent retired persons) Additionally ordinal introduced III derived Wadsworth’s (20 24) (nominated) head retirement (60 over) IV developed 2010 introduces belong declared see: http://epp eurostat ec europa eu/tgm/table do?tab=table&plugin=1&language=en&pcode=tsis c090 http://ec eu/eurostat/ramon/nomenclatures/index cfm?TargetUrl=DSP_GLOSSARY_NOM_DTL_VI EW&StrNom=CODED2&StrLanguageCode=EN&IntKey=16624585&RdoSearch=CONTAIN&TxtSearch=work %20intensity&CboTheme=&IntCurrentPage=1 0-59 fulltime equivalent threshold V (ordinal) adopted Indicators’ Sub-Group (ISG) (SPC) breakdown ‘at intensity’ sum (without part-time) (aged 16-64 inactive youth 16-24) workable demarcated 16-24 VI uses delineations source sole replaces binary Looking (work flexible lowest learns stringent offering broader 64) propensity (both measures) controlling employees ranks (dependent source) intensity) Minor rankings discussion Besides evaluated respects produce know re-calculate adapting current EU2020 table 2011) Column website produced ourselves indicating correct (5) retain 2) perspective equals exceptions (6) alter (hardly) Netherland obvious potentially grow narrowing (7) adapted 18-59y 15-75y notable switch recently headline targets force adjustment causes Temporary captured prominent Any remaining (8) related observe cent Luxemburg purposes dedicated cause concern researchers interested look closely 0–59 poor ISG (definition V) VI) controls improve comparability 2009 findings arise Controlling confined prevalent exceed translated trade-off full-employment (0 <= wi Thirdly exceeding Consequently composition differs Because rudimentary detailed underrepresented (at Complementary fullemployment overrepresented demarcate overrepresentation strongest defintion (current week) (nbr year) continuous WI=0; 0

Download fulltext
169

LE DEFI SOCIAL EUROPEEN LA POURSUITE D’UN OBJECTIF N’EST PLUS AUJOURD’HUI UN LUXE POUR L’UNION EUROPEENNE MAIS ELLE EST DEVENUE UNE NECESSITE (1) PAR FRANK VANDENBROUCKE (2) professeur à la KU Leuven C’est pour moi un grand honneur de pouvoir être titulaire Chaire Den Uyl Joop a été dans période des années 60 aux 80 leader socialdémocrate influent en Europe En effet nombreux ont ceux – ce compris avoir profondément influencés par sa manière d’approcher politique juin 2011 Jan Pronk rédigé remarquable billet d’humeur intitulé « tant que mentor » une dizaine leçons il y résumait le style qu’homme La première leçon était intitulée : Leçon numéro N’arrêtez jamais d’apprendre Ne pensez les faits parlent d’eux-mêmes et vérité est établie fois toutes Examinez antécédents liens moins évidents Continuez vous poser questions exactement j’ai l’intention faire aujourd’hui INTRODUCTION Voilà plus 50 ans nous posons question savoir si européenne doit revêtir dimension sociale active C’était déjà cas avant création Communauté économique composée 6 pays au départ Et sein d’une Union qui regroupe 27 Etats membres on continue se cette On ne compte nombre publications évoquant faiblesse l’« Celles-ci sont trop sou- 195 Exposé prononcé l’occasion nomination comme extraordinaire Universiteit van Amsterdam 7 2012 Je remercie Rita Baeten Tuba Bircan Bea Cantillon Paul De Grauwe Ri Ridder Steven Engels Joep Konings Kim Lievens Erik Schokkaert Chris Segaert Anne Van Lancker André Poeck Rompuy leurs commentaires et/ou contributions ponctuelles J’assume évidemment responsabilité du texte Vandenbroucke-FR qxp 23-1-2013 15:03 Page vent l’expression lamentations stériles propos caractère inaccessible l’Europe crise actuelle pourrait mise profit inscrire l’agenda européen Les ; créer faut disposer réponse sans équivoque suivantes pourquoi telle substance celle méthode utiliser parvenir Il assez étrange constater l’on n’a manifesté jour qu’un intérêt relativement limité d’un point vue normatif coopération devrait (3) explique je me concentrerai tout sur partie mon exposé sera consacrée l’examen série d’arguments faveur peut approche étonne son plutôt destructeur Vous pourriez réagir disant Est-ce bien moment mettre évidence points faibles dossier relatif défense ? J’applique toutefois ici citée pas prendre fait cause s’il s’agissait Dans ces arguments séparer bon grain l’ivraie L’Europe plante intellectuelle élevée coton prospérerait milieu protégé où évoluent personnes intentionnées même sensibilité Pour conférer force idées auxquelles adhérez convient tester rigoureusement déduis entre autres suit voici dix quête description claire Modèle social pouvait encore considérée exercice utile mais vraiment indispensable elle devenue réellement existentielle l’Union Le système financier présent confronté problèmes urgents court terme n’enlèvent rien qu’à long soit survie Cela signifie concrètement qu’en fiscal compact (un pacte budgétaire) besoin (contrat social) consensus base citoyens européens jouer rôle A cet égard orientation commune matière d’investissement créerait perspective importante Un tel éga- 196 REVUE BELGE DE SECURITE SOCIALE – 1er TRIMESTRE domaine philosophie normative également s’agit thématique peu développée existe fameux appel Habermas (2001) correspondance Parijs Rawls (2003) littérature relative global justice l’UE occupé place Ce n’est très récemment débat né fondements normatifs voir (2011) Sangiovanni (2012) Nicolaïdis Viehoff renseignée lement porter obligations exigences mutuelles réciprocité intégrante relations institutionnelles chaque Etat membre repose individus veut dire l’union monétaire survivra satisfait portée argument limitée ou autre naisse modèle visé puisse survivre principe plusieurs formes selon délibération attribue poids notions Mais rapport observation j’ajouterais ceci bénéficie large soutien devra conforme objectifs états-providence commun deuxième j’illustrerai brièvement quelques devraient figurer agenda potentiel Mon analyse exhaustive Bon importants abordés réguler fiscalité proté- ger financement concurrence fiscale malsaine troisième j’identifierai quelques-unes urgences relatives nécessité restaurer l’unité m’étendre governance lien social-démocratie raison laquelle traiterai dernière socialdémocratie dont souligne l’absolue exige compromis historique familles politiques soutiennent gouvernements celles présentes Parlement L’expression exagérée situe d’emblée challenge constitue-t-il catch 22 sociaux-démocrates désireux mieux profiler 197 1 POURQUOI EUROPE LES INEGALITES EN Afin contextualiser partons constat L’une difficultés réside diversité nos systèmes sociaux leur histoire seulement Au l’inégalité revenus aussi grande qu’aux Etats-Unis revêt simplement d’autres douterait coefficient Gini paneuropéen (une mesure généralement utilisée exprimer revenus) près égal (4) Aussi longtemps association d’Etats destin pouvions permettre négliger Certes général inférieure existant divers américains composent considérable Si tient Luxembourg état extrêmement riche PIB habitant exprimé parité d’achat (PPA) alors l’Etat pauvre Bulgarie équivalent tiers Pays-Bas (en EUR cela représente beaucoup dixième) applique raisonnement Mississippi moitié riches (5) Aux salaire minimum niveau bas quoique uniforme soutenu taux horaire fédéral 25 USD l’heure titre comparaison mensuel estimé Eurostat 122 standards 10 % dernier élargissement contribué figure illustre répartition fais différence ancienne l’EU15 nouvelle l’EU12 198 Sur l’enquête EU-SILC 2009 distribution revenu disponible net ménages converti parités 0 352 l’EU27 (calculé Tim Goedemé) représentatif communiqué l’OCDE 378 écarts prix régionaux peuvent considérés négligeables Voir Brandolini (2007) Burkhauser Couch (2010) Milanovic tenant non particuliers Même inclut Porto Rico d’Amé- rique position habitant) meilleure Vandenbroucke al FIGURE REPARTITION DES REVENUS DANS L’EU15 ET L’EU12 Mechelen Goedemé l’axe horizontal représentés disponibles nets l’ensemble Européens ils standardisés (rendus équivalents ») afin tenir taille composition ménage Tous mesurés exprimés médian ligne pointillé seuil pauvreté utilisé étant défini zones situées gauche indiquent population dessous respectivement Une paneuropéennes ressortir qu’environ 15 disposent situant sous nouveaux 70 fossé d’Europe prospères particulièrement Roumains (je désigne ainsi classe moyenne roumaine aisée) pauvres comparés Néerlandais (6) 199 vise (qui néerlandais) appelle aisée Exprimé roumains percentile infé- rieur lequel équivaut 60% néerlandais (Vandenbroucke tableau 3) 2 QUATRE ARGUMENTS FAVEUR D’UNE DIMENSION ACTIVE POLITIQUE commence positif va l’encontre discours négatif pré- domine souvent lorsque évoque l’intégration L’Union joue progressiste l’élaboration non-discrimination partant principes nationalité (pour sujets l’UE) d’égalité travail hommes femmes créé juridiques solides appliquer fondée sexe l’âge l’origine … Stephan Leibfried suggère constituer voie principale évoluera entité hétérogène dominée vetos l’est peut-être seule possible contexte reformuler façon suivante aurait-elle allant au-delà mes yeux quatre envisageables visée rempart contre dumping moyen protéger souveraineté nationale conséquence inévitable Monétaire Européenne cœur projet trois premiers nature instrumentale quatrième Bien qu’ils découlent l’un l’autre s’excluent mutuellement importe c’est quel convaincants séparément conjointement vais sent passer revue Argument premier procède l’idée qu’une intégration poussée harmonisation exerce pression baisse développement plupart avancés forme agressive parlons d’où ma formule (proche slogan) synthétisant possibilité faisait l’objet Ohlin datant 1956 avec Spaak fut Economique Bertil (politicien suédois président parti reçut tard Prix Nobel d’économie théorème d’Heckscher-Ohlin) différences coût salarial concernés étaient liées productivité qu’il fallait craindre salaires due libéralisation commerce insistait cependant postulat suivant l’éventualité ultérieure évolution divergente serait corrigée ajustements change monnaies (Organisation Internationale Travail 1956) actuel réserve importance 200 l’histoire n’ donné tort Parallèlement processus d’intégration assisté parfois spectaculaire nationaux élargissements successifs immanquablement induit convergence ascendante Banque Mondiale qualifié CE véritable machine (Gill Raiser 2012; Lefebvre 2011) (7) s’est avéré davantage crainte réalité remarquer certains domaines contrairement doctrine combiné marchés haut notamment santé sécurité lieu 90 (8) noter hausse dépend situation chômage généralisé arriver ait dessus exemple globalement faible syndicats débouche tributaire rapports discussion nuancée thèse simple levée entraves commerciales frein progrès paraît priori uniquement basée fonctionnelle prévenir solide D’ailleurs inégale trouverait confrontée problème insurmontable tellement grandes suffit penser minimums impossible définir level playing field (des conditions sociales uniformes) économiquement viable développés certain impact (9) d’exercer pressions l’Allemagne qu’elle instaure national contraire procèdent raisons paneuropéenne (10) 201 chiffres révèle concernant divergence régionale (infranationale) Ceci produit parallèlement marché unique vertu Single European Act J’entends termes absolus fixerait médians loin d’être évident tâche fastidieuse absolue renvoie Pisani-Ferry expansive Allemagne durant décennie précédente augmentation allemands s’inscrire stratégie légitimité (11) formulation pointue pessimisme Scharpf (2009) Ferrera (2005) optimiste (12) développe conflit esquissé complète ferait distinction (i) conséquences libre circulation d’assurance bismarckiens (ii) type beveridgien centrés citoyen (iii) régimes d’assistance (iv) services prestations concentre d’assurances bismarckien ouverture discriminer n’exclut basé droits (« cotisations autrement dit propre modèles n’en reste règles généreuses d’accès pourraient subir mobilité transfrontalière avancé n’ai développé référence l’autonomie facto (la marge manœuvre politique) trait juridique axe recherche Fritz Maurizio chercheurs L’idée sous-jacente intrinsèque part impératifs libéralisé d’autre liés cadre prévue derniers sous-entendent limites participation délimitée mécanismes solidarité vont audelà fondamental celui logique d’« fermeture paraphraser implique Bulgare établi jouisse mêmes l’assistance soient assortis nationales strictes droit soumis d’abord satisfaire suffisante permettrait Belgique shopping médical restrictions couverts organismes assureurs contrecarre planification l’offre soins arrangements tarifs D’autre autorités aient considérer ni ouvert étrangers particulier insiste l’architecture institutionnelle systématiquement tranché 202 détriment communauté traités législation font l’ action d’Etat pure (ou orienter jurisprudence Cour Justice) séparation nette vaste zone grise opèrent parallèle passe échelle analyses Leibfreid m’ont incité présenter clause horizontale souligner l’importance ordonnateur donner institutions européennes (et donc moyens s’orienter 2002c) représentants organisations gouvernementales d’obédience défendu Convention Grâce Conférence intergouvernementale retrouvé adapté l’article 9 Traité fonctionnement (TFUE) s’agisse considère génère forcément incontrôlée l’Article TFUE contribuer rétablir l’équilibre égard) (13) Des initiatives prises réceptive déterministe apparu lors directive amendé proposée Bolkestein ressort Directive Conseil veillé trouver juste équilibre transfrontaliers patients gestion (14) 203 n’y Charte Protocole Services d’Intérêt Général éléments Rhodes Armstrong Lenaerts tous résolus invoquer dynamique (entre visait ayant contrainte d’adopter réaction défensive Néanmoins joué important évaluation l’influence n’interdit rechercher l’octroi semble afférents relèvent œuvre celle-ci (15) suis dès désaccord figures intellectuelles préférées asymé- trique économie Cette nuance l’analyse matiè- re interactions critiques socio-économique (à allusion réduite tension résulter générosité L’effectivité définis mettent ensuite l’ai indiqué interaction critique maintien d’affectation sont-ils applicables travailleurs détachés n’ont cours quelles actions peuvent-ils entreprendre lorsqu’ils estiment accords règlements transgressés détachement Quelques jugements tristement célèbres Justice (Viking Laval) remis possibilités d’action telles matières semblé privilégier libéral suivie arrêts mériterait initiative législative souhaitable Mario Monti soulevé mars Commission pris effectivement élargir champ Bruun Bücker pensent proposition satisfaisante Ils affirment fondamentaux primer libertés économiques plaidoyer (convaincant) montre décision décideurs veulent 3 Comme considé- rait l’harmonisation n’était nécessaire car par- 204 synthèse l’approche adoptée oeuvre concrète facteur déterminant l’impact réel Cf problématique pseudo-indépendants viennent vivre tait l’hypothèse évolutions socio-économiques divergentes seraient corrigées réduit néant hypothèse euro Ben Chu l’éditorialiste The Independent résumées mai has to become ‘country’ new beast if the is survive étayer défauts structurels inhérents conception l’absence banque centrale forte derrière monnaie garantie déposants gouvernement central budget constituerait tampon automatique crises prise fort Bref devenir nation J’ajouterais conclusion facile tirer unifiée pense l’euro décrite manichéens issue Dès futur rapproché impliquerait condamné échouer faux croire stabilisation c’est-à-dire s’agirait l’affinement systè- inter-états chocs asymétriques constitue thème théorie monétaires optimales (ZMO) illustrer l’aide schéma (16) 205 crée biens collectifs précieux risques spécifique inhérente l’essentiel assurance équitable idée Andrea arrive reciprocity-based internationalism L’intérêt distingue clairement concept ancré trouve naturel upscaling concepts pose définie Toutefois j’estime criticable égards utilise risque désigner limitations auxquels confrontés catégorisés paradigme Plus fondamentalement demander mission limite-t-il vision mets l’accent reciprocity (réciprocité) n’assimile outre l’assurance cas) argumentation dépasse diversion purement fonctionnaliste (cf 4 ci-dessous) expliciter avantages union résident réduction transactions (les coûts activités éliminés l’incertitude variabilité diminue) comparibilité accrue participants profite entreprises consommateurs Lorsqu’une stimule transfrontalier contribue l’accroissement richesse favorable effets précités croître participe l’inconvénient perte instrument modifier Cet s’avère différemment générale lorsqu’un victime choc asymétrique l’emportent désavantages doivent combiner suffisamment positive symétrie flexibilité croissance correlées qu’elles parallèles capacité interne s’adapter déterminé d’adaptation l’emploi S’il ceux-ci fin profitable degré représenté vertical trade-off prend descendante groupe au-dessus supérieurs atteint diagramme optimale réunies Nous d’Amérique trouvant ZMO trouvera d’avantages Supposons confortable soi 206 TRADE-OFFS UNION MONETAIRE 207 lorsqu’il d’absorber triques biais transferts budgétaires diminue mots déplace vers ZMO’ (dans sens deux flèches grises) présuppose redistribution permanente participent s’agir mesures estimer l’aléa moral parle d’aléa flux permanent ressources structurel postposer l’ajustement requis temporaire cyclique (A d’exemple théorique mécanisme cofinancement allocations initiale longue durée activé partir satisferait condition primauté ) donnée invariable surveillance destinés D’après p 110 précisément l’objectif Sixpack finalisé 2010 réussit harmoniser flèche bleue) qu’apparaît complémentaire préventive prévient l’asymétrie stabilisateurs moindre avis viabilité n’implique choix dualiste d’union met face trade-offs limitent options Ni socialement neutres recouvre d’ajustement ressentis difficiles pénibles tels directe (plutôt dépréciation inflation élevée) faciliation migration emploi Souvent associée procédures licenciement souples etc partisan rigides prêter attention l’économiste britannique Richard Layard fondateur Centre for Economic Performance théoricien d’activation poursuivie soutient certaines rendent gens malheureux salariale opposé d’insécuriser (17) nombreuses significations absolument neutre 208 l’argument welfare-to-work essaya convaincre choisir dure franco-allemande jugeait indulgente d’introduire parce écrit-il devrions tendre d’emploi [il entend là décentralisation concertation volonté d’échanger augmentations salariales (Layard 2005) 209 surtout viser pratique difficile dissocier fonction stabilisatrice dépenses publiques fonctions (18) poursuite est-elle option essentiellement budgets salariaux paramètres correct nécessite-t-elle évidente l’illustrer éviter malentendu précise certaine pension suive l’évolution l’espérance vie d’atteindre (étant entendu naïf vieillissement individus) doitelle veiller généreux pensions retrouver iné- vitablement dette publique élevé unité produite finalement l’avenir) d’organiser (plus grande) (infé- rieurs) importante) (moins importantes) permettant dépit précoce continuer critères tenable justifier Bargain fournit illustration intéressante organisés Européanisation partielle fiscaux résulterait grands groupes gagnants perdants nécessite pas) s’avérerait concevoir heurte complexe gagnent perdent recourir batterie relatifs comportement employeurs (19) 210 B augmentent accrues prélevées bruts brut connaît financera d’âge concerne donne budgétaire scénario alternatif satisfont concevable l’autorité fasse économies alloue subsides additionnels simpliste Comparée engendrer demande produisent résultat (et/ou syndicats) resserré pallier d’éventuelles pénuries l’immigration n’acceptent compressibles d’argument relève sphère l’économie l’occurrence présupposons enclins vit ses différente traduire compromettrait cohésion moné- taire précède variables entrent jeu vaut déséquilibre d’instruction souffre pénurie qualifiés excédent comparativement s’attendre élevés parvient déséquilibre) insuffisante déficit compensé importantes programmes qualifiées) (comparativement B) détermine refus entraînera supplémentaire paiera (relatif) manque résulte d’asymétrie débouchera final accumulation factures impayées prêt public augmenter prouver l’applicabilité universelle choisit rendre s’avérer valables l’instruction entraînerait excédentaire qualifiées déclencheraient réactions provenance feraient sorte d’augmenter Ensuite genre limitera s’appliquera vrai constituent cohé- sion compter l’immigration) recherché quels diverger répondre tranchée précèdent employés énoncés stratégies minimale quand plausible supranational tandis arènes régionales distinctes doute naïve défend depuis choisisse direction valable l’être autant éventuellement dimensions Avant conclure permettez-moi revenir décrits s’ajoutent celles-ci feux l’actualité bancaire collective basculent mauvais méfiance vis-à-vis titres liquidités transformant solvabilité grâce l’émission com- 211 mune d’euro-obligations Tout formuler objection d’intérêt laxistes maintenus disciplinés l’accumulation dettes freinée mutualisation permette objections appliquant différents (20) Ces supplémentaires nuancées persuasion l’action banques dette) dépasser efficace focalise m’appesantir cruciaux analytique Qu’est-ce conclusions normatives précises développer indique desquels d’accord L’union rend incluant cognitives synthétiser Quels comment stabiliser viens économistes (21) Robert Mundell père luimême formulant 1973 alternative originale 1961 raccroche (Mundell 1973) monétaristes portent regard différent partisans Keynes Lors lancement adhérait monétariste gouvernementale I confiance quelle implique-t-elle Quelle Moesen (De 2009) propositions (d’une partie) souveraine similaire exigée prisonniers résoudre dilemme réaliser amélioration Pareto acteurs l’intérêt personnel Fuest Peichl aperçu alternatives 212 opinions émises coïncideront entièrement aboutir décisions cohérentes subsiste doutes incertitudes quant quelqu’un s’immisce J’émets âge crois susceptible scientifiques procéder institution scientifique assise Du serait-il raisonnable plausibles élément (l’âge pension) minimums) d’explorer d’obtenir réaliste double notre paneuropéens sommes prêts payer s’agirait-il sommes-nous remplacer sachant toujours redistributif convenir benchmarks communs organiser terrain connotation reprendre fondamentales signification vitalité 2012) prétends répond assertion trouvé toute dispose rencontrer passé souligné d’attribuer obtenir minimal d’apporter solution développements 213 technique Jean l’adaptation Sud traitée unilatéral Etant réussi sert chacun assumer L’Allemagne accepter légèrement supérieure adaptation Espagne stabilité l’Espagne effectuer réformes structurelles) s’applique Nord overkill d’é- volution hausses dépassent largement observées l’euro) responsabilités partagées d’accords clairs d’efforts mutuels seul partenaire charge restauration compétitivité humaines fervent qu’agent société précédent décrit l’homo reciprocans economicus aime quelque chose retour argent efforts) mentalité boutiquier attache individuelle capable compassion retrouvent vulnérable vulnérabilité propres antérieurs rester) contributeur serve efficacement remplir seaux fond pertinent bénéficient s’efforcent eux d’en retirer positifs Conçue ciment 2010) Samuel Bowles tendance coopérer partager tempérament procure aucun bénéfice individuel (22) conditionnelle notion destiné servir fondement l’état-providence convaincante directement transposable institutionnel justement traduit sanctionner déviant sanction coûteuse l’impose reposer moralité transgression normes sanctionnée cf ci-dessous 214 significatif remarquablement synthé- tisée récent Editorial Constitutional Law Review WTE DN assurément réalités imbriquées d’évolution Comment attribuée définition Où s’arrête collectif est-il (par via transferts) Devons-nous adhérer morale stricts (où fautifs punis fautes commises) consé- quentaliste punir sévèrement finira non-fautifs) engagement mutuel transgressable perpétue (23) nécessairement l’entité stratifiée s’appuyer durable essentielles (24) fragilité variable profonde sense of common purpose permis réunifiée (T)his was deep that made monetary and political in Germany Put differently were endogenous driven by existence this it inconceivable would have started with without having centralized making transfers between regions or unified security system This weakly developed at Level 113) partagée Outre éthico-philosophique fondamentale conçoit entités politiques) doivent-ils quences m’étendrai sujet clair absolu Renforcer faciliter renforcer 215 conférence 1999 Ministre belge Affaires qualifiée Méthode Ouverte Coordination Durant suivirent continué insister coordination ouverte cognitive 2002a 2002b) superflu devenu fonctionnalistes Partant construction déduite fonctionnel réussite proposé Jürgen l’essence way life exercées globalisation mobilisation Par expression lui inspirée Lionel Jospin) mode caractérisé l’inclusion culturelle forts Plusieurs militent interprétation intervient répétée indéfiniment légitimé l’a maintenir paix finalité suffire entreprise d’ailleurs leviers influences non-économiques degrés cosmopolitisme aller défendus différencie stricto sensu manoeuvre Sa croissante assume tâches évoquée auparavant lancée Sommet Lisbonne siens rappeler lutte pauvreté) respectant subsidiarité constamment critiquée caractè- soft Imaginons hard 216 Natascha moi-même avons procédé simulation obligerait instaurer éliminerait totalement fixé L’UE imposerait obligation stricte concrétiserait (comme digne) (25) Quel d’effort exigerait-il apportée PER CAPITA EFFORT REDISTRIBUTION EXIGE ELIMINER PAUVRETE simulons EAPN abordée qualité combinée transfrontaliè- meilleurs n’entraîne disparaît parfaitement délimitation adéquate remarque faisant suite ci-dessus 217 L’effort exigé atteindre objectif (évidemment ambitieux) hic nunc pourcentage l’effort varierait 5 Tchéquie France Hongrie Lituanie Roumanie consentir effort situent l’Est incluent faille éliminer fournir énorme Prima facie attribué Cependant comparons comparables d’impact espagnole inefficace ramène l’introduction doive poursuivre explicite priorité doit-elle répartitions doivent-elles équitables redistribuent s’améliore Belges réduire duale divergents l’ampleur cercle l’une d’algorithme indicateurs indicateur d’évaluer résultats d’indicateurs explicitement aspirent améliorer contrôlés d’évaluation réductible oblige D’un poursuivi considè- débats situé sauvegarder surveiller 218 d’améliorer (voir Fahey 2007) auraient-ils externe Ou traduirait-il l’externalisation échecs attribuable l’inefficacité l’exemple espagnol précité Mes co-auteurs concluons contraignante poserait aider responsables dynamisme l’efficience destinée lutter L’objectif clé pied vertueux d’accroître brèvement CONCLUSION DEFINITION pèsent lourd introduisent moralisatrice réponses effectives permettent focaliser unilatéralement qu’objectif présupposent démocraties cruciale conçue stable exécutable fonctionnelles l’affirmation contenu suppose distincte dominé réflexion mène l’érosion 219 compensée correspondre l’application incompatible sauvegardée spécifiques l’organisation santé) members d’assumer incombent évoquées éminemment complexes jusqu’où l’organiser démocratiquement faut-il gouvernance légitime urgence QUE FAUT-IL INSCRIRE L’AGENDA L’EUROPE accroître contenant esprit Hemerijck Palier l’investissement neuve actuels voire tenu démographique capital humain soutenues secteur comprend six axes assurer accueil d’enfants haute investir formation l’enseignement niveaux activité rémunérée famille reporter flexibiliser départs retraite opportunités offertes protection émancipatrice neuf dresser bilan réalisations pratiques d’engranger évaluer quoi défendue abouti basant perceptions L’année passée évalué volet Stratégie Vleminckx 2012a 2012b Cor- 220 luy étudier thématiques nuancé diversifié (26) douloureux mener financière fragile réalisés balayés universellement acceptée perçu orientations erronées débouchent chô- mage galopant parmi l’attention focalisée inadéquate) poursuivies identifiés maux espagnols espagnoles commis erreurs impardonnables BCE Qu’en l’angle J’ai insisté investissement devaient complémentaires (Cantillon sections illustrent auquel plan RELATIF L’INVESTISSEMENT DESEQUILIBRE CRIANT MATIERE FORMATION relation séries d’activité jeunes (de catégorie 24 29 ans) obtenus 2000 enquêtes PISA disciplines mathématiques sciences compréhension l’écrit appliqué recette package totalité somme parties manqué cohérence 221 TAUX D’ACTIVITE JEUNES ANS RESULTATS intention suggérer direct s’expliquerait (27) écartant qu’être frappé corrélation Grèce l’Italie combinent affirmé conteste éducationnel Abstraction faite offrir perspectives Italie consciente défi headline targets figurant 2020 quittent prématurément l’école pays) hauts 222 prouvé données générations représentées génération mesurons d’activité) éducationnels) recoupent 15:04 malheureusement négative appartient Italiens Espagnols Grecs eux-mêmes desquelles comptes placer fixés Car axé l’austérité n’arrivera second PROTECTION EFFICACITE TRES DIVERSE 5a 5b diffèrent L’axe totales exprimées recouvrent âgées interventions frais logement dispositifs garde préscolaire extrascolaire (0 12 actif proportion standardisé Laeken 2001 lesquels utilisés (Atkinson 2002) pouvant après divisée égale exposées pensions) inclus observé (ce rendu 5a) comprendre précaution modifie (sans obligés travailler) (28) 223 paraître) sous-jacentes traitées circonspection utilisées Ainsi Suède Finlande surestimé efficacité sous-estimée inefficaces correction taxes affecter significative inefficacité Deken prononcer jugement prima l’efficacité comparer ratio pauvreté/dépenses observés primaire travaillent répandu éclairage corriger étatprovidence octroyant génèrent pièges l’inactivité état-providence lui-même test consiste régression qu’illustrent lignes représentent (exprimée national) considéré (29) 224 l’interprétation tests d’estimations critère supérieur limite l’intervalle Evalués Lettonie assouplit inclure Royaume-Uni Portugal assimilée échec facteurs ampleur considérées efficaces explication consacrent montants non-pensionnés apparaissent paraître surprenant comprenions qu’insuffisamment causes caractéristiques fragmentée Comparés (allocations familiales d’enfants) (30) tirée récurrente confirmée globale bons livrer examen approfondi s’explique familiale (juste Sud) obtiennent 225 5A DEPENSES SOCIALES 2007/8 5B REDUCTION RELATIVE 226 TRAJETS POLITIQUES DIVERGENTS DURANT ANNEES DU BOOM (2004/5 2007/8) chemin parcouru favorables 2008 trajets divergaient 2004/5 d’ambitieuses déclarations avaient formulées définit d’Européens inférieur trajet satisfaisant diminué (Decancq seuils prévu Allemands allemand…) ambitieux Sous angle eu aucune stagnation états traditionnellement quelques-uns Pologne fortement Irlande) augmenté Allemagne) Lorsque évalue perfor- 227 15:05 mances enregistrés constate disparité galitaire exemples Inspiré Beer Vincent Corluy 2004-5 2007-8 décomposé travaille) polarisation emplois travers sensiblement d’illustration d’adultes chuté individuels aurait pu quasi identique (Corluy dû modernisation différé responsable METHODE UTILISER ARRIVER QUELQUES POINTS CLES correspond permet relier Sans j’é- voque clés Deux paraissent essentiels garantir soutenir péril quantité importent efforts considérables subissent concrétisation original Lisbonne) succès l’appel équilibrée macro-économique 228 émettant euro-obligations fonds statu quo deal J’estime enfin devons (31) accountability l’optique efficiente judicieux intégrer l’actuel excellence élaborant conditionnalité proposent ONG l’EAPN (32) disposons repère programme cadrent consacrer concrétiser 20/20/20 d’énergie tertiaire 20 millions dressé l’é- tat d’avancement l’Annual Growth Survey (Commission encourageant plans combinées d’inclusion chiffre en-deçà visés consister relever contradiction réinscrire résolument Heidenreich Zeitlin Marlier Public Policy Management Institute Sabel experimental collègue flamand l’Université Tilburg consacré allocution inaugurale (Hendrickx 229 EPILOGUE CATCH SOCIAUX-DEMOCRATES s’apparente technocratie science l’exposé social-démocrate porteur luxe quotidienne jouissant légitimation fidèle attentes mouvement majoritaire voulu l’inadéquation intrinsèquement chance atteints réfléchir tomber n’allons redevenir maîtres arrière devait sombrer déterioreront Donc existentiel Qui surannée exagéré qu’aujourd’hui sceller dominantes ressembler exister mouvements conflits luttes idéologiques nouveau conclu majeures d’espoir peur identité fairness évoqué s’attaquer réglementation 230 l’instauration adéquats architecturales (Rycx Kampelmann Marx uniformisation marges étroites s’agit-il j’avais lu livre celui-ci affirmait socialistes démocrates l’avenir petites d’emporter l’adhésion choix… Permettez-moi terminer l’esprit devront accorder particulière entière réévaluer façonner dernières diverses n’admets l’idolâtrie (l’idée déboucher win-win) révisionnisme fondé l’activation erreur) identifier mobilisatrice renouvelé contribution partenaires utilisable ____________ 231 BIBLIOGRAPHIE K Governing Social Inclusion Europeanization through Oxford University Press Atkinson T E Nolan Indicators EU 2002 O Dolls M C Neumann D Pestel N Siegloch S Fiscal Europe? Redistributive Stabilising Effects an Tax-Benefit System collaboration Fong Gintis H Jayadev Pagano U Essays New Economics Inequality Redistribution Cambridge Measurement Income Distribution Supranational Entities: Case Jenkins Micklewright J (éds Poverty Re-Examined pp 62-83 2007 Critical assessment proposed II regulation more courage strength needed remedy imbalances ETUI Brief N° 4/2012 R V Are Mobility Trends United States Union’s Future? Alber Gilbert Diversity? Comparing Models America 280-307 paradox Investment State: Employment Lisbon Era Journal 21 432-449 F For Better Worse Richer Poorer Labour market income poverty Individual Household Risk Decomposition Analysis CSB ‘beleid & onderzoek’ 1-80 Anvers Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck P Why work not panacea: decomposition analysis EU-15 countries 17 375-388 Decancq den Bosch Vanhille evolution Union: measurement data Van- 232 denbroucke Measuring investment state Managing Fragile Eurozone CESifo Forum 40-45 Monetary W Gains All: Proposal Common Euro Bond Intereconomics May/June Inzicht uitzicht Opstellen over Economische Politiek Uitgeverij Bert Bakker 1978 invloed het Hof op Unierecht betrekking tot grensoverschrijdende gezondheidszorg: stand zaken na nieuwe Patiëntenrichtlijn Tijdschrift Recht september Annual Annex Progress Report Strategy COM(2011) 815 2/5 1-27 EU-Wide Measure Sociological 23 35-47 Boundaries Welfare: Integration spatial politics 2005 What it? Does work? And are there really ‘no alternatives’? 13 3-9 Gill Golden growth Restoring lustre Model Washington World Bank needs constitution Left 11 5-26 Changing Welfare Regimes influence open method reforms York Routledge 233 When Eurocrisis Meet Sociologica 1/2012 doi: 2383/36887 (with comments Ascoli Barbier Beckfield Bonoli Palme) Hendrickx Frank l’Universiteit septembre International Organization Aspects Co-operation Group Experts (summary) 74 99-123 Waarom zijn we niet gelukkig? Atlas Perelman Pestieau performance l’Etat-providence enseignement Regards Economiques décembre 93 1-13 Judges Markets? Wallace Pollack Young Policy-Making 253-282 Burgerschap Unie solidariteit: kanttekening bij Europese rechtspraak Rechtskundig Weekblad 75 1013-1019 Citizenship National Systems Solidarity Jurisprudencija 18 397-421 Natali Dam Towards More EU? Bruxelles Peter Lang Marchal Mind Gap: Net Incomes Minimum Wage Workers US IZA Discussion Paper No 6510 1-25 Bonn Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit Haves Have-Nots Idiosyncratic History Global Basic Books theory Optimal Currency Areas American 51 657-665 Mundel Uncommon Arguments Currencies Johnson Swoboda 114-132 Londres Allen Unwin 234 Choice Sustainable Post-Crisis Bajnai G Fischer Hare Hoffmann Rossi Watt Solidarity: Sale? Dimension Governance 23-44 Dialogue Series 2012/1 1- 154 Güterloh Bertelsmann Stiftung euro-area rebalancing Bruegel blog (22 May Evaluation effectiveness OMC since 2006 (deliverable 7) Recommendations improving strengthening 8) 1-164 Between Efficacy Experimentation 283-306 Rycx Who earns wages evidence based household surveys 124 1-65 Trade Problems Prospects Dickson Eleftheriadis Philosophical Foundations Asymmetry cannot be economy KFG Working 1-35 Berlin KollegForschergruppe ‘The Transformative Power Europe’ spending should remain Geluk Politiek: een Pleidooi Helder Denken Itinera Protection: Clarifying Conundrum 1-49 Wederkerigheid: vanzelfsprekend wel nodig Janssens Voor wat hoort Naar nieuw sociaal contract 19-76 Bezige Bij 235 pact OSE Opinion no Disappointing trends: blame? 450-471 Strategische keuzes beleid 1-34 Actieve Welvaartsstaat: Europees Perspectief Uyllezing (Amsterdam december 1999) Stichting ‘Dr Uyl-lezing’ (éd In spoor Uyl-lezingen 1988-2008 Hoog eerlijke verdeling? Donk Rinnooy Kan Lieshout investeringsagenda toekomst Nederlandse Verzorgingsstaat 19-70 Haye WRR Wetenschappelijke Raad Regeringsbeleid Foreword Esping-Andersen Gallie Myles need State viii-xxiv Europe: reflections Drèze’s Tinbergen lecture Economist 150 83-93 2002b protection: what propose? MPIfG working paper 02/6 1-29 Cologne Max Planck Study Societies 2002c Anti-Poverty Network Document Framework Ph Just democracy Rawls-Machiavelli Colchester ECPR Three Letters Peoples Revue Philosophie 7-20 2003 Rethinking from fact 169-172 Ch Experimentalist Architecture 236 TABLE MATIERES 237

Download fulltext
170

EUROPA: DE SOCIALE UITDAGING EEN BREDER EN SOCIAAL DOEL IS GEEN LUXE MEER VOOR UNIE MAAR NOODZAAK (1) DOOR FRANK VANDENBROUCKE (2) Hoogleraar KU Leuven Het is een bijzondere eer voor me om de Den Uyl-leerstoel te mogen bekleden Joop Uyl was van in jaren zestig tot tachtig niet alleen belangrijke sociaaldemocratische leider Europa Zijn manier denken en politiek bedrijven had op velen – ook mij grote invloed In juni 2011 schreef Jan Pronk mooie column over ‘Den als leermeester’ Hij vatte daarin Uyls stijl politicus samen tiental lessen De eerste les luidt volgt: ‘Les één: blijf studeren Denk nooit dat feiten zich spreken waarheid gevonden Zoek achtergronden minder hand liggende verbanden Blijf vragen stellen ’ Dat precies wat ik vandaag wil doen INLEIDING Al meer dan 50 jaar debatteren we vraag of het Europese beleid actieve sociale dimensie nodig heeft zo vijftig vóór oprichting Economische Gemeenschap 6 landen nog steeds nu hebben Unie 27 lidstaten aantal publicaties waarin zwakte ‘het Europa’ beschreven wordt tellen vaak gaat klaagzang met weinig effect: onbereikbare betreurd actuele crisis kan opportuniteit vormen agenda zetten Eerder scherpe definitie waarom hoe ‘waarom’ 197 Oratie bij benoeming bijzonder hoogleraar aan Universiteit Amsterdam 7 2012 Rita Baeten Tuba Bircan Bea Cantillon Paul Grauwe Ri Ridder Steven Engels Joep Konings Kim Lievens Erik Schokkaert Chris Segaert Anne Van Lancker André Poeck Rompuy ben dank verschuldigd punctuele commentaar en/of hulp onderdelen dit betoog verantwoordelijkheid ligt natuurlijk Vandenbroucke-NL qxp 23-1-2013 15:14 Page samenwerking vanuit principieel normatief standpunt zou moeten kreeg heden vreemd genoeg relatief aandacht (3) Ik focus daarom eerst deze vraag; deel mijn leg kort argumenten pro ‘sociaal rooster Mijn aanpak zal u misschien verrassen nogal destructief ‘Is tijdsgewricht zoeken naar zwakke plekken pleidooi sociaal Europa?’ kunnen reageren pas hier echter Pronks ‘eerste Uyl’ toe Een mag bepleit worden alsof vanzelfsprekendheid We kaf koren scheiden geen intellectueel kasplantje zijn beschermende omgeving welmenende gelijkgezinden gedijt Om ideeën die je liefhebt sterk maken moet er hard Uit besluit onder volgende: terwijl zoektocht heldere omschrijving model’ tien geleden kon afgedaan nuttige maar echt noodzakelijke oefening existentiële kwestie geworden financiële bestel staat brandende kortetermijnproblemen langere termijn ‘sociale unie’ voorwaarde laten overleven Concreet betekent behalve fiscal compact (een begrotingspact) social heb verder basisconsensus sociale’ inwoners rol gemeenschappelijke gerichtheid investeringsbeleid daarbij volgens belangrijk Dergelijke consensus gaan elkaar ze eisen: wederkerigheid inbouwen institutionele relaties tussen zoals binnen elk steunt mensen Hiermee gezegd muntunie beantwoordt eisen rechtvaardigheid stelling voorleg beperkter: nagestreefde model stand komen opdat Inhoudelijk zulke principe verschillende richtingen uit; opvattingen gewicht toebedeeld krijgen Maar voeg observatie nood wel volgende toe: breed draagvlak hij beantwoorden doelstellingen welvaartsstaten gemeen Ook normatieve politieke filosofie ontwikkeld terrein Er bekende oproep Habermas (2001) briefwisseling Parijs Rawls (2003) literatuur ‘global justice’ speelt EU Pas zeer recent ontstaat debat onderbouw Europa’: zie daarvoor (2011) Sangiovanni (2012) Nicolaïdis Viehoff vermeld 198 BELGISCH TIJDSCHRIFT ZEKERHEID – 1e TRIMESTER tweede illustreer enkele werkpunten uit uiteenzetting beoogt volledigheid Belangrijke discussiepunten blijven buiten beeld spelregels bepalen inzake fiscaliteit voorkomen inkomensbasis druk komt door ongezonde fiscale concurrentie derde stip urgenties betrekking name noodzaak eenheid economische korte lange herstellen zonder governance leerstoel verwijst sociaaldemocratie eindigen verwijzing waarvan onderlijn vereist ‘historisch compromis’ families regeringen steunen parlement aanwezig uitdrukking overdreven stelt meteen uitdaging scherp: historisch compromis catch 22 sociaaldemocraten zoek eigen profiel? 1 WAAROM ‘SOCIAAL EUROPA’? ONGELIJKHEID IN EUROPA reliëf geven feitelijke vaststelling redenen worstelen vraagstuk enorme diversiteit onze systemen hun geschiedenis inkomensongelijkheid even groot Verenigde Staten neemt heel andere vorm Voor wie daaraan twijfelt: pan-Europese Gini-coëfficiënt gangbare maatstaf inkomensongelijkheid) ongeveer gelijk VSA (4) Zolang verzameling lotsbestemming konden ons veroorloven feit hoofd zien Zeker algemeen veel beperkter ongelijkheid Amerikaanse staten; groter staten Als superrijke Luxemburg beschouwing laat bbp per inwoner uitgedrukt koopkrachtpariteiten armste lidstaat Bulgarije één rijkste Nederland (in EUR tiende) gelijkaardige redenering maakt 199 Op basis EU-SILC 2009 bedraagt netto-beschikbare equivalente huishoudinkomen omgerekend 0 352 EU27 (berekening Tim Goedemé) OESO geeft laatste representatieve 378; regionale prijsverschillen spelen vermoedelijk verwaarloosbare Zie Brandolini (2007) Burkhauser Couch (2010) Milanovic FIGUUR 1: INKOMENSVERDELING EU15 EU12 Vandenbroucke Mechelen Goedemé Mississippi helft (5) minimumloon erg laag uniform peil ondersteund federaal 25 USD uur Bulgaarse minimummaandloon Eurostat geraamd 122 zelfs standaarden 10% Nederlandse uitbreiding Figuur brengt inkomensverdeling waarbij onderscheid maak ‘oude’ ‘nieuwe horizontale as figuur staan huishoudinkomens alle individuele Europeanen; gestandaardiseerd (‘equivalent’ gemaakt) rekening houden grootte samenstelling huishouden Alle inkomens gemeten verhouding mediaan stippellijn duidt armoedegrens 60% inkomen grens pan-Europees gedefinieerd wordt: oppervlaktes links duiden welk bevolking beneden respectievelijk vergelijking pan- 200 Met weglating outliers Zelfs arme Puerto Rico meeneemt relatieve positie PPP) beter et al 15% 70% nieuwe kloof meest welvarende minst groot: koopkrachtpariteit blijken ‘rijke’ Roemenen (waarmee bedoel: betere Roemeense middenklasse) arm ‘arme’ Nederlanders (6) 2 VIER ARGUMENTEN ACTIEVE DIMENSIE HET EUROPESE BELEID begin positieve ga daarmee tegen louter negatieve toon overheerst betekenis eenmaking progressieve ontwikkeling nondiscriminatiebeleid Vertrekkende non-discriminatie nationaliteit (voor EU-onderdanen) loon werk mannen vrouwen sterke juridische gecreëerd principes geslacht leeftijd afkomst … Stephan Leibfried suggereert toenemende rechtbanken hét spoor verdere entiteit heterogeen beheerst veto’s enige mogelijke Zo bekeken dus méér anti-discriminatie vier argumenten: beoogde is… dam dumping; schutkring rond nationale soevereiniteit; onvermijdelijke consequentie Muntunie; kern zelf project drie instrumenteel vierde karakter Alhoewel voortvloeien sluiten overtuigend ieder geheel overloop 201 maatstaven rijk men beschouwen middenklasse Uitgedrukt gezinsinkomen Roemeen percentiel 80 bevindt lager gelijkstellen (Vandenbroucke Tabel 3) 15:15 Argument dumping argument vertrekt idee vergaande integratie harmonisatie leidt neerwaartse geavanceerde agressieve aanneemt vandaar (enigszins sloganeske) samenvatting ‘een opwerpen dumping’ vormde voorwerp Ohlin-rapport 1956 Spaak-rapport legde creatie Bertil Ohlin (de Zweedse partijvoorzitter later Nobelprijs economie Heckscher-Ohlin theorema) ging ervan verschillen loonkosten betrokken mate samenhingen productiviteit ongerust diende lonen ontstaan vrijmaken handel onderlijnde uitgangspunt: uiteenlopende ontwikkelingen zouden optreden gecorrigeerd aanpassingen onderlinge wisselkoersen (International Labour Organisation 1956) huidige context onbelangrijk voorbehoud Prima facie déze ongelijk gegeven Parallel soms spectaculaire uitbouw Opeenvolgende uitbreidingen steevast geleid opwaartse convergentie; Wereldbank omschrijft EG echte ‘convergentie-machine’ (Gill Raiser 2012; Lefebvre 2011) (7) Sociale vrees gebleken realiteit Nu opmerken bepaalde domeinen contra Ohlin-doctrine marktintegratie wèl gekoppeld hoog niveau veiligheid gezondheid negentig (8) ‘opwaartse’ ‘neerwaartse’ convergentie afhangt context: langdurige omvangrijke werkloosheid overhand halen bijvoorbeeld omdat vakbonden overal hangt af maatschappelijke krachtsverhoudingen doe recht genuanceerde discussie voeren opheffen handelsbelemmeringen probleem vormt vooruitgang lijkt prima baseren functionele vermijden 202 Dit cijfers; zegt niets (sub-nationale) divergentie gebeurde parallel eenheidsmarkt Single European Act Laat daar overweging toevoegen Indien ongelijke rem zet onoplosbaar aard denk minimumlonen onmogelijk level playing field definiëren ontwikkelde economisch haalbaar impact (9) Duitsland nationaal zinvol is; (10) 2: soevereiniteit ongetwijfeld grondig bespreken situeert problematiek facto autonomie beleidsmarge) domein onderzoekslijn Fritz Scharpf Maurizio Ferrera anderen basisgedachte intrinsiek conflict bestaat imperatieven vrije markt grensoverschrijdende mobiliteit dienstverlening enerzijds anderzijds samenhangen gemeenschapsvorming gebaseerd verankerde rechten plichten (11) veronderstellen grenzen afgebakend lidmaatschap solidariteitskringen; doorbreken solidariteitskringen fundamentele con- 203 ‘level field’ bedoel absolute niveaus bv vastgelegd gemiddelde verre evident opgave Verder verwijs Pisani-Ferry loonontwikkeling expansiever verlopen voorbije decennium; verbetering Duitse passen legitimiteitsargument verwoordt pessimisme scherpst (2009) (2005) optimistischer flict logica ‘opening’ ‘begrenzing’ parafraseren (12) impliceert Bulgaar dezelfde bijstand Nederlander strenge voorwaarden koppelen; stipuleert tegenover systeem voldoende opgebouwd toelaten België ongeremd shoppen gezondheidszorg gedekt zorgverzekeraars planning aanbod afspraken tarieven doorkruisen overheden noch buitenlanders open punt waar hamert architectuur stelselmatig voordeel beslist ten koste benadrukt verdragen basiswetgeving duidelijk zuivere ‘staatsactie’ (of ‘solidariteitsactie’) ‘economische actie’ uitspraken Hof Justitie oriënteren); scheidslijn solidariteit helder brede grijze zone marktwerking gelijktijdig schaal geval analyses inspireerden ‘horizontale clausule’ belang ordenend sterker benadrukken instellingen (en Justitie) duidelijker oriënteren 2002c) vertegenwoordigers niet-gouvernementele organisaties voerden campagne Conventie Via IGC (Intergouvernementale Conferentie) vond tekst min aangepast weg artikel 9 VFEU (Verdrag betreffende Functioneren Unie) 204 geschetste slechts gedeeltelijk volledige analyse (i) gevolgen vrij verkeer personen Bismarckiaanse verzekeringssystemen (ii) burgerschap gebaseerde Beveridge-systemen (iii) (iv) diensten volgt toepassing Deze anti-discriminatieregel (‘zonder bijdragen rechten’); woorden ‘wederkerigheid’ verzekeringsstelsels handhaven soepele toegangsregels verwerven toch omwille vind tegenstelling systematisch onweerstaanbaar liberalisering ongeremde evenwichtsherstellende bijdrage leveren) (13) ruimte initiatief corrigerend treden evenwicht vrijemarktprincipes soevereiniteit: vatbaarder deterministische dienstenrichtlijn: Europees Parlement voorgesteld Bolkestein bijgestuurd blijkt richtlijn gezondheidszorg; Raad bewaakten patiëntenrechten aansturing stelsels (14) juist toelaat toekennen integratie-eisen; problemen daarrond bestaan m i implementatie grondslagen (15) oneens intellectuele helden dergelijke asymmetrische constitutie zij géén socialemarkteconomie Charter Protocol Diensten Algemeen Belang elementen Rhodes Armstrong Lenaerts Daarmee opgelost Men overigens aanvoeren basisdynamiek (o vooral gericht eerder defensieve reactie gedwongen werd blijft niet-onbelangrijke speelde evaluatie Unierecht benadering concrete Cf zgn ‘zelfstandigen’ leven 205 zeggen relevant wisselwerking (waar hoger argument’ verwees) verminderde kritisch spanning én elke lidstaat; leiden generositeit Of effectief geregeld vervolgens implementeren daarnet aangaf ander voorbeeld werkland werknemers gedetacheerd gelden? En welke acties ondernemen wanneer menen regels geschonden kader detachering? Enkele beruchte arresten (Viking Laval) stelden actiemogelijkheden leken voorrang liberale mogelijk lijn ontwikkelt wetgevend wenselijk Mario Monti aangekaart rapport eengemaakte maart nam Commissie wetgeving terzake sturen creëren vakbondsactie Bruun Bücker voorstel bevredigend ver Zij eigenlijk vrijheden minstens gelijke status (overtuigende) illustreert woord bijsturing 3 3: Muntunie Hoger wees uitdrukkelijk uitging orde oog toekomstige sociaaleconomische wijzigingen veronderstelling radicaal onderuit gehaald althans Eurozone daarvan Ben Chu editorialist The Independent mei samen: ‘Europe has to become a ‘country’ new beast if the euro survive’ verwees essentiële tekorten constructie muntunie: afwezigheid ondersteunende centrale bank; garantie bankdeposito’s; regering begroting automatische buffer crises; ‘nationale’ besluitvorming land waarmee gemaakt is: 206 zwart-wit termen gesteld uitweg land’ Overigens ‘land’ afzienbare toekomst: conclusie verbinden gedoemd mislukken Anderzijds stabiliseren ‘verzekeringstechnisch’ d w z interstatelijke verzekering schokken centraal thema theorie optimale muntzones schema (16) voordelen instantie verminderen transactiekosten kosten deviezenruil vallen wisselkoersonzekerheid af) grotere vergelijkbaarheid prijzen zowel ondernemingen consumenten nuttig Wanneer bijdraagt welvaart vergroot boven voorgaande effecten gunstige deelneemt nadeel beleidsinstrument verliest nl mogelijkheid passen; getroffen ‘asymmetrische schok’ Opdat munt- 207 Je ontwikkel verbreden bredere premisse collectieve goederen creëert waardevol risico’s integratieproject specifieke soort integratieproject: wezen faire integratierisico’s gedachte Andrea uitkomt ‘reciprocity-based internationalism’ aantrekkelijke solidariteitsconcept verankerd vanzelfsprekend loutere upscaling bestaande solidariteitsconcepten meet invulling panEuropees anders gebruikt concept ‘risico’ reeks beperkingen geconfronteerd allemaal thuishoren notie ‘risico’; daarop ‘verzekeringsparadigma’ doet Meer gronde opvatting (problemen in) functioneren missie EU: beperkt priori visie rechtvaardigheid? klemtoon ‘reciprocity’ (wederkerigheid) stel (ik verzekeringsparadigma tekortschiet) argumentatie functionalistische afleiding (cf 4 infra) Daardoor verschillend ontbreekt verschil werken unie nadelen deelnemende bijgevolg gekenmerkt combinatie symmetrie flexibiliteit Symmetrie _ groei loon- prijspeil correleren gelijklopend Flexibiliteit slaat interne aanpassingsvermogen schok voordoet: doordat flexibel arbeidsmobiliteit intern beschikken uiteindelijk nettovoordeel opleveren meten graad verticale tradeoff dalende groep baten kosten: ‘optimale muntzone’ Amerika verbonden net comfortabele 208 TRADE-OFFS MUNTUNIE trade-off: vangen budgettaire transfers vermindert schuift OMZ-lijn OMZ’ (volgens twee pijlen) veronderstelt permanente inkomensherverdeling plaatsvindt uitmaken muntzone; ‘stabilisatie’-maatregelen ‘herverdelen’ ‘stabiliseren’ uitgaan moral hazard opduikt Moral stroom middelen rijkere armere aanpassing structureel uitstellen ‘Stabilisatie’ tijdelijk cyclisch (Bij wijze theoretisch voorbeeld: cofinanciering werkloosheidsuitkeringen gedurende fase geactiveerd kortlopende bepaald uitstijgt voldoen prioriteit ‘stabilisatie’ herverdeling ) onveranderlijk Lidstaten preventieve bewaking opzetten inzet sixpack 2010 stelde erin slaagt stemmen zwarte pijl) Hier bijkomende asymmetrie voorkomt stabiliserende onderlijnt goed houdbaarheid zwartwit keuze transferunie; confronteert trade-offs keuzemogelijkheden beperken Noch maatschappelijk neutrale keuzes behelst aanpassingsprocessen meestal moeilijk pijnlijk ervaren rechtstreeks (eerder omweg muntdepreciatie hogere inflatie) gemakkelijk migreren Vaak verband gebracht ontslagprocedures e voorstander niet-al-te-rigide arbeidsmarkten oor luisteren leggen Britse econoom Richard Layard stichter Centre for Economic Performance theoreticus activeringsbeleid ongelukkig maken: zozeer loonflexibiliteit 209 arbeidsmarkt onzeker (17) vele betekenissen zeker neutraal Budgettaire tijdelijke stabilisatie praktijk functie overheidsuitgaven los koppelen herverdelingsfuncties (18) Is nastreven slotte kleurloze optie? essentie na streven overheidsrekeningen arbeidsproductiviteit: parameters lopen moeilijke ervoor pensioenleeftijd zekere evolutie levensverwachting evenwichtig besef naïef veroudering mensen) erover waken ‘symmetrie’ levensverwachting? A genereuzer onvermijdelijk eindigt overheidsschuld loonkost product zulk blijven) bewuste afruil organiseren (meer) pensioengenerositeit (minder) nettolonen arbeidsproductiviteit ondanks vroeger pensioen batterij 210 terug welfare-to-work aanzette goede midden kiezen harde ogen ‘lankmoedige Frans-Duitse manier’ roep vindt verstandig onzekerheid ‘In plaats daarvan’ schrijft ‘zouden zekerheid alsook flexibele [waarmee doelt decentralisering loonoverleg willen inruilen loonstijging werkzekerheid] (Layard 2005) Bargain biedt interessante illustratie georganiseerd ‘Europeanisering’ belastingstelsel groepen ‘winnaars’ ‘verliezers’ gevolgd noodzaakt niet) transferschema ontwerpen complexe discussies ‘wint’ ‘verliest’ 211 (19) eenvoudig strikt genomen afstemming Stel B stijgen (rekening houdende B) pensioenbijdrage geheven brutolonen bruto-loonkost kent budgettair beide alternatief probleemloos scenario tevreden denkbaar overheid bespaart pensioenstelsel bijkomend subsidieert té arbeidsaanbod kleiner lonen: resultaat (en/of vakbonden) krappere eventuele via immigratie alternatieve aanvaarden pensioenen samendrukbaar type hoort thuis sfeer economie: bereid trekken pensioenleeftijd: ‘de tering nering gezet’ Uiteindelijk asymmetrisch pensioenbeleid cohesie aantast vanzelfsprekend: variabelen mee opgaat geldt onevenwicht scholing tekort geschoolden overschot ongeschoolden verwachten zullen (ervan uitgaande arbeidsmigratie oplost); onvoldoende gecompenseerd uitgaven tewerkstellingsprogramma’s laaggeschoolden) ofwel accepteren lagere algemene woorden: (relatieve) scholingstekort ‘betalen’ Dus ‘politieke economie’-argumenten horen gedrag werkgevers Wat economie’ betreft ‘onbetaalde rekening’ zetten’; daardoor overheidstekort universele geldingskracht hanteert gelden (maar daarover hier) geschoolde overheidsschuld: overaanbod ongeschoolde reacties verhogen… dimensies 212 (die rekenen immigratie) mogelijks dan: fundamenteel verschillen? antwoord ‘als’ zinnen gewichtige ‘bewijzen’ strategieën minimale plausibel supranationaal krijgt netjes afgescheiden arena’s lang betoogt Daarom neutraal: richting Bovendien evenzeer eventueel Vooraleer keer Bij voegen aandacht: gezamenlijk banksector beklemtoond: ‘collectieve wantrouwen aanzien schuldtitels ‘slecht evenwicht’ terechtkomen kortetermijnliquiditeitsproblemen omslaan solvabiliteitsproblemen uitgifte euro-obligaties Net transfermogelijkheden bezwaar rentepeil ‘lakse landen’ gehouden verhoging ‘gedisciplineerde lakse geremd schulden mutualisering schuld vatten bezwaren dele ondervangen rentevoeten toegepast (20) ‘zwart-wit’ karakter: overtuigingskracht gezamenlijke actie (inzake banken schuld) kritische drempel overschrijden Omdat lezing bekijken kortetermijnkwesties vergeten Moesen (De 2009) voorstellen zin gedeelte van) overheidsschulden overeenkomt gevangenen gevangenendilemma raken betrokkenen Pareto-verbetering realiseren: welbegrepen eigenbelang 213 (21) Fuest Peichl overzicht begrotingsunie aannemen Tot analytische houdbaarheidsvoorwaarden heeft? precieze conclusies ontwikkelen aangeven eens dwingt ‘basisconsensus’ cognitieve vat stabiliseer ze? presenteerde economen Robert Mundell vader muntzone bijgedragen 1973 formuleren oorspronkelijke 1961 grafiek aanleunt (Mundell 1973) Monetaristen kijken keynesianen leunde lanceren monetaristische overheidsoptreden ‘Mundell I’ Veel gelooft markten zichzelf convergentie? scholing? meningen alles volledig overeenkomen knopen hakken coherent moét eensgezindheid twijfel rechte eind Veronderstel iemand mengt stelling: ‘Ik twijfels sommige band ondersteunen geloof stelsel wetenschappers doorlichten; wetenschappelijke instelling Zou oogpunt legitimiteit (pensioenleeftijd) (minimumlonen) ter harte nemen onderzoeken realistisch zijn? waartoe dubbel: 214 Welke ‘flexibiliteit’ transfers? ‘prijs’ betalen ontwikkelingen? Over dan? ‘transfers’ instrument wetenschap altijd herverdelend effect hebben? benchmarks afgesproken waarrond lading Inzake vitaliteit 2012) verleden beklemtoond verscheiden kennen Nochtans gedeelde geladen Vervolgens complex omgaan technisch Jean legt Zuid-Europese economieën eenzijdig proces behandelen Vermits gemeenschappelijk succesvol aanpassingsproces iets inflatie Spanje (mits prijsstabiliteit gegarandeerd mits gebruik structurele hervormingen voeren) Dezelfde vlak Noord-Europese ‘overkill’ vermijden) loonstijgingen aanzienlijk uitstijgen eurodecennium) ‘Wederkerigheid’ deelt duidelijke wederzijdse inspanning Wederkerigheid last herstel competitiviteit partner intermenselijke verhoudingen bindmiddel samenleving contrasteerde homo reciprocans ooit economicus: ziet graag ‘iets terug’ ‘zijn geld’ 215 (22) waarop Bowles uitwerkt welvaartsstaat gegrondvest extrapoleerbaar voorligt beroep ‘verstandig eigenbelang’ ‘sterke wederkerigheid’ uiting afwijkend gesanctioneerd sanctie nettokost diegene afdwingt ‘principiële moraal’ handhaving normen consequenties; cf infra (23) Naast ethisch-filosofische ‘verantwoordelijkheid’ geconcipieerd entiteiten): burgers dragen beslissingen worden? draagwijdte ‘reciprociteit’ entiteiten vooronderstelt inspanning) kruideniersschaal vatbaar mededogen kwetsbaar kwetsbaarheid wijten nettogever armoede daadwerkelijk aangepakt (‘er bodemloze emmers gevuld’) diegenen inspanningen cement 2010) Samuel definieert bereidheid delen ingesteldheid levert individueel ‘verlichte ‘voorwaardelijk’ betekenisvol begrip onlangs mooi samengevat Editorial Constitutional Law Review WTE DN meerdere kwesties ‘individuele’ voordoet? Hoe toegewezen is? Waar stopt ondersteuning’ collectief georganiseerde mechanismen (bijvoorbeeld transfers)? Hanteren principiële moraal (waarbij zondaars’ bestraft zondaars zijn) consequentalistische streng bestraffen heiligen brengt?) Kunnen niet-verbreekbaar engagement aangaan bestendigend mechanisme wordt? noodzakelijk vormen; gelaagde duurzame (24) fragiliteit wijst ‘diepe variabele’ ‘a sense common purpose’ toen geforceerd herenigde Duitsland: ‘(T)his purpose deep variable that made monetary and political union possible Germany Put differently were endogenous variables driven by force existence this it inconceivable would have started with without having centralized budget capable making large between regions or unified security system This weakly developed at level’ p 113) Alleszins ‘sense Toen Belgisch Minister Zaken Uyl-lezing 1999 lans brak ‘Open Methode Coördinatie’ inhoud daarna beklemtonen: coördinatie 2002a 2002b) luxediscussie licht 4: ‘Europa’ achterwege start opnieuw wit blad revue passeerden niet-sociaal functioneel afgeleid: bescherming verlies welslagen muntunie… Jürgen verdediging way life’ globalisering waarvoor mobilisatie Lionel Jospin hem geïnspireerd had) levenswijze culturele insluiting interpretatie diep ingrijpt blijvend gelegitimeerd vertrekpunt vrede verankeren schiet onderneming strookt niet-economische hefbomen invloeden 216 217 (25) simuleren EAPN dergelijk verwijzen aankaartte: kwaliteit bijstandsstelsels bijstandstoerisme beste harmonisering absoluut ‘concurrentie’ verdwijnt perfect gerealiseerd correct afbakening begint opmerking aansluitend supra invullen gradaties kosmopolitisme staat: samenlevingsmodel ‘European onderscheidt stricto sensu verdrukking gelezen perspectief taken overneemt armoedebestrijding) respect subsidiariteit kernidee coördinatiemethode’ gelanceerd Top Lissabon 2000 10 onafgebroken kritiek geklonken methode zwak soft harder worden: betekenen project? Natascha scherp simuleren: verplichten bijstandsstelsel mediaaninkomen elimineren verplichting invoeren doorgedreven rechten’ (zoals inkomensbescherming fatsoenlijk niveau) lidstaten? vereiste ‘herverdelingsinspanning’ doelstelling hic nunc realiseren (wat eis is) uiteenlopen: percentage niet-arme 218 herverdelingsinspanning 5% Tsjechië Frankrijk Hongarije 7% Litouwen Roemenië grootste OostEuropese Daar alhoewel ‘arm’ inkomensarmoede leveren Echter Vergelijk qua vergelijkbaar Zoals Spaanse inefficiënt inleiding aansneed uitdrukkelijke Moet rechtvaardiger inkomensverdelinBELGISCH BBP PER CAPITA HERVERDELINGSINSPANNING DIE VEREIST OM ARMOEDE TE ELIMINEREN Laag bbp/capita Hoog 219 gen herverdelen (‘rijke’ ‘arme’) verbetert Belgen? duale beoordelingsperspectief herleiden enkel uitgangspunten omvang solidariteitskring ‘wij’ eenvoudige trade-off ene algoritme armoede-indicatoren indicator resultaten beoordelen armoedeindicatoren; expliciet roeping ‘nationale cohesie’ dienen toetsen niet-reduceerbare Historisch vaandel gedragen: panEuropese cohesiebeleid Debatten situeerden terrein: bewaken verbeteren samenhang reduceren (zie Fahey 2007) uitgeput externe ondersteuning? externaliseren beleidsfalen hoofde inefficiënte aanstipte? past life’? Samen mede-auteurs simulaties radicale anti-armoedenorm vertaalt bindende wederkerigheid: helpen zélf verantwoordelijk daadkracht efficiëntie armoedebestrijding Vooruitgang boeken vruchtbare spiraal gang brengen toenemen Dàt allereerste opdracht 220 CONCLUSIE: VAN DEFINIEREN besprak zwaarste wegen introduceren ‘moralistisch’ behulpzaam pakken focussen Ze hoge democratieën hamvraag opgevat uitvoerbaar stabiel vereisten houdbare wijzen richting: sterkere luxe-oefening Nog afstemmen recept groeiend sturingsvermogen Afstemming eenheidsworst strijdig gezondheidzorg) gevrijwaard democratisch aansturen EU-lidstaten eurozone behoren Toch legitiem sociaaleconomisch bestuur urgenter WAT MOET OP AGENDA EUROPA? toenemen? ‘pact’ haar langetermijndoel vast geest Sociaal Investeringspact betogen Anton Hemerijck Bruno Palier investeringsgedachte nieuw decennium tafel lagen menselijk kapitaal 221 (26) uniek uniforme toegepast; investeringsstrategie pakket som gebrek consistentie gezinnen individuen actueel actueler gezien demografische Zulk hervormingsgerichte dynamische publieke sector; draait zes assen 2011): hoogwaardige kinderopvang; investeren opleiding onderwijs onderwijs; verderzetten betaald gezinsverantwoordelijkheid combineren; levensverwachting; migratie succes arbeidsmarkt; emanciperende aanknoopt correcte balans opmaken opgeleverd evalueren gepresteerd perceptie Tijdens luik Lissabon-strategie besteed Vleminckx 2011; 2012a 2012b Corluy genuanceerd gediversifieerd pijnlijke overduidelijk: robuust wankel financieel Zeer geboekt werkgelegenheid klap weggeveegd financieel-economische intussen gemeengoed beseft verkeerde oriëntaties leidden kapitaal: massa werkloze bouwvakkers? tijdens alléén stuurde begrotingsbeleid halfslachtig zag opleidings(non)beleid zonden Israël overladen: werden onvergeeflijke fouten monetaire ECB 222 investeringsparadigma? paradigma mikken verstandige beschermen (Cantillon bestek proberen illustreren ‘investeren’ ‘beschermen’ INVESTERINGSAGENDA: DRAMATISCHE ONEVENWICHTEN SCHOLING breng reeksen cijfers verband: werkzaamheidsgraad jonge leeftijdscategorie 24 29 jaar) jongeren 15 PISA-toetsen afgenomen wiskundige vaardigheid leesvaardigheid WERKZAAMHEID 24-29-JARIGEN PISA-RESULTATEN 223 suggereren direct causaal ‘verklaard’ onderwijsresultaten (27) treffend Griekenland Italië combineren lage PISA-testen Terugkomend stelde: langetermijnprobleem bestrijd scholingsonevenwicht Los buitengewoon bieden Italianen Spanjaarden Grieken erkent ook: 2020 terugdringen vroegtijdige schoolverlaters landen) headline targets onderwijsagenda weegt doordringt hoogste besluitvorming: helaas negatief zeggen: ‘Dit onderwijsprobleem aangesproken onderwijsuitdaging plaatsen slagen bezuinigingsagenda BESCHERMINGSAGENDA: GROTE VERSCHILLEN EFFICIENTIE 5a 5b presteren totale weergegeven naast uitkeringen ouderenzorg tegemoetkomingen huisvestingskosten diverse voorzieningen voorschoolse buitenschoolse kinderopvang (0-12 arbeidsmarktbeleid begrepen weer bevolkingsaandeel nettohuishoudinkomen mediaan; omschreven ‘met risico armoede’ Laekenindicatoren 2001 Lissabonproces (Atkinson 2002) bewezen gegevens generaties (generatie werkzaamheid meten) (generaties onderwijsprestaties overlappen omschrijven ‘relatieve armoedevermindering transfers’: ‘armoede transfers’ gedeeld ‘Armoede armoederisico (waaronder pensioenen) meerekent feitelijk observeert ‘armoedevermindering’ voorzichtig indicatoren ‘armoedevermindering houdt wijzigt (zonder verplicht doorwerken) (28) oordeel vellen armoederisico’s toetsstenen vergelijken punten: ‘armoede/sociale uitgaven’ armoedevermindering/sociale armoedecijfers (‘armoede transfers’) voorbijgaan uitgavenbeleid primaire opvangen corrigeren inactiviteitsvallen efficiënt veroorzaakt hanteren toets vergelijkt regressie regressielijnen (nationaal gemeten) 224 (te verschijnen) grondigere bespreking onderliggende data omgesprongen bestedingsdata belastingen uitgavenpeil Zweden Finland ingeschat ‘efficiëntie’ onderschat ‘inefficiënte’ landen; correctie trek ‘inefficiëntie’ wezenlijk veranderen Deken 225 regressielijn ‘inefficiënt’ uiteindelijke armoederesultaat (29) Letland uitgesproken Portugal Verenigd Koninkrijk beschouwd ‘minder efficiënt’ verantwoordelijk? beleidsverklaring besteden pensioenuitgaven nietpensioenuitgaven niet-gepensioneerden Griekse Portugese Italiaanse verbazing wekken inzicht oorzaken inefficiëntie kenmerk fragmentatie ondersteuningsbeleid (kinderbijslag kinderopvang) (30) Zowel wetenschappelijk onderzoek inzoomen terugkerende bevestigd algehele cruciaal armoederesultaten instrument: diepgaander indringender regressietechniek schattingen vuistregel hanteren: geschatte 5 ppt bovengrens betrouwbaarheidsinterval ondergrens inefficiënt: criterium versoepeld meegerekend zomaar gelijkgesteld ‘falend beleid’ uitgaven: factoren Daaruit besloten verklaard beperkte gezinsbeleid: gezinsbeleid presteert 226 5A: UITGAVEN 2007/8 Socialebeschermingssuitgaven % 2007 15:16 227 5B: RELATIEVE ARMOEDEVERMINDERING UITEENLOPENDE BELEIDSTRAJECTEN TIJDENS BOOMJAREN 2004/5-2007/8 geef afgelegd 2008 opvalt trajecten waren 6: 2004/5 228 Lissabon-top ambitieuze verklaringen bestrijding geformuleerd meetlat telt Europeanen mediane traject sinds bevredigend: daalde significant (Decancq meetlatten bedoeld: Belgen Duitsers Belgische inkomen) afgelegde maat vermindering gemiddeld gesproken stilstand traditioneel Polen verminderde; Ierland); steeg (met afhankelijk Duitsland) ‘pan-Europese wereld Vanuit dispariteit inegalitair groeimodel voorbeelden Vincent 229 2004-5 2007-8 kaart Beer decompositie armoede-evoluties ‘werk-rijke’ ‘werk-arme gezinnen’ polarisatie jobs huishoudens merkelijk Ter aandeel volwassenen ‘werkloze huishoudens’ ppt; bedroeg daling quasi-identieke huishoudwerkloosheid verwacht (Corluy tabel gevolg verlaat moderniseringsproces ‘verantwoordelijk’ ‘HOE’ ENKELE UITGANGSPUNTEN investeringsparadigma langetermijnagenda kortetermijnproblematiek economisch-financiële Zonder aandachtspunten Twee lijken essentieel: langetermijndoelstellingen borgen ondermijnen Niet kwantiteit zware kampen Lissabon-agenda) schuldvermindering ondersteuning evenwichtige macro-economische bankencrisis mobiliseren fondsen doorvoeren daartoe status-quo integendeel hervormingsbeleid investeringsdeal behoort reële 230 coördinatie’ volhouden geleidelijk (31) processen nadruk liggen ‘accountability’ socialebeschermingssystemen effectieve efficiënte bouwen solidariteitsinstrument uitstek Fondsen: conditionaliteit ngo’s (32) houvast programma doelen sporen investeringsbeleid: 20/20/20-doelstellingen waarmaken energie tertiair 20 miljoen armen zaken Annual Growth Survey (European Commission aanmoedigend plannen ingediend 2020-doelstellingen bereikt optelsom aangaande 12 gevraagde contradictie vaststellen 2020-doelen krachtig objectieven EPILOOG CATCH SOCIAALDEMOCRATEN? Politiek technocratie wervend terugvinden betoog? breder doel luxe-discussie beklemtoonde nuchtere dagelijks gedragen publiek Vanzelfsprekend zaak bestuursmethode gepubliceerd Heidenreich Zeitlin Marlier Public Policy Management Institute Sabel situering ‘experimental governance’ ingaan arbeidsrecht Vlaamse collega Tilburg wijdde (Hendrickx 231 zijn; meerderheidsstroming oratie wilde schieten sociaaldemocratisch smal kans Sociaaldemocraten twijfelen vervallen inderdaad meesterschap lot slaan diepere wegzinkt existentieel Wie beetje versleten gezicht 22-gehalte: bewegingen ideologisch strijd hoop hoeven schrik Natuurlijk punten hart vergt volgehouden investering ‘fairness’ zegde regelgeving fatsoenlijke aandachtspunt beseffende architecturale verscheidenheid (Rycx Kampelmann Marx normering marges investeringsagenda sociaaldemocraten? kocht boek stond: ‘Het onverminderd taak democratische socialisten toekomst onverschillig keus instemming macht Dan uitzicht Inzicht vanaf tenslotte inhoudelijke besteden: inhoudelijk reine varianten houd idolatrie naïeve 232 investeren’ win-win oplevert) ongefundeerd revisionisme activeringsagenda fout was) mobiliserende kracht vernieuwde sector afvragen vakbewegingen werkgeversorganisaties hanteerbaar vertaalbaar ________________ VERWIJZINGEN K Governing Social Inclusion Europeanization through Coordination Oxford University Press Atkinson T E Nolan Indicators 2002 O Dolls M C Neumann D Pestel N Siegloch S Fiscal Union Europe? Redistributive Stabilising Effects an Tax-Benefit System verschijnen collaboration Fong Gintis H Jayadev Pagano U Essays on New Economics Inequality Redistribution Cambridge Measurement Income Distribution Supranational Entities: Case Jenkins Micklewright J (eds Poverty Re-Examined pp 62-83 Critical assessment proposed II regulation more courage strength needed remedy imbalances ETUI Brief N° 4/2012 R V Are Mobility Trends United States Union’s Future? Alber Gilbert Diversity? Comparing Models Europe America 280-307 paradox Investment State: Employment Lisbon Era Journal 21 432-449 F For Better Worse Richer Poorer market participation redistribution income poverty Individual Household Risk Decomposition Analysis CSB ‘beleid & onderzoek’ 1-80 Antwerpen Centrum Beleid Herman Deleeck P Why work not panacea: decomposition analysis EU-15 countries 17 375-388 Decancq den Bosch Vanhille evolution 233 234 Union: concepts measurement Measuring investment state Managing Fragile CESifo Forum 40-45 Monetary W Gains All: Proposal Common Euro Bond Intereconomics May/June Opstellen Uitgeverij Bert Bakker 1978 gezondheidszorg: Patiëntenrichtlijn Tijdschrift Recht september Annex Progress Report Strategy COM(2011) 815 final 2/5 1-27 EU-Wide Measure Sociological 23 35-47 Boundaries Welfare: Integration spatial politics protection 2005 What it? Does work? And are there really ‘no alternatives’? 13 3-9 Gill I Golden growth Restoring lustre Model Washington World Bank needs constitution Left 11 5-26 Changing Welfare Regimes influence method coordination national reforms York Routledge 235 When Eurocrisis Meet Sociologica 1/2012 doi: 2383/36887 (with comments Ascoli Barbier Beckfield Bonoli Palme) Hendrickx Frank International Organization Aspects Co-operation Group Experts (summary) 74 99-123 Waarom gelukkig? Atlas Perelman Pestieau La performance l’Etat providence européen Quel enseignement pour la Belgique ? regards Economiques december 93: 1-13 Judges Markets? Wallace Pollack Young Policy-Making 253-282 Burgerschap solidariteit: kanttekening rechtspraak Rechtskundig Weekblad 75 1013-1019 Citizenship National Systems Solidarity Jurisprudencija 18 397-421 Natali Dam Towards More EU? Brussel Peter Lang Marchal Mind Gap: Incomes Minimum Wage Workers US IZA Discussion Paper No 6510 1-25 Bonn Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit Haves Have-Nots Idiosyncratic History Global Basic Books theory Optimal Currency Areas American 51 657-665 Uncommon Arguments Currencies Johnson Swoboda 114-132 Londen Allen Unwin 236 Choice Sustainable Post-Crisis Bajnai G Fischer Hare Hoffmann Rossi Watt Solidarity: Sale? Dimension Governance 23-44 Dialogue Series 2012/1 1-154 Güterloh Bertelsmann Stiftung euro-area rebalancing challenge Bruegel blog (22 May Evaluation effectiveness OMC since 2006 (deliverable 7) Recommendations improving strengthening 8) 1-164 Between Efficacy Experimentation 283-306 Rycx Who earns minimum wages evidence based household surveys 124 1-65 Trade Problems Prospects Dickson Eleftheriadis Philosophical Foundations Asymmetry cannot be economy KFG Working 1-35 Berlijn KollegForschergruppe ‘The Transformative Power Europe’ spending should remain Geluk Politiek: Pleidooi Helder Denken Itinera Protection: Clarifying Conundrum 1-49 pact OSE Opinion Disappointing trends: blame? 450-471 237 Wederkerigheid: Janssens Naar contract 19-76 Bezige Strategische 1-34 Actieve Welvaartsstaat: Perspectief Uyllezing (Amsterdam 1999) Stichting ‘Dr Uyl-lezing’ (ed Uyl-lezingen 1988-2008 eerlijke verdeling? Donk Rinnooy Kan Lieshout Verzorgingsstaat 19-70 Haag WRR Wetenschappelijke Regeringsbeleid protection: what Convention propose? MPIfG working paper 02/6 1-29 Keulen Max Planck Study Societies 2002c Justice Europe: reflections Drèze’s Tinbergen lecture Economist 150 83-93 2002b Foreword Esping-Andersen Gallie Myles need State viii-xxiv Anti-Poverty Network Document Framework Directive Ph Just democracy Rawls-Machiavelli programme Colchester ECPR Three Letters Peoples Revue Philosophie Economique 7-20 2003 Rethinking from fact 169-172 Ch Experimentalist Architecture INHOUDSTAFEL 238

Download fulltext
174

Page 2 of 73 EUROFORUM Within the ‘Euroforum’ framework KU Leuven academics present policy papers on Europe 2020 targets (employment social inclusion climate education and innovation) Eurozone’s design problems in interaction with policymakers from European Commission international experts Policy by Euroforum Leuven: 1 Paul De Grauwe ‘Design Failures Eurozone: Can They Be Fixed?’ (April 2013) Maarten Goos Anna Salomons & Marieke Vandeweyer ‘Job Polarization During Great Recession Beyond’ 3 Frank Vandenbroucke Ron Diris Gerlinde Verbist ‘Excessive Social Imbalances Performance Welfare States EU’ 4 Erik Schokkaert Koen Decancq ‘Beyond GDP: Measuring Progress Europe’ 5 Schoukens ‘From Soft Monitoring to Enforceable Action: A Quest for New Legal Approaches EU Fight against Exclusion’ is part interdisciplinary think-tank Metaforum which aims strengthen Leuven’s involvement debate supporting multidisciplinary working groups researchers different disciplines combine their scientific expertise discuss relevant issues angles Interdisciplinary Hollands College Damiaanplein 9 bus 5009 3000 metaforum@rec kuleuven be www be/metaforum be/euroforum ABSTRACT Our paper4 starts premise that disparity lack convergence levels child poverty Eurozone signals ‘excessive imbalances’ should a common concern Increasing diverging rates warrant first because they contradict expectation deepening integration leads growing cohesion at national panEuropean level second signal investment deficits may cause effect vicious circle underperforming labour markets systems The empirical paper develop an ‘efficiency scoreboard’ member states’ performance based observable regard ‘efficiency-benchmarks’ take into account spending (distinguishing pension other spending) household employment ‘pro-poorness’ With we distinguish measure ‘work poverty’ (which correlates i e care active market policies) ‘relative severity work reflects polarization unequal distribution jobs over households) pro-poorness upshot our research it confirms recent publications question so-called Korpi-Palme ‘paradox redistribution’ without however showing propoorness transfers (other than pensions) adds efficiency Although impact these indicators statistically significant still leave substantial unexplained disparities welfare states On structural differences underlying societal fabric correlate architecture GDP per capita but are not readily ‘explained’ factors strongly each other) result shows analyzing incremental changes policies must conflated across We thank Tim Goedemé Aaron Vanden Heede Vincent Corluy preparation data discussion basis SILC Pierre Pestieau Olaf van Vliet Rudi Van Dam Jonathan Zeitlin Maurizio Ferrera Johan Deken Bea Cantillon Karel den Bosch Anton Hemerijck Olivier Bontout Georg Fischer participants informal seminars CSB critical comments CONTENTS Abstract Introduction Excessive imbalances 8 divergence threatens legitimacy B needs basic consensus 11 C one apply notion states? 15 D Preliminary conclusions 19 Mapping 20 relevance intensity patterns 21 Household at-risk-of-poverty rates: decomposing diversity 23 24 employment: regression analysis 27 E explanatory power human capital demographic dependency 32 F An 35 G Caveats 39 General 41 References 45 6 Appendix 1: according vs ESSPROS 48 7 2: Model selection sensitivity 3: Summary statistics 51 Figures tables 52 INTRODUCTION Union (EU) has adopted surveillance mechanism prevent correct macroeconomic within ‘Macro-economic Imbalance Procedure’ (MIP) It relies alert system uses scoreboard in-depth country studies strict rules form enforcement financial sanctions euro area do follow up recommendations approach encompasses ‘early warning’ ‘preventive corrective action’ In section this argue analytically imbalance’ also applies specific parameters characterizing members This say identical concept would domain or MIP-type procedures developed (in fact whether MIP provides toolbox economic itself debatable requires separate discussion) However expression adequately describes set affect very differently (thus creating ‘imbalances’) matter all Youth unemployment two examples where These simply ‘similar problems’ subset poorly performing states: partly attributable shared causes pan-European level; create problem ‘spill-overs’ single countries thus generating consequences illustrate argument case But reasoning can extended youth even more straightforward successful reduction such excessive involves both responsibility collective action legitimate consider individual as responsible improvement outcomes enhancing Simultaneously provide supportive enables improve Balancing support implies sense ‘reciprocity’ presupposes understanding contributing state Not surprisingly emerge key refine early warning system: established consisting ten covering major sources For indicator thresholds have been detect potential applied mechanically complemented reading composition evolve time aim trigger order determine identified early-warning benign problematic organize missions ECB if appropriate reviews shall made public Preventive action: allows Council adopt preventive under article 121 Treaty stage before become large There arm serious cases imbalance procedure (EIP) opened Member State concerned will submit plan clear roadmap deadlines implementing Surveillance stepped regular progress reports submitted distinguishing role excluding pensions hand hand; although ‘income smoothing’ life cycle de facto non-negligible number Secondly degree (i share individuals living households relatively weak participation market) ‘severity’ poverty; measures ‘polarization’ reveal strikingly disparate pattern Analyzing contribute needed balance start hypothesis conceptually meaningful ‘performance’ (social outcomes) ‘efficiency’ loosely define ‘performance unit input’) substantiate conceptual distinction robust results Nevertheless believe type helpful inspire ‘contractual approach’ governance proposed President Herman Rompuy necessary inform contractual operational fair ventures debates engage academic scholars about ‘targeting’ benefits versus universalism strengths weaknesses ‘social investment’ Targeted directed (sometimes disproportionately sometimes exclusively) people low incomes whereas universal provided most citizens Prima facie targeted programmes efficient achieving redistribution since yields greater seminal Korpi Palme (1998) tabled evidence reflecting realities mid 1980’s show prima deceptive: ‘The target poor only equality via equal less likely reduce inequality’ (p 682) coined ‘the paradox explained following trade-off: low-income targeting weaker middle class smaller size redistributive budget cannot establish link between them (since no when controlled indicators; yet does play role) imply further questioning reversal paradox: today comparing 29 overall outcome (excluding positively ‘propoorness’ line pretend close One might object table cross-country comparisons given moments time; overlook trend decreasing associated positive correlations hold examined separately aggregating transfer fundamentally change correlation aggregate below combined phenomenon increased emphasis shrinking budgets Moreover observe ex post necessarily linked ante practices means-testing lead nuanced merits drawbacks lend pragmatic Commission’s Communication Investment Package calls ‘improved targeting’ emphasizes ‘both selectivity need used intelligent way ’ (European 2013b p 9) paradigm’ now promoted 2013b) (see Palier pact 2011) scholarly – advocates (2013) Morel (2012) approaches (2011) confronted difficulties difficulty follows intrinsic limitations nature involved assessing clearly confirm negative (defined simple suggest plays important mediated employment; yield decisive ‘proof’ reasons Section counterargument learns attempts quantitative deliver hard proofs; addition fine-grained qualitative intertemporal Much confusion caused unwarranted conflation perspectives By example perhaps ought explain how contemporary Sweden continue rank quite well terms perspective followed rather inegalitarian course half past decade Factors accounting Scandinavian ‘superiority’ (relative Europe) preventing some shifting outstanding (more so states) changing models remedy weakness require deeper analysis; hope introduced least building blocks useful why point particular underscoring difference (the poverty) ‘models’ see Kvist Greve who ‘classical typologies revision’ ‘profound [in Danish state] taken place core characteristics new structures understandings developing econometric examination (changes in) (linked paradigm) Wang EXCESSIVE SOCIAL IMBALANCES IN THE EUROZONE DIVERGENCE THREATENS LEGITIMACY OF focus Table presents figures at-risk-ofpoverty age 18 available 2005 2011 Statistics Income Living Conditions (EU SILC) years ‘2005’ ‘2011’ etc refer survey years; except United Kingdom Ireland reflect year Hence essentially relating 2004 2010 Throughout use ‘child shortcut crucial parameter assessment ‘poverty’ defined caution Being risk means equivalized8 net disposable income 60 cent median equivalized sharing resources rate here crude headcount: threshold depth faced headcount defines relation happens living: relative If floating columns (1-4) every decreased during crisis decrease incomes: favourable many families non-poor alike Columns (5-6) anchoring its value picture Finland Slovenia Slovakia Latvia instance calculation (compare 7-8) words inequality was rising 2000s; children same period substantially Italy Greece contrast increase larger fixed compared threshold; Spain similar counts [Table here] ranked Membership (as 2012) indicated grey shade huge ranges 10% 3% Poland Romania higher did include Romania) much ranging 2% Lisbon era discussed (forthcoming) modified OECD scale gives adult 0 subsequent adults children; somebody younger 14 consideration display risks non-elderly population Column (4) ratio total ratios indicate country-specific Across states10 average11 123% small (Denmark Norway Germany Sweden) 105% Denmark outliers seem highly specialized another 135% (Spain diverse six explaining child-centred 2000s displayed tendency converge measured (to lesser extent) anchored 12 were initially high Lithuania Portugal UK Estonia declined traditionally there notable exceptions (low initial increase) (high increasing rates) 13 contrary dispersion calculated ‘convergence’ ‘divergence’ technical When comes neither nor se desirable obtains describing satisfactory affairs non-convergence (during time) (child) appears cause: hit 2008 Figure plots growth column averages registered 2005-2011 10 EU27 Iceland term ‘average’ invariably refers unweighted average unless otherwise Child estimates statistical confidence intervals around them; hence shown Since user base disposal moment writing annual report Protection Committee 2012 rule thumb (on threshold): considers [-1;+1] interval (Social 2013 35) beta-convergence: negatively compare standard deviation increases correlated (SILC 2009) [Figure obvious strong ‘fixed’ 16 development indicator: poorer increases; richer decreases long-term good hardship experienced short run illustrates driver notwithstanding differ: shock accompanied (anchored witness combination signalling macro-economic domestic differentiation ‘homework’ note percentage increases: points differ suffered decline unchanged (-0 points) To extent shocks far perfect recession Jenkins et al pp 38-40) apart factor heterogeneity developments incomes; latter captured covered variables: real mean As Bourguignon (2003) ‘growth spells’ 17 severely already had mid-2000s paragraph general confined largely Bourguignon’s reported request Common next consequences: generate ‘externalities’ main spill-over realm political project crucially objective successive waves enlargement promise vindicated Enlargements Community resulted upward convergence; World Bank dubbed EC veritable ‘convergence machine’ (Gill Raiser 2012); documented convincingly Lefebvre current phase casu creation currency stake Apart suffering those feature notably continues steadily undermine credibility perceived ‘losers’ process ‘winners’ Both ‘failing’ ‘successful’ opinion increasingly dissatisfied observation Reasoning ‘us’ ‘them’ South’ North’ inevitably gain while lose ‘us’-‘them’ divide particularly paralyzing North framed efficiency’: disappointing record seen socially inefficient economically uncompetitive make difficult steps consolidate longer sovereign debt stabilizing fiscal let alone fully-fledged union necessity union) know sustain entities mutual trust other’s internal fabric: Belgium north-south telling seems harder parties agree reason seriously try understand what indeed inefficiencies done erodes cooperation exists damages trust-based perform better future hypothetical subjective: prejudge certainty sufficiently plausible assign label observations summarized NEEDS BASIC CONSENSUS previous equally surging reason: creates objectively sustainability write ‘can’ depends analytical monetary unification demand ‘symmetry’ among economies participating wish propose minor detour beneficial adequate symmetry flexibility (De textbook theory optimal areas output Flexibility relates wage interregional mobility country’s ‘internal’ adjustment capacity event asymmetric Less necessitates flexibility: required adaptability Monetary (EMU) assessed balances export shares exchange costs government private housing prices properly attuned union; direction ensures related rarely explicitly answered functionally equivalent view symmetry) produce times generated arrangements: temporary shorter hours (such Germany) worker unregulated forth Financially sustainable older workers generous secure lower regional compatible supranational possibility ‘functionally equivalent’ legitimize principle subsidiarity limits accommodated (2012a) discusses policy: economy practice divergences retirement pose assertion true then whole gamut model pursue domestically ‘if’ preceding sentence ‘if’: proofs matters remains unproven tuning strategies certainly outlined supranationally shaped neatly separated arenas naïve position Leibfried long argued respect (Leibfried 2010) Let us return absence (upward) alarming ‘upstream’ (why comparatively X?) ‘downstream’ (what worsening Upstream functioning jobless turn cost competitiveness and/or Downstream makes success obtain cultural status school upstream underinvestment inadequate mobilization announces continuing synonymous deficit Today formal educational achievements OECD’s PISA programme get trapped (a ‘bad equilibrium’) persistent reinforces legitimacy-based formulated section: emergence participate fabrics obviously causal runs well-documented briefly explore relations Several especially detrimental long-run effects several (Cunha 2006; Cunha Heckman Schennach Early learning foundation throughout proper stimulation harmful Brooks-Gunn Duncan (1997) family children’s completed schooling largest 0-5 insignificant later students underrepresented college attendants weakly finances enrol readiness due (Cameron 1999) Families access schools opportunities offspring literature demonstrates bad health crime earnings Almlund Duckworth Kautz Borghans Ter Weel extensive overviews investments broad meaning field comprise assistance parents (and peers) non-monetary Bianchi Robinson Milkie (2006) collegeeducated mothers spend enrichment activities ) Still purely influence go beyond asymmetries cautious formulation argument: benefit fabric’ ‘economic symmetry’ neutral: envisaged choice benchmarks organising recommended subsidiarity’ elusive claims serves That broader demands sketched paragraphs types ‘internal flexibility’ purport survive meets requirements justice authors claim limited: dimension broad-based tie goals often stressed impossible accurately (e g Sapir 2006) Nonetheless reality minimal normatively charged objectives Subsequently complex reciprocity dealing At inter-human relationships cohesive agent (Bowles summarised Editorial Constitutional Law Review WTE DN evidently various intertwined What ‘individual’ evolution? end jointly organised mechanisms transfers)? Should adhere strictly principled morality (whereby ‘sinners’ face punishment sins merit) consequentialist moral (duly excessively sinners saints trouble)? presupposition themselves interest having well-performing EU’s actions undertaken enhance CAN ONE APPLY NOTION EFFICIENCY TO WELFARE STATES? security discussions Is opposed performance? definition achieves input’ influenced context operates; parcel friendly: former ‘efficient’ carries meanings revisit usage analyses arrangements well-known arguments other: trade-off ‘equality’ compellingly ‘leaky bucket’ metaphor Okun’s famous essay Equality Efficiency Big Trade-Off (Okun 1975) leaky bucket anticipated insights formalized taxation whereby fund schemes worst-off incentives overcoming imperfections information compulsory pooling insurance) incompleteness organizing Pareto-improvements classic Barr Economics (Barr insurance just examines kind Paretian efficiencyargument (or apply) intervention (because information) holds second-best world counterfactual Pareto-efficient ‘possibility frontier’ exist could first-best lump sum redistribute improved thanks interventions allowing Thus mainstream teaches nation conceived instruments implemented top Global Competitiveness Index 2012-2013 finds archetypal Nordic continental Netherlands together liberal USA (World Economic Forum 13) mature simultaneously competitive prosperous inspired impressive body goes possible prosperity ‘feedback-effects’ society encouragement sound risk-taking well-designed : productive asset forceful restatement Hemerijck’s Changing (Hemerijck underscores ones assets states; he explains tradition automatic stabilizers institutions (notably progressive dampen maintain production frontier Obviously come function sustainably certain conditions avoiding Andersen Dolls (Dolls 2012; Basso Boeri (2009) underscore dualism importance “both stabilisers protection job loss operate efficiently market” ‘productive assets’ others equipped stabilization emerges: considered qua asset’ ‘automatic stabilizer’ sensu stricto Admittedly impressionistic Also causality wrong stabilizers’ beneficiary lato narrowed down ‘performs better’ ‘comparatively efficient’ benchmark preferences achieved ‘per spending’ constructing ‘best best ‘outputs’ policy) ‘input’ ‘euros spent’ ‘one government’ distance technique respects interesting global reject application aggregation First inputs outputs too Second disentangle ‘merit’ (attributed ‘circumstances’ control) accept sceptical think taking ‘poverty elderly’ carry normative benchmarking exercise accepted framework: EU-wide clarity ‘preferences’ persist; justifies specify ‘inputs’ controlling Such insight volume dissociated influencing sensible partition circumstances totally control governments attributed unambiguously therefore differentiated political) deliberation ‘circumstances control’ ‘policy merits’ whatever judgement ‘responsible’ achieve Pareto-efficiency said Pareto-inefficient Assessing interdependencies (child trade- Sapir’s equity (Sapir offs complementarities; Rather productivity conditional etcetera convenience ‘achieved outcomes’ called ‘post-transfer referred ‘reduction transfers’ Poverty post-transfer pretransfer Eurostat method calculate ‘pre-transfer proceeds follows: taxes excluded results; rates’ using ‘post-transfer’ read obtained adapted funding added Third manipulation behavioural induced abandoning concomitant reductions significance equilibrium created financing reference tax Because neglected interpret relationship appear performs ‘efficiently’ amount reduction’ reduction/spending’ inactivity traps pre-transfer comparative misleading remedying final differs Employment Development 2013a 219-226) ‘gross spent’; ‘gross’ analyse congenial employment) Before insist caveat: productivity) virtue Consider B; spends ranks prefer ‘Efficiency’ criterion choosing situation definitely spill-overs large) informs possibilities PRELIMINARY CONCLUSIONS Growing threaten (social) orientation (i) feedback (ii) prime (nor any activity) wellconceived examine give notions substance reproduce Doing Better (OECD Starting Strong slightly consists applying criteria assess Lancker feasible gathered Statistical System variables SILC-based incorporate assessments ‘comparative efficiency’ MAPPING PERFORMANCE AND EUROPEAN STATES illustrated interrelation ‘anchored time’ threshold: focuses distributive issue introduce map decompose ‘shift-share analysis’ rough indication variable From onwards time-pooled crosssection Sections A-C 2011; limit ourselves 2005-SILC 2010; retrieved dependent includes predominantly 22 explanations mapping association features Separating growth’ distribution’ unrelated below) Conversely formation Explicitly focussing including RELEVANCE HOUSEHOLD WORK INTENSITY PATTERNS EMPLOYMENT ‘household intensity’ months worked working-age students) persons part-time estimate full-time equivalents computed habitually interview work-intensity belong weighted five subsets 2008: distinguishes (work-intensity 85 100 cent) (between 55 medium workintensity (20 less) cent; (69 determinant shift attention state’s determined households? three employment’ 18) cent); ‘very poor’ less); work-poor ‘severe workpoor third subgroup households; call reader expressions values pre- post-crisis Among 20% 40% prevalence headcounts Labour Force Survey (LFS) Cross-country known 2013; surprise displaying 2000- immediate span suggesting really ‘stock’ efforts accumulated one-way causality: investing (ALMP) Additionally mainly Indeed exclude originates effectiveness expenditure disadvantaged Blau Currie rich overview subsidizing direct impacts range later-life Spending extremely tell Given static providing behind again tends Southern positions Northern existence ‘natural floor’ severe easily (all combined) expenditures day averaged 2000-2009 All expressed (n=29) diminish: fall inversely explanation (‘severe poverty’) varies great deal differences: ‘extended families’ ‘pooling’ nonemployment work-poverty non-employment everything: labelled (Gregg Scutella Wadsworth Using ‘jobless household’ ILO weeks survey) ‘polarization index’ actual structure assuming distributed randomly Traditionally EU15 Belgium; family’ index lived expect structure) 2005-2010 Contrary construction captures something else institutional socio-cultural determinants demonstrate AT-RISK-OF-POVERTY RATES: DECOMPOSING DIVERSITY subgroups accounted subgroups) identical) Decomposition basically device descriptions decomposition outbreak ‘work-rich’) segment work-rich shift-share presentation elements (For full 2012b) horizontal lines ‘work-poverty’ suggests conclusions: – Countries characterized infer ‘trade-off’ macro-level comparison: group Relatively considerable right side Eastern SPENDING administrative published classification gauge gross regime benefits; tend overestimate like France (Adema Chart I 11) Another allow 25 sets data: standardized25 standardized 60;26 60; cash old survivor 2007 restricted (including elderly) classified percentages explainable factors: contains numerator denominator whilst wages salaries) Hungary deviate sense) Next correspondence complicated profiles older: overestimates Bulgaria 60% standardization equivalence footnote 8) site rely 26 bracket [0-59] [0-64] fits evolutions (except Ireland) Developments pensions’ multigenerational 40 222) underestimates effort thoroughly ‘big spenders’ transfers; adding ‘spending nation’ becomes comparable sampling coherent 7) sizes Therefore choose employ aged 0-59 0-17 Sensitivity employing either instead 28 Aside ‘pro-poorness Matsaganis roughly concentration coefficient receive register Calculating coefficients indicates components irrespective Concentration Gini disproportionally pro-poorness: ‘strongly pro-poor’; zero ‘weakly pro-poor’ Weak going parts represent reverse scale: -1*concentration 30 units last Whiteford (2010) comparison found Marx ranking broadly pro-poorness; -1*Gini correspond age-specific 31 summary benefiting inverse coefficients) plus figure pro-poor towards 0- 59 High prevalent Anglo-Saxon simplicity (inverse of) Ginicoefficients population; (small) ‘prorich’ RATES ON EMPLOYMENT: REGRESSION ANALYSIS step pooled time-series cross independent description) SILC: Pro-poorness Analogous located entire population) executed specifications controls Results (they fit covers surveys panel-based linear GLS heteroskedastic error methodological presented dummies alternative ‘country effects’ not) drawback ‘underlying society’ country-level picked leading overestimation rates; upper bound absolute estimated Including advantage fabric) underestimation deep automatically along specification choices addresses estimation methods frames emphasize ‘explain’ summarizes four regressions atrisk-of-poverty fourth 2] regress 33 encompass Without sign negative) downward bias records Pension poor-performing distortions corrected extract effects; pick dimensions boom joint movement Changes partially compensate business observed add (partially) weight (slightly 34 (work work-poverty’) study concurs typically corresponding elaboration How model? contain Primarily dividing through logs levels; (with confirmed fitting above- below-average significantly baseline lies interpretation Naturally holding constant held More precisely divided original ‘smoothly’ [0-55] Again informative giving magnitudes occurs [20-55] margin model; consistent idea stress act 70 suggested Alternatively 158 148 respectively modest comparably variation transitions being moderately moderate at-risk 45-0 55) mentioned drives Interpreting reduces spent effective addressing 36 significant: magnitude wonder appendix conclude reducing (also poverty: 37 (0-55) looking naturally 38 Note (marginally) error) look prominent expense pay) Evolutions evolution (Corluy surprising directly 1-1 opposite insignificance Transfers (higher) non-linearity incentivized self-providing actually person bigger moves away self-dependent Effects reflected preand factored out subtract robustness apparent address (appendix elaborates this) invariant (groups technology periods EXPLANATORY POWER HUMAN CAPITAL INVESTMENT DEMOGRAPHIC DEPENDENCY help earlier 2009 ALMP test indicators: attainment educated individuals) achievement deviations PISA-test score topics countries) country-average topics) PPP) young common: (although practice) questions itself; review additional dynamic achievement) panel unfeasible (results shade) distinguished none sensitive somewhat stronger endogenous effects) (not shown) (correlational) findings suffices markedly Turning majority anymore portrayed estimating few draw regarding (net thereby remarkably And repeated lag arbitrary making unsuitable 41The incorporates opposing forces Most (we F) implausible underlines improper keep mind ‘naïve’ (lack connection invests suffer Finally cross-correlations mid-1980s settle 42 ‘paradox’ Kenworthy replicate methodology find disappeared coverage disappearance receives programs aimed low-paid eighties means-tested designed non-working Yet advocated conviction selective forcefully cited assertions ‘services services’ (Titmuss 1969) ‘programs programs’ (Rainwater 1982 42) ‘good program shrinkage’ (Grosh 1992) entertain logic complimentary: introductory Mechelen Pintelon pondering 43 AN ‘EFFICIENCY SCOREBOARD’ WITH REGARD Some feeble Other listed visualize Benchmark measure: lists sample (EU27 Norway) demeaned large; states44 Central states45 Southern46 nations47 above efficiencies’ predicted over- underperforms ‘An caveat generosity universalism/targeting usually totality parental Aspects deployed segments classes willing pay resonates depending considering Long-term after affecting primarily skilled ethnic minorities socio-economically vulnerable higher-skilled exposed unlikely willingness pay; pertinent ‘new’ evenly parenthood life) expected pressures unemployment) leave’ (Cantillon forthcoming) 44 Referring Czech Republic 46 47 ‘residual’ once always benchmarked interested construct artificial anchor squared minimized resemble residuals benchmarks’: Here solve problem: intensity; impute minimizes errors imputed moving 49 compensates vice versa correcting percent compensated Malta ‘residuals’ Cyprus establishes ‘conditional gauges conceal employment-friendly liable criticism spending: enhances organization repairing firmly nevertheless variance generally dynamics Many completely Correcting negligible 50 swings state51 (conditionally) turns ‘inefficient’ (benchmark D) saw pro-rich accounts efficiencies visible cancelled express importantly Transfer Adding corrections loglinear (conditional) graph axis (linear) strong: Put systematically (normal) A4) high-spending insignificantly 65 logs) almost Luxemburg outlier 53 10] 11] portrays countrylevel heavy (pensionheaviness population54) achievers remain heavily interrelated ‘true’ ‘unexplained’ (This effect: (nonpension) incentivize live answer ‘what affects unchanged?’ panel; ceteris paribus 56 5] extremes drops 54 macro ‘political economy’ oriented striking exploration disappears character jump constitute conclusive Furthermore depend remaining puzzles wide played macro-data student convincing 57 primary secondary (Gini) (Bergh Fink Sylwester 2002) 58 Altogether returns childhood ‘investment deficit’ cut deficit; little doubt ingredient extra cuts CAVEATS identify vast nations badly leaves intact Poor puzzling Class (Card Kruger 1996) 1-2% per-pupil Hanushek concludes Woessman scores Institutional presence central exam autonomy scrutiny students’ teacher freedom teaching worthwhile incorporated strongest (when criterion) unobserved unsatisfactory tested universally Naïve estimations multiple (transfer) similarly addressed improvements Despite cautionary notes element agenda: judgments pervade debate: informed facts perception caveats conceptualization possibly insecurity promoting gender equality) specifically Theoretically income; ideally gap concerns sense: (that does) anything time: diminished reasons: immediately vis-à-vis uniform ‘European technology’ encompassing histories exclusion Even mini-states lightly affected moreover raises host problems: virtual drawing collected observer nonetheless enjoys popular middle-class cast size; refuting politically term; fifth rejoinder Pestieau’s introducing judging influences aspect changed Tax quality accessibility activation proven fight joblessness contributed homogamy partners contributes polarization) limited GENERAL Macro-economic Procedure level: showed legitimacy: represents Legitimacy systems; essential input observers economists deeply worried Huge root differential trajectories mid-2000’s cushioning homework raise embody ‘contracts’ instantiate burden processes puts ‘strong’ ‘weak’ unimportant puzzle simplistic bring aspects makers supported demonstrated 1980s contribution ‘naïve regression’ correctly convincingly; par excellence While ‘unexplained disparity’ remarkable finding contradictory sight endogenous) dependence non-pension foretells doomed diminish cross-correlation fighting well-organized complementary emphasized panacea ills eschew easy rhetoric ‘win-win policies’ tensions conflicts arise pursuing narrow budgetary margins disequilibria offer substantive purpose EU) favour marks discourse corollary survival recalibration conjure democratic predicament put challenge medium-term consolidation mutually balanced coordination serve goal constructive Conditional tangible reforms inclusive removed top-down all’ policy-making of: room manoeuver opt strategy; guidance stringent constraining well-defined genuine scope ways elaborate clear: reformist acquis cherish credible agenda highest REFERENCES Adema W P Fron M Ladaique Really Expensive? OECD: Migration Working Paper 123 J T Personality Psychology Handbook Education eds S Machin L Woessmann chapter Amsterdam: Elsevier Intereconomics 4: 206-211 Eichhorst Th Leoni Peichl Recent Crisis Market Arrangements Socio-Economic Groups 217-223 Bergh Counterfactual Problem Research: Measure Redistribution? Sociological vol 345-357 2006 Rhythms American Family Life York: Russell Sage Foundation Pre-school Day Care After-School Care: Who’s Minding Kids? Welch NorthHolland Garibaldi Beyond Eurosclerosis 59: 409-461 ter Traits Journal Human Resources 972-1059 2003 Growth Elasticity Reduction: Explaining Heterogeneity Time Periods Eichter Turnovsky Inequality Theory Implications Cambridge MIT Press Bowles collaboration Fong H Gintis Jayadev U Pagano Essays Redistribution Cambridge: University 1997 Consequences Up Cameron 1999 Tuition Combat Rising Wage Inequality? Financing Tuition: Government Policies Priorities ed Kosters Washington AEI Paradox State: Era 5: 432-449 forthcoming Worse Richer Poorer Oxford: Oxford N O Forthcoming Adequacy V Individual Risk Analysis Centre Deleeck 12/06 Lochner Masterov Evidence Cycle Skill Formation North-Holland Estimating Technology Cognitive Noncognitive Econometrica 78 883-931 Design failures fixed? prepared Fuest Automatic crisis: US Public 96 3-4: 279-294 Eijsbouts Nederlof Rethinking Solidarity contract 169-172 Towards Cohesion Fund 2014-2020 Parliament Regions: COM(2013) 83 Comparative Final Quality Report (Version September 2008) Luxembourg: Fesseau Wolff Mattonetti “Micro Macro Estimates Resources: Data Reconciliation” 32nd Conference International Association Research Boston August Gill Golden Restoring lustre Washington: Gregg R Reconciling workless Britain Australia Population 139-167 Two sides story: measuring polarisation Royal Society: Series (Statistics Society) 171 857- 875 Grosh 1992 Platitudes Practice: Targeting Programs Latin America School Student Performance: Update Educational Evaluation 141-164 Brandolini Micklewright Nolan (eds Distribution 1998 Strategies Equality: Institutions Western 63 661- 687 Has Been Transformed? Administration 146-160 L’Etat-Providence en Dumping Paris: Editions Rue d’Ulm Left Judges Markets? Policy-Making Wallace Pollack Young Lohman “Comparability EU-SILC poverty” 21(1) 37-54 Salanauskaite revisited: rest peace? State? Ideas Challenges Bristol: Publishing III: Toolbox Childhood Okun 1975 Efficiency: Tradeoff Brookings Institution Podestà 2002 methodology: series DSS Papers SOC 3-02 Comparing cross-section specifications: Quantity 539-559 Rainwater Stigma Income-Tested Tested Programs: Case Against Garfinkel York Academic Globalization Reform Models Studies Vol No 369-90 SPC advisory Tackling Preventing Promoting Well-Being Brussels Current challenges forward Annual K 43-52 Titmuss 1969 Gift Relationship: Blood London: Routledge 2012a Europe: Challenge Defining Union’s luxury OSE: Opinion 2012b Active Revisited Deleeck: 12/09 Vleminckx Disappointing trends: blame? 450-471 Putting strategy test: Security Redistributive Capacity Services Ch Investing Poverty? Dutch ESPAnet October Rotterdam Australian Tax-Transfer System: Architecture Outcomes Record 86 275: 528-544 Schooling Bulletin 117-170 APPENDIX ACCORDING VS BASIS A1 A2 Feseau micro-survey entirely (like register) (2008)) collection investigates regarded correct) salaries National Accounts categories considerably self-employment (especially occupational ‘housing benefits’ elderly ‘pensions’ trying match micro (Feseau MODEL SELECTION SENSITIVITY tests (heterosekdasticity serial contemporaneous decision evaluated case-to-case typical Podesta (2002 example) exactly spenders pensions; cyclical frame (2009-2010) 2005-2008 contaminated affordable consistently crises; pressure occurred continuously underestimate assumed impact) Initial renders restrict pre-crisis (referring 2005-2008) deteriorating Measures imposed cumbersome reduced controllable want answering execute fully samples missing A1] biggest Standard specified lagged marginally sensitive) included dropping drop (early Presumably A2] (low) (outliers (small (Scandinavian records) omissions stable uphold SUMMARY STATISTICS Tables A3 A4 employed indicators) A3] A4] FIGURES TABLES Levels (2005-2011) Source: Website accessed relate GEO/TIME % AROP Floating Fixed (1) (2) (3) (5) (6) (7) (8) (9) (10) 95% -3 -0 106% -1 86% -2 115% 101% 117% -5 118% Austria 127% -4 144% 147% -9 128% 143% -14 138% Luxembourg 132% -12 119% -6 130% 131% 121% -16 124% -7 -21 Threshold At-risk-of-poverty [0-17]: Change 2008-2011 threshold) 2008-2010 cz dk ee ie gr es cy lv lt lu hu mt nl pl pt si sk fi uk y = 2071x 0935 R² 5981 -60% -40% -20% 0% 80% 100% 120% -15% -10% -5% 5% Percentage 2009-SILC exc IE UK) 2010/2008 ‘fixed’ GDP/capita 2009-2011) Lineair (2008-2010 2009-2011)) Very wi [0 85-1] 55-0 85] Medium 45- 55] Low 2-0 45] [0-0 [0-17] (wi) + pre-and Work 2004-2009; 2005-2006 IS SI SE DK NO SK LI FI PT LV CY ET NL FR BE PL CZ RO ES LU AU GR BG DE HU IT MT (0-100) Pre-crisis (2005-2008) Post-crisis (over 2005-2010) indices Severity Abs vertical (for segment) 00 Key hh programmes) EUROSTAT 15% 25% 30% eq 2008; (working-age GDP; 2007) Pensions 35% Age Cash Benefits Main (fixed model) Note: (AROP) Controls 0-55) (very 0-20) (PP PP Dependent (AROP_wp) (AROP_wr) (pov_red) reduction; comprising 2004-2010 [SILC 2005-2010] 2004-2009 until complete 165 Relative 075 (0 076) 016 223) 226*** 071) 53*** 397) 22*** 194) 235*** 274* 165) 70*** 412) 26*** 202) 233*** 081) 429*** 172) 85*** 413) 19*** 987 (2 10) 66** 795) 831*** 127) 363 422) 56*** 787) 92*** 428) 982*** 163) 624 437) 13** 840) 87*** 417) (3 81) 67* 0028 054) 335*** 126) 46*** 313) 318** 153) 028 058) 326** 154) 54*** 318) 345** 683 (1 407 595) Pov Red (excl 15*** 052) 35*** 070) 06*** 294) 394** 189) 24*** 62) (incl 063) 07*** 201) 36*** 798*** 196) 900*** 337) 661*** 214) 20*** 85) 254 61 available) AT EE LT gini disp pop 62 Impact Rel X1 X2 Base 71*** 195) Add 242*** 072) 159) 408) 197) 000082 000077) 220*** 140 192) 52*** 398) 200) 202 (young/old) 221*** 202*** 174) 89*** 416) 02*** 382** 160) 203 198) 474** 187) 23*** 586) 19* 705) 415*** 48*** 381) 720) 30*** 694) 367 594) 525*** 164) 33*** 328) 63*** 592) 570 667) 178 110) 503*** 39*** 03*** 670) 712 790) 526** 259) (indicated table) (internal inequality) lowly purchasing parity Dependency referring 64 15-64 0-14 (source: Eurostat) Correlations SumTP WP Sev sev PPT pens GDP/0063 DR_Y DR_O Educ Ed Ac 372*** Sum Trans+Pens 893*** 086 087 219*** 014 Severe pov 378*** 0020 405*** 550*** 535*** 204*** 476*** 106 744*** 409*** 284*** 301*** 012 347*** 417*** 142* 057 125 129* 160** 141* 011 GDP/cap 344*** 619*** 069 115 148* 054 318*** Dep rat 386*** 515*** 165** 036 312*** 419*** 238*** 555*** 026 197*** 124 032 018 211*** 264*** 023 388*** att 393*** 208** 329*** 358*** 103 027 150* Soc inv 506*** 601*** 239 604*** 170 361* 279 113 167 591*** 066 237 Ineq 195 306 043 021 198 235 130 034 291 111 045 409** ach 112 387** 089 305 364* 184 081 127 068 080 285 329* 192 487*** 672*** 197** 510*** 253*** 128* 380*** 096 394*** 471*** 139* 316*** 715*** 328 508*** 436*** 574*** 189** 030 145* 156** 509*** 495*** 174** 088 493*** 334 423** 749*** (educational investment) 0-17; poor; rel 0-59; capita; ratio; dep educ (share educated/share educated); soc labor policy; ineq scores; PISA; Country [0-17]; additionally -10 w r t (performance) (measures efficiency) displays (efficiency pro-poorness) au bu fr ic la li ro 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 Mean Residuals 66 propoorness) lali 67 (no breakdown (ISCED 5- 6) 0-2) Internal (unemployment sickness disability non-elsewhere exclusion) LU= Regression WI) WI; reduced) 513*** 142 205) 250 225) 206) 825*** 99*** 14*** 589) 16*** 539) 647*** 528 508) 675) 025 573) 471** 000027 00015) 0000029 000050 00013) capita: 768*** 57** (5 96) 83** (6 29) 84** 99) 101 72 48) (7 09) 68) 240 354 15) 274 40) 505*** 287) 258 314) 457** 405** 452** 860 901) 711 723) 722 868) 05 763) 68 00% 02% 04% 06% 08% 12% 14% 16% 18% 02 04 06 08 (Eurostat) Esspros SILC2008; 45° (Esspros transfers) 69 PLPT 05% survivors A1: Lagged Baseline 429** 046) 40*** 068) Pooled OLS 478*** 138) OLS: 357*** 107) 208 292) 129** 050) 201* 111) 752*** 047) Random 469*** 084) 699*** 224) dummies) 288*** 098) 264 293) Differences 099) 802*** GLS: Correct autocorrelation 228*** 064) 122 Panel 230*** 048) 114 124) dropped (within) estimator correction *Significant **significant ***significant 1% 71 A2: Drop 224*** 080) 406*** 149) 978*** 176) 647 435) 100* 424** 179) 42*** 085) 610*** 209) 170** 407** 170) 790*** 466) 111* 061) 240* 133) 088) 750*** 322) 273 992*** 181) 561 480) 0037 044) 259* 155) 087) 804*** 210) 086) 499*** 177) 17*** 171) 715 515) 247 066) 188** 265 865*** 686 441) 029 233 07d) 814*** 401*** 091) 323 245) 162) 084 529) 067 764*** 760*** 2009-2010 491*** 090) 496** 231) 147) 214 0042 090 552** 253) 829*** 203** 083) 470** 175) 055 557) 0087 062) 445*** 169) 082) 885*** 228) 152* 358** 892*** 180) 674 504) 060) 187 173) 078) 624*** IC 304*** 745* 411) 061 057) 349** 27*** 901*** FE 271*** 089) 556*** 08*** 855** 394) 035 059) 388** 158) 34*** 075) 786*** 207) A3: Non-elderly Pre-transfer Reduction 87 10914 07 88 735 9958 2665 93 75 98 03 10580 Rep 74 5423 79 82 91 146 10224 3989 09 9513 9761 90 895 10183 77 7062 81 92 3825 80 84 11701 10140 8761 3444 3446 16156 97 7662 01 604 10724 76 815 076 3714 5439 1938 95 7859 7862 630 10016 Un 10672 A4: Ind Att Structure 180 899 150 280 194 079 0055 0038 217 675 99 059 257 143 190 065 072 156 951 040 077 022 176 044 141 185 094 883 89 147 189 94 591 134 145 050 790 109 311 163 717 191 056 152 788 126 157 091 0026 144 073 0029 175 680 201 060 259 169 033 149 083 062 133 252 405 098 154 070 172 729 153 615 128 0031 160 074 132 20-59 Indicators inverted See A6 description

Download fulltext
182

1 Child Poverty Risks in Belgium Wallonia Flanders: Accounting for a Worrying Performance Frank Vandenbroucke and Julie Vinck12 Please refer to: F & Vinck J (2013) ‘Child Performance’ P Maystadt E Cantillon L Denayer Pestieau B Van der Linden M Cattelain (eds ) Le modèle social belge : quel avenir ? Presses interuniversitaires de Charleroi (to be published November 2013) Abstract The Belgian welfare state is mediocre performer with regard to child poverty Moreover increasing We decompose cross-country differences changes over time by subdividing the population subgroups based on work intensity of household which they live use measures distinguish ‘work-poor’ ‘very work-poor’ households characterize national employment patterns an indicator labeled ‘relative severity poverty’ scores high analysis highlights features edifice are exceptional comparison characterized dual polarization: many children very work-poor households; simultaneously risks these examine impact size: although lone parent most European states share comparatively large we show that difference between other (in employment) not driven prevalence This also applied Flemish Walloon region separately leads three key policy challenges implying reconsideration both protection investment policies several domains JEL: I3 polarization spending Introduction at-risk-of-poverty rate ‘lead indicator’ future problems A may signal inadequate and/or poorly functioning labour markets related lacunae care education system In turn makes success more difficult obtain given strong link economic cultural status their at school words cause effect vicious circle underperforming systems notwithstanding its long tradition security As first step understand why our performance worrisome apply analytical technique essence accounting device decomposition Although this mechanical all simplicity it quite but have been subject much research One skewed distribution jobs Elsewhere study phenomenon means ‘polarization analysis’ (Corluy 2013a 2013b) paper same simple among Another feature i e little or no participation market These observations professor KULeuven Faculty Economics Business UA Herman Deleeck Centre Social Policy affiliated 2 thank Guy Camp Vincent Corluy supply data comments interpretation Ron Diris Bea Maarten Goos Emanuelle Desmedt proofreading work-poor; financial Section sets scene providing elementary information Flanders illustrates confronting crucially determined ‘work intensity’ It explains meaning ‘household introduces concepts ‘severe 3 structure poor belong 4 formal analyses; can skipped readers knowing mainly interested results 5 decomposes basis using as benchmark country 6 digs deeper into intensity: investigate whether pattern explained relatively 7 another determinant conclude challenge improve level whilst avoiding ‘(severe) traps’ level: should trigger 8 increase (as observe since 2005) again do before because developed last decade confronted (disappointing) change meanwhile concluding section sketch reconsidered light regions ‘child shortcut defined Eurostat individuals below age 18 Being risk living equivalized net disposable income 60% median consider one parameters assessment notion ‘poverty’ so used caution reasons concept presupposes sharing resources within necessarily case here rather crude headcount: simply threshold does account depth faced ‘at of’ without meaning: present measure signals cut off mainstream society lack headcount defines relation where individual happens living: relative floating every year number countries decreased during crisis years reflecting decrease incomes: has favorable needs increased families non-poor alike Our EU Statistics Income Living Conditions (EU SILC) ‘2006’ ‘2011’ etc SILC survey years; except United Kingdom Ireland reflect incomes Hence essentially relating 2005 2010 calculations two situation particularly alarming Brussels (and included Belgium) include separate regional analyses sample too small Unless otherwise indicated always refers ‘households’ et al (2013 pp 8-10) discuss rates thresholds anchored For thorough discussion measurement issues involved see Decancq (2014) own user base calculate (based income) To sure integrated tax benefit only correct relying from normative perspective However calculating yields interesting additional intra-regional comparable implies sobering (which less well terms than might assume purely Belgian-wide threshold) likewise harbors intraregional inequality rich assume) On 2011 7% quarter Wallonia’s (24 9%) compared 10 4% Applying headcounts 20 8% 13 1% conceived ‘diminishes’ though remains high; figure hand increases Figure when When limit EU15 (excluding availability) appears equal unweighted EU14 average slightly weighted takes size Comparing nation would constitute category mismatch if interpreted due caution: matter fact conceal important disparities (Germany telling case) outcome reflects realities different understanding position league German league) At-risk-of-poverty Notes: ‘FL-FL’ ‘WA-WA’ calculated ‘FL-BE’ ‘WA-BE’ excluding *: significantly 0 05 significance making independent samples t-test Source: compiled authors See 84-85 illustration argument Germany Given Belgium’s history pioneer record disappointing lead state: just worrying Household starting point latter measured ratio total months worked working-age members could theory intensities bracket 20-59 considered ‘working age’ students who excluded calculation persons reported having part-time estimate full-time equivalents computed hours habitually interview correlate negatively 2a 2b display five subsets households: (work ranges 85% 100%) (between 55% 85%) medium 45% 55%) low 20% 45%) (20% less) (the Ireland) Wallonia; figures (Belgian line) (regional lines) was 7%; 68 2% ten times higher profile belongs crucial factor explaining her his shows deviates registered 2011: 81 subgroup significantly6 average; contrast 3% lower intensity; significant work-intensity gap haves not’s – ‘have’ referring marginal attachment Rather surprisingly holds Children face exceptionally reference So highly polarized even ‘internal’ view nuanced: statistically significant; What really particular understood working four days week whose 80% couple test Since 1b conservative observation true earlier vintages instance 2008 were partner Reconciling family responsibility entail costs two-parents And obviously euros probably former emerges compare distinguishing types broad classes (Belgium EU14) ‘children’ until 24; count adults [20-59] Lone parents poverty: 69 62 Households low: 89 5% 71 78 5%8 66 short dire straits low-medium-high interval positions change: class group 33 3%; estimations differ ones cited earlier; definitions elsewhere legend 12 4%) nearly disappears (1 4%); considerably (8 picture similar better question: households? applying 37 9% % children; (though smaller Is result levels Or above intensity? Across there uniform answer some Appendix (using explain below): admittedly That justifies focus context But eliminate effort identical metric’ constellations circumstances conclusions return raises fairness adequacy right now shift attention what extent state’s indicators (not 20%); label second (i less); description will workpoor third call ‘the introduce must confused poor’ An he/she (financially) poor; thereby ‘working’ minimal (e g being period limited) mixes (is employed employed?) (what income?) intrinsically often leading unwarranted unrelated cases individually counted limited belong; consequence irregularly (Marx Nolan 2014) Verbist regression models non-elderly (testing explanatory power severe poverty) covered 9 2011) turns out combining variables best fit suggests country-specific concentration play role next general across develops question indicators: comparing develop specific explanations outlier? subdivide highlight distinction notions ‘income-poor’ lowest parts bars represent those combine expressed percentage middle (grey) upper work-rich From say truly household’s potential valorized nevertheless sum corresponds stress conclusion pooled series whole hold ‘naïve’ presented dependent variable (i) (ii) (iii) transfers pensions bivariate correlation coefficient 56 24 -0 15 01 deep period) provides such indicates (with respect (Vandenbroucke 2013 p 29) subdivided Total missing values certain internal Except Hungary Malta belonging 60 proportion prompts salient summarizes striking (on horizontal axis) vertical Dividing axis 11 Work Note: disparity poverty’: around Scandinavian 40 50% UK Estonia Greece Spain Italy larger Cyprus Switzerland Luxemburg Poland Slovenia Norway; 14% Bulgaria influenced correlates strongly (negatively) Severe correlated diversity patterns; trend line nonemployment ILO Labour Force Survey 2007 2009 80 90; 50 (exceptionally year) 65 including (2014 18) Relative 15% Romania 35% 36% 42% Denmark poverty; top range specificity pursue digging Obviously income-poor (when corresponding above) attributable factors: financially (very) structural disentangle (severe) done shown Decomposition analysis: decompositions characteristic written If T k s represents value each follows: (1) ∑ characteristics under review Sections 8) 6) Equation decomposing intertemporal ∆x (or region) 2006 Formally (2) indicating Belgium; With ̅we follows equation (3) ̅ ̅̅ ∆ then term side accounted hypothesis characterizing subgroups) workintensity identical) ‘differences between’ within’ vein country) ‘changes (due divided (T=2) reduced following formula (since + = ∆s – ): (4) ( ̅) example partition ‘work-rich’) contributory factors13: contribution [ ]; ii iii ] ‘difference comes decomposition; factors together underlying components exercise (taking sizes admit robust proceeding empirical illustrations caveats taken board reveal causality: basically dissociated presuppose associated definition ‘mechanical’ character overall determinants crosscountry differences) benchmarking application selection 14 explores correlations (examining sections residual show; linked did available (for 19 old; residual) define adult [18-59] while graphs avoid any misunderstanding reason changes) ‘sum decomposition’ observed Using instead yield taking variables); focuses plays expression ‘cross-country differences’ follow reader read Belgium’: descriptions fortiori combined insights Decomposing (‘Cross-country’ depending 45 55 85 per cent cut-offs ‘Differences Countries left Norwegian points  Norway ‘between difference’); groups ‘within (0 points) (but Iceland Finland) outperforms various degrees Romania… main stems focusing Table A1 displays (two footnote 16 Taking (9 decomposed significant) (-0 Finland outperform run Nordic largely Spain: seen entirely segment work-poor: estimates confidence intervals them Nevertheless tentative drawn: perform ‘trade-off’ least comparative assessing ex post outcomes macro worse notably Southern (although further questions First Wallonia? Second (whilst work-richer segments perspective) explore touch upon wonder chose (by children) note (see 9) Europe within/between 3) dominates differences’; 17 ‘not emerge go sense respects choice drives remain Patterns structure: showed expect differences: ‘extended families’ imply degree ‘pooling’ non-employment hence sufficient explanation poverty? dividing 8a reiterates 8b presents Here 59 income-poverty ‘within’ diminishes Norway/Denmark cf reverse shape Eurostat-definition: ‘a person aged 18-59 exclusion composed 25 people completely ’ Figures illustrate observations: marginally (across 36 6% 39 category); 28 corollary children: big majority 77% review); minority 16%); iv diversified ceteris paribus how ‘lone parent’ employment? (including Wallonia) 4) (severe 21 parents: 30); Latvia never item [i] supra) (except IE MT) part dominate pursues WP RSWP (superscript population) write subgroups: (5) 22 countries/regions): (6) ̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅ ̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅ ̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅̅ ̅̅̅̅̅̅̅̅ ̅̅̅̅̅̅̅̅̅ Thus regions) by: (1st 6); (2nd (3rd (4th black contributing equation) Visual inspection reveals minor 23 result; carries heavy weight (2013a indices’ inspired Gregg Scutella Wadsworth (2008 2010) ‘jobless household’ so-called (a jobless workingage weeks survey) index actual hypothetical assuming distributed randomly about expected ‘individual intensities’ matched random formation Introducing random’ counterfactual sociological mathematically easier binary ‘jobless/non-jobless’ Yet employ Traditionally extended model negative lived structure) Polarization became issue British agenda end nineties onwards declining 2000s Overall 1995 convergence EU: initially tended constitutes exception moving mid 2000’s (2013a) analyze stratification (2013b) dig long-term data; space forbids enriched inquiry influencing decisions cannot examining How perspective? brings retrieved 201119: 2008) 80; graphical common practice administrative public ESSPROS classification gauge importance well-known problem gross taxation regime benefits; tend overestimate real benefits like France (Adema Chart I 11) allow us assess demographic however thoroughly GDP 1) (indicated ‘T-kids’); (P-kids); (T-all); (P-all) ‘Household income’ standardized usual equivalence scale take account; way All according OECD modified 26 allows spending: benefiting cash T-kids P-kids ranked children’s incomes; biggest spender pension P-all (P-all T-all) assessed solid dark grey bars: Portugal Poland… ‘pension heavy’ Today Third orientation (both pensions) (T-kids P-kids) (T-all P-all) bar households) obvious variety respect: pension-heavy receive support Spending oriented’ (so conceived) Fourth states: (where amount 49%) Slovakia Malta; supporting emphasize hit spend unemployment become appear generous se doing underscored Wallonia: ante framework oriented tilted towards nonetheless cautious quality prima facie neither nor seem thing effectiveness ‘per euro’ ‘efficient’ fighting notoriously macro-level; ‘efficiency’ strict Paretian word quasi-impossible efficiency spending’ Lefebvre 2012 spenders non-pension previous facto early retirement influence illustrated report Employment Developments ‘poverty reduction pensions’ multigenerational seems (European Commission 222) underestimate 27 16-18) conceptually ambitious ‘efficiency scoreboard’: Pareto-efficiency productivity conditional ‘inputs’ ‘pro-poorness’ conclusive still leaves substantial ‘unexplained disparity’ fabric architecture capita human capital readily ‘explained’ other) macro-comparative control scoreboard’ improves somewhat neutralized becomes Continental type scoreboard discounting bad ‘mediocre’ far excellent societal unambiguous practical certainly room improvement existence good Can improved? Micro-simulation helpful Maréchal Perelman Tarantchenko (2010) allowances Up categories beneficiaries unemployed disabled pensioners) entitled supplements simulated reforms extend income-poor) tested qualify ‘modest’ attain edge passing benefits): decreases Simultaneously reach considerable baseline scenario (no reform) kind 53 them; 70% reaches 97% Interestingly budgetary limited: budget roughly By 5th reform reduces extending 96 cost-effective operation ‘room improvement’ current extends incentive make transition inactivity (As supplement means-tested proposed create ‘income pay At sight worry central Admittedly studied couples single parents; ‘work-rich’ giving scenarios partially (2010): miracles revisiting necessary broader reexamination dimension beyond domain standard earner increasingly determines decent dilemma whatever Next targeted creation activation) constellation replacement constrained disincentives (notably minimum wages) wages considerations cost competitiveness insufficient protect against wage children25) especially traps’) Mechelen putting reconsider need schemes designed alleviate costs’ facing singles single-income earners child-rearing healthcare housing toolset greater assigned ‘cost-compensation’ intelligent nuanced principles selectivity today maximum billing health care) development design services utmost Disquieting developments: adds evolution older surveys 2003 Bogaerts Vandelannootte 2: paper: 100% 29 elderly EUROSTAT website hazardous instability SILCbased 2006: succeeding decreasing 2010; choose fair trends consistent Compared stable conceals intergenerational risks: rate; clear change); Over thresholds) thresholds); policy-makers complacent agency Kind en Gezin collects fine-grained [0-3] They ‘kansarmoede’ encompassing stimulation register upward urban contexts findings warning [0-17] yet soon provided migration figures: mother non-Belgian origin ‘kansarm’ versus origin; growing markedly (Kind includes non-monetary non-material aspects partial Assessing starts from; den Bosch De Vil 2003-2011 optimistic 30 data) integration migrant 14a cut-off evolutions broken down pre- post-crisis 14b 14c ‘Changes (keeping shares constant) Netherlands Czech Republic Flanders) contributed deteriorating 31 32 ‘gain’ improving work-intensities Between dynamics 14c: boom Member States gain offset vulnerable followed interpreting forget boom); changes’ positive gives detail concerns increase27 Consequently half criterion 47 43 54 2006-2011: (2006 evolved formulate cautiously population; already development: born outside EU25 (that EU27 Romania) factor: (less ‘non-EU25’ everything: non-EU25 100-102) participate generate native (SILC 2006-SILC coincided prosperity deliberate activating strategy viz-à-viz Should activation failure old distributive new called Lisbon Strategy March 2000 deny tensions trade-offs soul-searching case: banner active welfare’ incentives incrementally improved lowering personal contributions bottom taxes earned close monitoring harsh sanctions levels; foregoing summary possible prior challenges: traditional ‘financial incentive’ arsenal ill-equipped up Making bigger requires reduce unqualified leavers) possibilities existing stock low-skilled labour) calls targeting parents) well-designed facilities affordable women earnings mothers) enhanced damaging introducing selective neglected Conclusion: persistent Looked consequences think ‘haves’ ‘have region; complicated countries) way; recalculate entire 34 youngest generation forecast macro-level doomed ‘more employment’ ‘less Activation traditionally organized recipe contrary ‘activation turn’ suggest went worsening redress enhance migration: analysis; ‘work-rich standard’ characterizes creates Possibilities examined Together priority government 35 References Adema W Fron Ladaique (2011) Welfare State Really More Expensive? OECD: Migration Working Paper 123 Reduction successful states? Oxford University Press N security: Cracks paradigm 20th Conference French-speaking Economists volume V Individual Methodologies Papers edition Union; doi: 2785/41846 Antwerp CSB-Working forthcoming K Goedemé Vanhille ‘The Union: data’ (pp 60-93) R ‘Reconciling workless Theory evidence Britain Australia’ Journal Population 1: 139-167 (2008) ‘Two sides story: measuring polarisation work’ Royal Statistical Society: Series (Statistics Society) 171 4: 857- 875 Het Vlaanderen Brussel (2012) L’Etat-Providence Dumping Paris Editions Rue d’Ulm C S G Presidency Council Union Marche-en-Famenne Sept Marx ‘In-work 131-156) Active Revisited Brugge Die Keure Excessive Imbalances Euroforum ‘Mapping 1-59) evolutie van armoede bij ouderen nader bekeken Federaal Planbureau 6-13 Vandelannoote D Supplementary local agencies traps Flemosi April APPENDIX [0-20] [20-24] (cut-offs: 20-45-55-85) categories) work-intensities; group; 38 (supporting 7) Share WI [0-0 2] ]0 2-1] O 9* 42 4* 2* 332 41 5* 199 FL-BE 8* 196 IS 002 FI 6* 024 Y -1 178 FL-FL 72 193 1* 511 87 0* -2 Z 79 AT 67 089 70 7* 176 032 H 3* -6 -3 BELGIUM FR 76 -4 134 EE 77 149 LU 63 -9 214 MT 163 WA-WA 75 86 PL 74 -10 194 PT 73 -8 073 HU -5 GR 028 LT 052 LV -7 085 WA-BE 318 IT -11 183 ES BG 117 RO -14 -19 Residual Country AROP [0- 17] Explanatory Difference Sum decomposit ion 3: A2 divide comment

Download fulltext
204

DISCUSSION PAPER SERIES DPS14 20 JULY 2014 Child poverty: what can social spending explain in Europe? Ron DIRIS Frank VANDENBROUCKE and Gerlinde VERBIST Public Economics Faculty of And Business By Diris Vandenbroucke Verbist November 23 Abstract This study assesses the role relation to child poverty European welfare states Using macro-level panel data from EU SILC 2005-2012 we analyze effect size how those benefits are targeted We separately estimate pension on as prevalence multigenerational families makes them a relevant income source for with children especially Southern Eastern Estimating GLS model including time country fixed effects large set characteristics find that both cash transfers pensions substantially reduce Increased pro-poorness also leads lower rates but sizes more modest by comparison strongly depend targeting is defined The estimates change little across various specifications obtain similar when use regional variation within countries assess same Where explains share over explanatory power respect cross-sectional limited complete does disparities sizable unexplained remains disparity likely relates factors invariable KU Leuven Department (corresponding author; ron diris@kuleuven be) University Antwerp Sociology 1 Introduction At-risk-of-poverty have received increasing attention national governments Union academic scholars alike Poverty vary evolutions very different well Figure reports household among below age 18 years 2008 2012 figure shows indeed substantial not only between old new member each Furthermore affected differently recent economic crisis changes majority Since these relative periods recession do necessarily increase As such lack strong could occur because had homogeneous market Alternatively automatic stabilizers mitigated heterogeneous impact earnings losses executes analysis determinants thereby mainly focusing 29 2005 using identify has reducing which limit itself at working Pension an important households several magnitude indicate average percentage point mean equivalized disposable reduces rate around 0 265 higher towards poor associated measure or inequality Additionally influenced individual employment distributed One goal this extent 2 be confounded other related robust sets variables taxation technological globalisation education demographics labour institutions provided one controls differences results alternative estimation methods (provided include unit effects) based assumption least partially country-wide eligibility rules regions median will receive effectively rich bene- fit within-region latter directly level region valid control may affect internal relies assumptions than country-level determination complex process result interactions multiple operate directions Previous research policy identified demographic indicators Many findings crosssectional focus their (i e pretransfer pre-tax) total redistribution through taxes However unobserved cross-country confound Analyses informative they counterfactual situation arise reality In particular g incentive ultimately interested final outcome none evaluated strictly isolation 1See Osberg et al (2004); Smeeding (2005) overviews 3 OECD report ’Divided Stand’ (OECD 2011) conducts elaborate uses post-transfer -tax measures outcomes conduct empirical nature our assessing terms still take macro-economic forces skill into account cannot executed without considering Still primary objective addressing Thereby population High alarming there links family resources early child’s life later school performance put vicious circle consistent paper organized follows Section summarize literature after present theoretical framework 4 discusses descriptive statistics 5 presents methodological approach main discussed 6 while 7 robustness 8 concludes Literature analyzes specific (income) been studied perspectives fields There extensive field economics increases common most industrialized since 1980’s shares industry sectors 1990’s popular explanation 2See Duncan Brooks-Gunn (1997); Heckman (2000) was skill-biased (SBTC) refers shift educated workers An overview Autor Katz (1999) competing routinization hypothesis support last decade idea technology largely replaces routine jobs middle distribution first proposed (2003) appears better linear levels According Goos Manning (2007) ‘job polarization’ third rise log(50/10) wage differential Britain Research political economy focused government generally either Gini coefficients (relative) show overlap Extensive reviews (2004) studies rather Studies ‘final’ predominantly These major predictor Heady (2001) specifically They (cross-sectional) EHCP reduction Corak Chen (2008) look former so EUROMOD microsimulation finds occurs decomposition (based threshold time) 3Evidence found US (e (2006)) (Goos 2007) Germany (Spitz-Oener 2006; Dustmann 2009) (2009) U-shaped pattern low- medium high-skilled almost all nations 4The largest aspect governmental Bradley Moller two seperate 5They statistically significant tax progressivity public sector supply college unemployment unionization degree collective bargaining left-wing basis LIS cohorts conclude impacts differ conducted comprehensive systematically influence dispersion form prominent offset period 1985-1995 reduced redistributive capacity driver 10 thereafter Taxes play much smaller explaining trends Theoretical Concept Our focuses at-risk-of-poverty conceptually alternatives coefficient 90/10 ratio First its half A doubling above would no it significantly upper affects base consumption investment etc movements less weight if consider lot U S Europe caused gain top 1% (2011) key 90/50 percentile 50/10 heterogeneity 6See Immervoll Richardson detailed discussion 7See Atkinson Kenworthy (2014) consequences right functional some When relevance might puts bottom second characteristic group lives reflected needs gap capture dynamic employ 60% determined year means opt position rest Determinants number difficult disentangle Systematic frameworks frequently used analyses helpful understanding mechanisms behind possible threats identification bears resemblance analytical (p 27) stronger connections whereas switch before ) typically distinction pre-tax pre-transfer depicts Market essentially hours worked (which includes 0) hourly wages sources capital) shown given weak suggests dominant Because looking at-risk-ofpoverty translates Hence formation another crucial factor It direct mechanical influences equivalence scales calculate equivalent indirectly example force participation decisions Each components turn Hourly addition (presumably equalizing) centralized unions minimum On hand negative Macro-economic growth (Kenworthy (Autor 1999) Demographics determinant already referred dependency ratios therefore Governmental many forms centers collected whom Demographic Eligibility often family-level elderly come expense working-age 8See (2005); Jacobs Gornick (2002) Interactions redistribution; act substitutes complements Governments tailor strength protection legislation existence adjustment work ways illustrated two-way arrow signifies framework: go upwards reverse horizontally argues creates need society 9 fact respond link contains indirect complicate indicated dashed lines Most prominently low lead extended risks 11 causality Inequality skills intergenerational educational negatively 12 Finally ‘third level’ Globalisation 9Similarly high protective 10A review Krueger Meyer insurance indicates incidence duration security programs length employees spend out Bertrand increased generosity South-Africa adults Also see Bergh thorough 11Engelhardt living arrangements widowed divorced Again mechanism 12The debated Benabou (1996) summarizes evidence relationship Forbes opposite Barro positive migration; single-parent skills;13 individuals attract structure determine where interest concentrated scheme illustrates why assessment dif- ficult simply decomposed versus Employers anticipate others actions Moreover instruments transfer investments active policies setup Although incorporate multitude imply controlling get indication importance Data micro-data Statistics Income Living Conditions (EU SILC) Questions apply previous 2004 2011 UK Ireland exceptions adhere current difference grouping non-SILC under T+1 dependent variable measured 13Moon (2012) provide cognitive emotional stimulation future domains Equivalized incomes constructed dividing scale; follow practice modified scale attributes adult 15 younger described Table A1 14 section ingredients Spending (equivalized) transfers15 represent country’s microdata allows us subgroups Pensions want 16 Through retrieve exactly end up type benefit sample ranking traditional reasons Eastern-European whole systems 14We tested additional replacement assortative mating foreign table describes 15When refer ‘transfers’ throughout remainder excluding 16Increases general should Empirical confirms this; indicator skewed 17 tend relatively polarized although correlation sum insignificant give insights decrease kept check during severe continuous For biggest surge moment hit hardest rising face seen Pro-poorness Aside label ‘pro-poorness spending’ captures Following Matsaganis (2013) concentration (CC’s) Concentration coeffi- 17Figure differs depending whether aged 0-17 0-59 appear linked intensity subpopulation; household-level subpopulation 18Social changed decreases steady decline cients indifferent multiplying scalar coefficient) 19 To CC’s subgroup equal older then rank according conceptual similarity reason employed part avoid fail pick three pro-poorness: calculated distribution; deciles lowest (labeled 0-20) five 0-50) (following Marx (2013)) Deciles post-tax Taxation Unfortunately reliable measuring contributions distinguish 19Korpi Palme (1998) concept units gross who demonstrate yields broadly 20The ‘pro-richness’ convert values reflect standardize standard deviation multiply -1 21We define own effectiveness post-measure separate decile construction being virtually cases 95% observations execute comparative purposes 13 paid self-reported Therefore rely reported Eurostat method developed ‘Taxing Wages’ compositions 22 prog) implicit (ratio compensation employees) construct projected single person Other lists Employment potentially correlate status matters record work-intensity (between per cent); ‘very poor’ 55 cent less); ‘work one-earner poverty’ shortcut work-poor ’severe combination provides 22See latest methodology 23The retrieved Statistical Books ‘Taxation Union’ (formerly ‘Structures Union’) See strongest 24 jointly larger Lohmann biased collect surveys registered (the Scandinavian Netherlands Slovenia) He marginal regression further case Nevertheless attenuated presence measurement error sensitivity excludes (groups of) collection matter instances information observation impute missing estimated trend non-missing raise econometric issues dropped any (ALMP) Iceland Malta note irrelevant 25 Methodology pooled wide variety fundamental question and/or 24The allow calculation R2 correlations predicted observed (corrected degrees freedom) OLS predictive specification 25We concerns relate term nonstationarity leading Baltagi (1995) Kittel Winner Beck depends aspects testable tests listed A2 Based correct groupwise heteroskedasticity serial specifying heteroskedastic uncorrelated AR1 autocorrelation models conclusions remain intact neglected immediately alter system persistence Unit root reject context 26 known (Maddala Kim 1998; Maddala Wu fully rule lagged comparatively (0 190) (FD) (LDV) (Ci) (Tt) effects: Demo + Ci Tt (1) i identifies t denotes test Levin here Im suited panel-specific structures (AROP) Equation represents full (S) (T) (WI) (Macro (Skill) (LM) (Demo) added versions confounding groups Results now start educed add plus stepwise manner analyzing All summarized Social four rows requires (work) collinearity Failing bias (not shown) Once inclusion country-specific (linear) dummies 2009 (2010 27 net adverse column (6) (to -0 138) 5% Assuming drives underestimation potential strong; points somewhat sensitive Presumably response perceived correlated compare (2) connected (multigen) Extended independent proportionally incorporated marginally multigen sign resource-sharing component exclude 27These available request lie close slightly 28 euro simultaneously lift people counted observe ‘transfer-heavy’ ‘pensions-heavy household’ roughly amount evaluating keep mind ‘pension-heavy’ Thus actual Main standardized 50/0 0-50 Tax Progressivity 167/50 respectively 28It labour-supply (Krueger 2002) (Bertrand 2003) about modest; 435 170 442 Adding columns (3) Changing range Variables exhibit going 50% unreliable 10% holding constant Note 100/50 choose highest applies pro-poornerness CC 29In dominated few definition match scenario 0-20 gaps defines concern deducted (as distinguished income) partly drive anymore Korpi comes Correlational Figures A3 figures portray inverse positively contrast line 2011; 2013) discrepancy reflects decided rare low) 21 claims tradeoff contrasts obtained cient pre-crisis (SILC 2009-SILC 2012) geographical areas 30 originates earliest waves inter-temporal weakening longer 31 move back direction contract suggest constantly changing short Further frame needed broader perspective Additional Here briefly discuss contain suggesting (around points) expressed deviations 30When area Central 31The becomes 2007 hence advent (5) (including attainment) 32 Column GDP highskilled medium-skilled job responsible decades business expenditures R&D imports No inward outward (4) attainment (but definitions) 33 even poverty) short-term long run become integrated 34 female self-employed care services 35 were centrality Excluding Multiple 32Not included practical 33The here; 34High dropout short-time starts earning his 35The conditional overall signals contribution women examination possibly inconclusive adding institutional serves good leaves unchanged modestly adds Migration non-EU Higher young shared members; implies earn (unequivalized) stay parent 36 Decomposing exploiting interesting purpose simple step subtracting product coef- ficient country-mean sample-mean remaining 36A ‘new’ 37 split formerly communist regime did every belongs prevents bars emphasize simplified exercise 38 assumes evaluate captured pronounced presented structural invariant design typical holds true reveals black coloured side x-axis baseline bar highlight (part deviating rates) (conditional) Ireland) Starting ‘Western’ (Figure 5) aboveaverage explained 37With exception certain benchmark 38Although Spain Greece Italy Ireland’s UK’s above-average lesser Among records Denmark Finland Norway below-average Sweden Accounting propoorness margin ex-communist comparably Low Slovenia Slovakia excommunistic Czech Republic Hungary ’below average’ again Bulgaria’s accounting offsets BERD If isolate together macroeconomic excommunist shrinking infrastructure worker productivity spillovers equality led 39 Part human capital infer probably (also ‘more explain’ rate) (it 2% average) (for children) vice versa showed distribute within-R2 45 40 39The equals 63 40Since intensity; 23% 29% Robustness Model regional-level inhibit Region Analysis macro-data eight distinguishes same) cohort (Austria Belgium France Poland Spain) Six exact (Finland Romania UK) identifiers consistently merge (geographically adjacent) too individually consists 214 ensure 500 wave lies 000 Relying country-analysis approaches apart having composition (size vocational imports; derived entered NUTS between-region interaction (predominantly) Variation conditions region-specific Essentially (partial) homogeneity ex-ante ensures richer ‘transfer’ poorer Given exploit occurrence inter-regional grasp rankings resulting small 41 1: parents workless full-time 41Including errors employing gives implicitly Such (unobserved) serious threat (country-level) regionspecific row withinregion due relying micro-samples precision next comparable controlled B reproduce geographically adjacent 182 betweenregion interpreted Either accurately consistency furthermore require observable Sensitivity address FD LDV lose country; executing 179 carries moderate illustrate neglecting picture dramatically A4 jackknife drop maximum volatile driven cyclical circumstances 42 choosing minimal members (large) fall far effective lifting Alternative A5 illustrative caution Both 42This floating en instead frames exist exacerbated subtracts lowers overestimation poverty; (absolute) disincentive naturally risk ending absence however deeper 40% 18) Interaction timeframe (Table 4) enough statistical dimensions emerge mentioned pre- post-crisis non-existent earners administrative produces 43 weaker Naturally designed protect spread sufficient completely upon supplementary works substitute other; correlates done assessed 43These (-0 218) (- 293) Conclusion Reductions ceteris paribus More taken constitute similarly ‘pension-heaviness’ crowding-out challenge improve preventing shortterm currently light Korpi-Palme paradox (Korpi 1998) reversed; (cash transfer) pro-poor intertemporal incorporates explore subcomponents Controlling 30% (of attributed 46% incorporating weakens automatically de- mographics limitations unobservable lends validity ideally Future hold covers reliably whose best identifying longitudinal exogenous though References T Piketty E Saez (2011 March) Top history Journal Economic 49(1) 3–71 D H L F Handbook Labor Chapter Changes Wage Structure Earnings pp 1463–1555 Elsevier Amsterdam M Kearney (2006) polarization labor American Review 96(2) 189–194 Levy R J Murnane skill-content change: investigation Quarterly 118(4) 1279–1333 Econometric Panel New York: Wiley (2000 September) Growth 5(1) 5–32 N Modeling dynamics time-series-cross-section Annual Political Sciences 331–352 Ben Bernanke Rotemberg (Eds NBER Macroeconomics 11–74 Cambridge MA: MIT Press problem state research: How redistribution? Sociological 21(4) 345–357 Mullainathan Miller familes: Evidence south africa World Bank 17(1) 27–50 Huber Nielsen Stephens Distribution postindistrial democracies Politics 55(2) 193–228 W -H Demography 45(3) 537–553 C Lietz Sutherland european union Discussion 1589 IZA Bonn G (1997) Consequences Growing Up Poor Russell Sage Foundation Ludsteck Schonberg Revisiting german 124(2) 843–881 Engelhardt V Gruber Parry arrangements: notch Human Resources 40(2) 354–372 union: Technical Brussels K reassessment 90(4) 869–887 Lousely lovely jobs: britain 89(1) 118–133 Salomons Job europe 99(2) 58–63 Mitrakos P Tsakloglou distributional echp Fiscal 22(4) 547–565 Policies foster 54(1) 3–56 Pesaran Y Shin Testing roots panels Econometrics 115(1) 53–74 Redistribution countries: What decades? Hours dual earner couples: united cross-national Focus 35(2) 169–187 Progress Oxford UK: Inequalities Societal Impacts Thirty Rich Countries United States: Rapidly-Rising economy? globalization-welfare nexus revisited 44(2) 269– 293 strategies equality: Welfare western 63(5) 661–687 Auerbach Feldstein Volume 2327–2392 -F Lin -S Chu data: Asymptotic finite-sample properties 108(1) 1–24 Comparability EU-SILC survey register Policy 21(1) 37–54 I -M Roots Cointegration Structural Change Bulletin 61(S1) 631–652 Salanauskaite revisited: peace? Papers 7414 advanced capitalist 68(1) 22–51 Moon (2012 July) Time invest disadvanted Samsung Institute 5(3) 50–59 Divided Stand Organisation Co-operation Development Taxing Wages Paris France: Co-Operation Schwabish Expenditure: Theories Effects 821–859 Russel York General diagnostic cross dependence Working 0435 Science 86(S1) 955–983 Spitz-Oener tasks demand: Looking outside 24(2) 235–270 Reconciling Redistributive Capacity Services Europe: At−risk−of−poverty AROP Notes: England 2: portrays ALMP = EPL 3: vs ESSPROS BG RO LV IT GR LT MT PL EE SK CZ PT SI HU ES FR IS CY AT SE DE IE NL LU FI BE DK NO (administrative) (working benefits; WACB) WACB sickness disability non-elsewhere classified survivor % ranked 44 4: Trends Size Transfers (AROP; (expressed 5: Decomposition non Deviation Baseline PP LM demo Macro (Employment) (PP tax) (LM demo) (Macro) value Bars help 6: 47 Work Severe prog Sector Education Self-empl Young Significant **Significant ***Significant Transfer (PP) ‘PP transfers’ pensions’ ‘Tax rate’ (Tax divides 167% (single description capita (both patent applications 48 A: Share B: definitions converted necessary entry (CC) ‘CC half’ ‘Share 0-20’ deciles; ‘share 0-50’ entries percentiles (pre-transfer) (where earnings) (all employees’ 49 Sample Within Between express employs (except GDP) excluded additionally Appendix tables A1: non-elderly Difference child−adult (work 55%) averaged A2: Correlation pro-poorness; A3: Description poor: 55% Individual months spent corrected students summed divided (age 18-59) Source: (refers calculations table) GDP/capita: domestic purchasing parity growth: structure: (legislators managers professionals technicians associate professionals) (craft trade plant machine operators assemblers skilled agricultural fishery service shop sales clerks) expenditures: expenditure development comprise creative undertaken systematic order stock knowledge man culture devise Imports (at prices) per-capita 275 dollar 2010 China) Education: (ISCED 5-6) 0-2) Calculated Vocational education: pupils secondary enrolled stream Self-employment: Female participation: 59 Use care: center-based Migration: born reporting nation dependency: 0-14 15-64 p-value Heterosk Autocorr CSD stat LLC demean p-values for: F-test Wald (Greene 2000: 598) (Baltagi 2001: 95) (Pesaran 2004) H0 test-statistic (stat) adjusted statistic 54 Lagged Base FE Prais-Winsten Panel-spec corr Lag ‘FE’ ‘LDV’ ‘Prais-Winsten’ transformed ‘Panel-spec AR1’ ’No ’ ‘Lag sample’ A4: Drop 2006 Jackknife Min Jackknife: Max Scan eq discard variation) Small Cyprus Luxembourg (Scan √ n 56 A5: Estimates Pre-transfer 40TH progr applied ‘Poverty ‘poverty rich’ Coefficients multiplied 100 57 A6: Crisis IA Ex-comm pov Trans* Pens* Tax* WP VWP Prog (Base) (IA) interact 2009-2012) (ex-comm (high (Trans) (Pens) (WP) (VWP) (Prog) 58 A7: Summary Implicit Multigen Austria Bulgaria Rep Estonia Latvia Lithuania Portugal Un Kingdom summary (after taxes) 18-59 Tables Copyright author(s) papers draft comment reproduced permission copyright holder Copies author

Download fulltext
208

S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
32
Dienstencheques:
een vraagstuk van erkenning
Zouden dienstencheques voor hulp in het huishouden in
Nederland een nuttig instrument zijn? In België is men tevreden.
FRANK VANDENBROUCKE
Hoogleraar KU Leuven en bekleder van de Den Uyl-leerstoel aan de UvA
Aan de invoering van de Belgische dienstencheques
ging in 2003 een intens debat vooraf.
Hoogoplopende meningsverschillen binnen
de regering-Verhofstadt II werden pas beslecht
nadat ik dreigde mijn portefeuille als
minister van Werk ter beschikking te stellen.
Opmerkelijk genoeg werd het stelsel van de
dienstencheques, waarvoor enkele taboes
moesten sneuvelen, in de jaren die volgden
een heilige koe. Inmiddels verdedigen de criticasters
van destijds de cheques eveneens met
verve. Toen ik in 2010 opperde dat het tijd
werd om de prijs te verhogen, stuitte ik op een
muur van verontwaardiging. Hoewel de prijs
voor de overheid intussen wel degelijk verhoogd
is, was de politieke weerstand tegen
ingrepen in het populaire systeem groot.
Het trilemma van de jaren negentig
Het stelsel van de dienstencheques was nooit
bedoeld als perfect en probleemloos schema.
Ik beschouwde het als een poging om een antwoord
te bieden op een door politiek wetenschappers
Torben Iversen en Anne Wren geformuleerd
trilemma.1
Welvaartstaten konden
volgens hen niet tegelijkertijd:
▶ meer werkgelegenheid creëren;
▶ een rechtvaardige loonspanning handhaven;
en
▶ de overheidsuitgaven beheersen.
Men zag zich dus gesteld voor een trilemma.
Meer werkgelegenheid veronderstelde immers
meer jobs in de dienstensector. Juist
daar is de scheiding tussen hoogbetaald — financiële
sector en consultancy — en laagbetaald
— horeca en schoonmaak — erg groot.
Wie meer werkgelegenheid nastreeft in de
private dienstensector en de overheidsuitgaven
laag wil houden, zal dus een groeiende
loonongelijkheid moeten aanvaarden.
Acceptatie van groeiende ongelijkheid was
volgens Iversen en Wren het Angelsaksische
antwoord op het trilemma. Vanzelfsprekend
zijn er beleidsalternatieven. Maar dat vraagt
een grote budgettaire inspanning; het traditionele
Scandinavische model koos die weg,
met omvangrijke investeringen in de publieke
sector. Men kan ook de voorrang geven aan
gelijke loonontwikkeling en budgettaire voorzichtigheid,
en daarom een minder dynamische
ontwikkeling van de werkgelegenheid
aanvaarden; dit was het traditionele antwoord
van de meeste continentale welvaartsstaten.
Alhoewel het intussen betwist is of de algemene
stelling van Iversen en Wren nog wel
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
33
Frank Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
geldt voor de toekomst, gebruik ik deze hier
toch als een kapstok voor mijn verhaal.
Belgisch antwoord op trilemma:
dienstencheques
De dienstencheques vormen een subsidie voor
laaggeschoold werk die loopt via de consument.
Je kunt als klant één uur hulp bij het
schoonmaken betalen met een cheque die
bruto € 9 (of € 10) kost. De cheque komt vervolgens
terecht bij een bedrijf dat huishoudelijke
hulp organiseert door werknemers uit te sturen.
Het bedrijf ontvangt dan in ruil voor elke
cheque € 22 van de overheid. De overheid betaalt
dus de resterende € 13 (of € 12).
Met € 22 per uur kan het bedrijf fatsoenlijke
arbeidsovereenkomsten aanbieden aan
schoonmakende werknemers. Boven op het
brutoloon, dat ongeveer € 11 per uur bedraagt,
moet de werkgever immers nog werkgeversbijdragen
en andere kosten dragen. In 2012
bedroegen de gemiddelde ‘loonkosten per
cheque’ voor de werkgevers € 20,49 en de uiteindelijke
‘winst per cheque’ € 0,33. De overheid
wint een deel van haar subsidie terug
dankzij de bijdragen en belastingen die betaald
worden op het loon van de huishoudelijke
hulp.
Voor mij waren er drie belangrijke voorwaarden:
we aanvaarden geen tweedeling in
de sociale zekerheid of bij toepassing van minimumlonen;
er wordt een driehoeksmodel
opgebouwd, waarbij tussen klant en schoonmaker
een bedrijf staat; en de activiteiten
waar het om gaat worden strikt afgebakend,
maar de toegang — qua klanten en werknemers
— is volledig open voor iedereen.
Geen tweedeling voor de sociale zekerheid
Nederlandse gezinnen kunnen huishoudelijke
hulp organiseren op basis van de ‘Regeling
dienstverlening aan huis’. Onder deze
regeling hebben werknemers maar beperkte
sociale rechten. Ze hebben wel recht op het
minimumloon, beperkte doorbetaling bij
ziekte en een vakantietoeslag, maar ze zijn
niet automatisch verzekerd in het kader van
werknemersverzekeringen en bouwen geen
pensioen op.2
Net zoals het geval is met de Duitse minijobs,
creëert de regeling voor de sociale zekerheid
twee soorten werknemers: de meerderheid
die wel volledig recht heeft op de
verworvenheden van de welvaartstaat en een
minderheid voor wie die toegang beperkt is.
De wijze waarop Nederland dit organiseert is
in strijd met het verdrag van de Internationale
Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties
uit 2011. Nederland kan dit verdrag daardoor
niet ratificeren. Als reactie op deze vaststelling
is zelfs de commissie ‘Dienstverlening aan
huis’ in het leven geroepen.
Een cruciale motivatie voor het Belgische
stelsel van dienstencheques is juist dat we
weigerden om voor de sociale zekerheid twee
soorten werknemers te creëren. Een dergelijke
tweedeling is op termijn een slechte zaak voor
de samenleving. Schoonmaaksters moeten
ook kunnen genieten van dezelfde regelingen
inzake minimumlonen.
Anderzijds pleitte ik voor extra flexibele arbeidscontracten
waar de arbeidstijdregelingen
(met banen van slechts enkele uren) en opeenvolgende
contracten van bepaalde duur mogelijk
waren. Deze afwijkingen van het normale
arbeidsrecht lagen bijzonder gevoelig. Het was
dan ook een van de redenen dat de linkervleugel
van regering en parlement twijfelde.
Om een krachtig alternatief te hebben voor
zwartwerken, dat per definitie ultra-flexibel is,
moeten arbeidsovereenkomsten met name in
de opstartfase zeer flexibel kunnen zijn. GeleiVoor
9 euro bruto heb je
een uur hulp in huis
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
34
delijk zal de druk in de sector toenemen om
steeds meer schoonmakende werknemers
klassieke contracten van onbepaalde duur aan
te bieden.
Deze zet heeft zich inmiddels uitbetaald:
47% van de banen is intussen gebaseerd op
contracten van onbepaalde duur en de gemiddelde
arbeidstijd is toegenomen. Of een Nederlandse
variant van de dienstencheques
zo’n ‘extra flexibiliteit’ nodig zou hebben, valt
sterk te betwijfelen. In tegenstelling tot België
laat Nederland veel meer flexibiliteit toe, met
name bij tijdelijke banen.
Buffer tussen consument en schoonmaker
Met de dienstencheques kozen we uitdrukkelijk
voor een professionele intermediair die
tussen klant en huishoudelijke hulp optreedt.
Het Nederlandse kabinet wijst dat a priori af.
Men vreest dat er te veel subsidie opgaat aan
kosten en winsten van de intermediaire bedrijven
en dat er daardoor weinig geld bij de
werknemer terechtkomt. Een derde laag toevoegen
zou ineffectief en inefficiënt zijn.3
Dit is een vreemde redenering. Het intermediaire
bedrijf neemt immers niet alleen
allerlei administratieve rompslomp over,
maar zorgt ook voor ‘risicopooling’. Het risico
dat je gedurende een bepaalde periode het
loon van een zieke werknemer moet doorbetalen,
wordt in een bedrijf gespreid en is daardoor
een relatief voorspelbare constante kostenfactor.
Voor een particulier die slechts één
werknemer in dienst heeft, levert ziekte een
enorm probleem op. Een bedrijf als tussenpersoon
creëert nog andere voordelen voor de
consument: het garandeert continuïteit van
dienstverlening bij ziekte of vertrek van de
dienstenchequewerknemer, het heeft belang
bij reputatiebewaking en dus bij kwaliteit, en
daarnaast worden de kosten van screening en
controle voor de consument verminderd.
De gedachte dat subsidies ‘blijven plakken’
bij intermediaire organisaties, lijkt me ook
niet gegrond. Aanvankelijk realiseerden de
dienstenchequebedrijven in België grote
winstmarges, maar in 2012 bedroeg de ‘winst
per cheque’ slechts 33 eurocent.
Ook al neemt de overheid administratieve
lasten over en wordt de tewerkstelling goedkoop
gemaakt, het model waarbij de particulier
zelf de werkgever is van de schoonmaakster
blijkt in Duitsland en Nederland niet te
werken. In Duitsland is het aantal mini-jobbers
dat schoonmaakt bij particuliere gezinnen
met 285.000 bijzonder beperkt gebleven.
De in Nederland ingevoerde Regeling dienstverlening
aan huis veronderstelt allereerst dat
particuliere gezinnen op de hoogte zijn van
regelingen die normaal gesproken tot de administratieve
kennis behoren van personeelsdiensten
van bedrijven. Bovendien gaat de
Regeling ervan uit dat gezinnen bereid zijn
om typische werkgeversrisico’s op zich te nemen
die zij in tegenstelling tot werkgevers
niet kunnen spreiden over meerdere werknemers.
Het is een illusie te denken dat dit opgelost
kan worden door marginale wijzigingen.
Waar de Regeling dienstverlening aan huis
wel toegepast wordt, lijkt ze belastingfraude
overigens niet tegen te kunnen houden. Hoewel
ook het Belgische dienstenchequesysteem
in het begin fraudegevoelig was, hebben recente
aanpassingen voor verbetering gezorgd.
Intuïtief denk ik overigens dat het eenvoudiger
is om enkele duizenden bedrijven te controleren
dan honderdduizenden individuen.
In het Belgische debat pleitte ik er uitdrukkelijk
voor om bij deze driehoeksverhouding
ook de particuliere sector te betrekken. Zo
mochten ook de uitzendbureaus dienstencheFrank
Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
Een intermediair kan de
werkgeversrisico’s opvangen,
een particulier niet
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
35
ques uitschrijven. Uiteraard hadden lokale
overheden en non-profitorganisaties een belangrijke
rol te spelen als werkgevers, maar ik
dacht dat de particuliere sector als katalysator
het proces op gang kon brengen.
Dat is ook zo gebleken. In de verplichte jaarlijkse
evaluaties van het stelsel van dienstencheques
wordt veel aandacht gegeven aan de
kwaliteit van het werk, zowel wat betreft arbeidstijdregeling,
loon en opleiding als omkadering.4
Het is duidelijk dat de uitzendbureaus
veel zuiniger zijn met omkadering dan dienstenchequebedrijven
georganiseerd door lokale
besturen. Daarnaast zijn ze meer geneigd
kleine deeltijdbanen aan te bieden en investeren
sommige uitzendkantoren veel minder in
de opleiding van de schoonmaaksters. Dat laatste
is gezien de importantie van opleiding beslist
een pijnpunt. Desalniettemin kan men
volgens mij niet zeggen dat de uitzendsector
geen nuttige actor is op deze markt.
Strikte beperking van activiteiten
Het derde uitgangspunt van het Belgische
dienstenchequesysteem is dat de activiteiten
strikt afgebakend zijn. Uitsluitend particulieren
kunnen er gebruik van maken. Het gaat
om hulp bij het schoonmaken, het bereiden
van maaltijden, wassen en strijken. Enkele
activiteiten zijn ook buiten het huis mogelijk,
zoals het doen van boodschappen en de gebruiker
in een rolstoel rondrijden. De bedoeling
was een nieuwe markt te creëren. Om die
reden hebben we tuinonderhoud buiten beschouwing
gelaten. Dan zouden we namelijk
een reeds bestaande sector subsidiëren.
Ik heb me ook met hand en tand verzet tegen
het vaak terugkerende pleidooi om kinderopvang
‘aan huis’ mogelijk te maken via
dienstencheques. In België zou dat in vergelijking
met de bestaande subsidies voor kinderopvang
bijzonder inefficiënt zijn. De reden
daarvoor is dat wij alleen opvang waarbij kinderen
van verschillende gezinnen samengebracht
worden (bij onthaalouders of in
crèches) subsidiëren. We zetten de dienstencheques
in wanneer dienstverlening uitsluitend
mogelijk is in een één-op-één-relatie tussen
klant en hulp. Een individu kan niet op
hetzelfde ogenblik twee huizen tegelijk
schoonmaken; een onthaalouder kan kinderen
uit twee gezinnen daarentegen wel tegelijk
opvangen.
Nu weet ik dat in Nederland een stelsel van
‘kinderoppas aan huis’ bestaat en dienstencheques
daarvoor dus in principe zouden kunnen
worden ingevoerd. Het is zeer de vraag of
je dat ook moet doen. Er is immers al een kinderopvangmarkt,
het werkt ontwrichtend
voor collectieve vormen van kinderopvang en
het kost veel geld. Wil je dienstencheques betaalbaar
houden, dan kun je ze het best beperken
tot schoonmaken en enkele aanverwante
maar duidelijk afgebakende activiteiten in het
huishouden van particulieren.
Open toegang voor werknemers
Een belangrijk uitgangspunt voor mij was dat
iedereen werknemer moest kunnen worden:
werklozen, niet-werkende vrouwen die niet
officieel werkloos waren, en zwartwerkers die
naar het witte circuit wilden overstappen. Het
was immers de uitdrukkelijke bedoeling om
een einde te maken aan het in België welig
tierende zwarte circuit. Ook mensen uit het
buitenland konden ondanks dat ze nog niet
sociaal verzekerd waren in België meteen aan
de slag.
Omwille van budgettaire besparingen is dit
principe in 2012 teruggeschroefd: 60% van de
nieuwe banen via dienstencheques moet gaan
naar uitkeringsgerechtigde volledig werklozen
of mensen die leven van een leefloon (de
Belgische sociale bijstand). Ik ben niet overtuigd
dat dit verstandig is. De huidige Vlaamse
regering, die in het kader van een nieuwe bevoegdheidsverdeling
de verantwoordelijkheid
voor de dienstencheques in Vlaanderen
nu overneemt, heeft overigens de afschaffing
van deze maatregel aangekondigd.
Frank Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
36
Zelfde naam, andere maatregel
De recente belangstelling voor dienstencheques
hangt in Nederland samen met de vergaande
besparingen op huishoudelijke hulp
voor zorgbehoevenden. Om de negatieve
gevolgen van de besparingen op de werkgelegenheid
op te vangen, creëerde het
Nederlandse kabinet daarom in 2014 de Huishoudelijke
Hulp Toelage (HHT). Gemeentebesturen
kunnen met steun van het Rijk zorg
aan personen bekostigen. Intussen werd ook
een Nederlandse Stichting Dienstencheques
opgericht die een technisch instrument aanbiedt
voor de HHT.
De Nederlandse variant is niet vergelijkbaar
met de Belgische dienstencheque. Het
gaat niet om individuele cheques waartegenover
welomlijnde prestaties staan. De dienstverlener
hoeft ook niet aan een aantal voorwaarden
te beantwoorden, zoals een normale
arbeidsovereenkomst. Het gaat om een globale
tegoedpas waarmee Nederlanders diverse
diensten — ook tuin- en klusjesmannen — kunnen
inkopen via hun gemeentebestuur, op
basis van reglementen die het gemeentebestuur
zelf vastlegt. Tegenover een ruime
waaier aan mogelijkheden en behoeften staan
beperkte budgettaire mogelijkheden, waarbinnen
de gemeenten eigen keuzes maken. Er
is geen uniform regelgevend kader, bijvoorbeeld
inzake het type arbeidsovereenkomsten.
Vervanging van zorg?
De Nederlandse context roept wel een ander
debat op, namelijk of dienstencheques geschikt
zijn om hulp te organiseren voor mensen
die zorgafhankelijk zijn. In feite is er in
België een zekere branchevervaging opgetreden,
waarbij dienstencheques ook ingezet
worden om huishoudelijke hulp aan te bieden
aan mensen die in aanmerking komen voor
gesubsidieerde thuiszorg. Aangezien dienstencheques
gefinancierd werden door de federale
overheid en thuiszorg een verantwoordelijkheid
is van de Vlaamse, respectievelijk Franstalige
Gemeenschap, konden de Gemeenschappen
zo de stijgende uitgaven voor thuiszorg
via deze omweg een beetje temperen.5
Binnen de Belgische context is deze branchevervaging
geen wenselijke ontwikkeling:
sociale dienstverlening voor personen die
afhankelijk zijn van zorg beantwoordt aan een
andere maatschappelijke logica en vergt een
ander regelgevend kader dan de dienstencheques.6
Het is nu dus nodig om het domein van
de dienstencheques en dat van de gesubsidieerde
thuiszorg is goed af te bakenen. Mocht
Nederland de cheques willen invoeren, dan
verdient deze overweging nadere uitwerking.
Men kan kiezen voor een overlapping tussen
beide, maar specifieke doelstellingen van het
zorgbeleid mogen daaraan niet opgeofferd
worden.
Prijszetting, rantsoenering en fiscaliteit:
een complex evenwicht
Bij de start hebben we de prijs van de dienstencheques
bewust zeer laag gehouden om aarzelende
gebruikers en potentiële werkgevers te
overtuigen, en de zwarte markt ‘kapot’ te concurreren.
Er was bovendien geen indexeringsformule
gemaakt voor de gebruikersprijs, waardoor
regeringen daarover ad-hocbeslissingen
moesten nemen. Achteraf gezien is dat een fout.
Opeenvolgende regeringen hebben te lang gewacht
om de verbruikersprijs te verhogen. Uiteindelijk
kwamen er toch prijsaanpassingen,
waardoor de prijs — voor een doorsneegebruiker
— vandaag € 9 bedraagt voor de eerste 400
cheques (op jaarbasis) en € 10 voor de volgende
cheques. Het aantal cheques is intussen ook
gerantsoeneerd tot 400 cheques per meerderjarige
persoon in een doorsneegezin.7
Voor de meeste gebruikers liggen de werkelijke
kosten evenwel lager, omdat er een fiscale
aftrek is van 30%. Wie deze fiscale aftrek kan
genieten, betaalt uiteindelijk geen € 9 maar
slechts € 6,30 per uur. De fiscale aftrek was
voor de liberale coalitiepartners in de regeFrank
Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
37
ring-Verhofstadt II een ‘conditio sine qua non’.
De koppeling van een fiscaal voordeel aan de
dienstencheques had meer te maken met politieke
symboliek dan met rationaliteit. Het zou
beter geweest zijn het stelsel te lanceren op
basis van een transparante prijszetting vooraf
zonder een fiscale aftrek achteraf.8
Terwijl de prijs van de cheques in vergelijking
met 2004 is gestegen, bleef deze achter
bij de stijging van de loonkosten. Verschillende
factoren droegen bij tot stijgende loonkosten,
onder meer de begrijpelijke vraag van
de vakbonden om de loon- en arbeidsvoorwaarden
verder te verbeteren. Omdat de lonen
sneller stegen dan de som van gebruikersprijs
en subsidies is de winstgevendheid
van de sector onder druk komen te staan.9
Een aantal slecht georganiseerde bedrijven
moest intussen de boeken sluiten. Maar de
dalende winstmarge woog ook zwaarder voor
bedrijven die veel aandacht geven aan omkadering
en opleiding van hun personeel dan
voor werkgevers die daaraan minder belang
hechten. Met andere woorden: de kwaliteit
die het driehoeksmodel in principe garandeert
staat op gespannen voet met een dalende
rendabiliteit bij de intermediaire organisaties.
Opdat het systeem volwaardige
arbeidsplaatsen en een goede omkadering
van het personeel kan blijven garanderen,
moet de som van gebruikersprijs en subsidie
hoog genoeg zijn om stijgende loonkosten en
aanverwante kosten te betalen. Maar de gebruikersprijs
kan niet té hoog worden, anders
neemt de verleiding om mensen zwart te laten
schoonmaken weer toe.
Bijgevolg is een omvangrijke rekening voor
de overheid onvermijdelijk. Een echte oplossing
voor het trilemma van Iversen en Wren is
er niet, wel een verstandige middenweg. De
vraag is of we de rekening voor de gemeenschap
te hoog vinden in verhouding tot het
brede maatschappelijke nut.
Een duur succes?
In de loop van 2012 werkten 151.137 mensen
door de dienstencheques. Dat komt overeen
met 3,4% van de beroepsbevolking in België.10
Omgerekend in voltijdse equivalenten gaat
het ongeveer om 100.000 fulltimebanen. Daarmee
is dit het succesvolste doelgroepgerichte
werkgelegenheidsprogramma ooit. Het betreft
wel haast uitsluitend vrouwen (97,4%).11
Van het gemiddeld aantal laaggeschoolde
vrouwen dat in België aan het werk is doet
25,6% dat nu via dienstencheques; het overeenkomstige
cijfer voor middelbaar geschoolde
vrouwen bedraagt 7,8%.12
Hoewel deze percentages omzichtig geïnterpreteerd
moeten worden, geven ze aan
welk gewicht het stelsel van de dienstencheques
op de Belgische arbeidsmarkt heeft gekregen.
Tegelijkertijd wordt verondersteld dat
het stelsel van dienstencheques het voor een
aantal mensen (opnieuw vrouwen) gemakkelijker
maakt om buitenshuis te werken, waardoor
ook de werkgelegenheid van hooggeschoolde
vrouwen indirect ondersteund
wordt.
Natuurlijk kan niet uitgesloten worden dat
de dienstencheques andere banen verdrongen
hebben, waardoor de uiteindelijke impact
op de arbeidsmarkt minder gunstig is dan de
cijfers doen vermoeden. Het is moeilijk om dit
met zekerheid vast te stellen. Zowel in Nederland
als in België gingen er tot de crisis van
2008 jaarlijks meer vrouwen werken. In België
heeft de sterke groei van de werkgelegenheid
onder laaggeschoolde vrouwen tussen de 25
en 49 jaar in de periode 2006-2008 ongetwijfeld
te maken met het uitrollen van de dienFrank
Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
De Nederlandse variant is
niet vergelijkbaar met de
Belgische dienstencheque
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
38
stencheques. Deze groep krijgt in België en
Nederland na 2008 echter rake klappen. Zo op
het oog hebben de dienstencheques hier dus
geen doorslaggevende rol. Voor de oudere
leeftijdsgroep op de arbeidsmarkt levert de
vergelijking België-Nederland een verschillend
beeld op. In de meest recente periode
houdt de werkzaamheid van hooggeschoolde
en laaggeschoolde vrouwen in de leeftijdsgroep
van 50 tot 64 jaar in België beter stand
dan in Nederland.13
Alles tezamen zijn er dus aanwijzingen dat
het Belgische beleid op dit ogenblik op macroniveau
de werkgelegenheid van vrouwen beter
ondersteunt dan het Nederlandse beleid.
Ik schrijf bewust ‘aanwijzingen’: deze werkzaamheidsgraden
zijn schattingen op basis
van steekproeven, waarmee men voorzichtig
moet omspringen. Bovendien moet erkend
worden dat er in toenemende mate ook middelbaar
geschoolde vrouwen aan het werk zijn
gegaan. Indien deze tendens verder doorzet, is
het de vraag of hier toch geen verdringing
optreedt — van laaggeschoolden door middelbaar
geschoolden en van andere banen die
middelbaar geschoolden hadden gehad als zij
niet hadden schoongemaakt.
Naast het zichtbare effect op de arbeidsmarkt,
is het massaal ‘witten’ van zwarte jobs
een belangrijk pluspunt. De vraag is nu welk
prijskaartje er hangt aan dit succes. De overheid
besteedde in 2012 € 1,6 mrd aan subsidies.
Via de fiscale aftrek werd daarvan € 249 mln
teruggegeven aan de gebruiker. Als je ook nog
wat administratieve organisatiekosten voor
de overheid in rekening brengt, komen de
totale bruto-overheidsuitgaven op € 1,86 mrd
uit. In verhouding tot het Belgische bbp is dit
0,49%.
Het terugverdieneffect voor de overheid
door besparingen in werkloosheid, bijkomende
belastingen en sociale bijdragen wordt
geschat op 44,9% van de totale bruto-overheidsuitgaven.14
Dit betekent dat de overheid
slechts 0,28% van het bbp besteedt aan de ondersteuning
van 151.137 jobs.15 De terugverdieneffecten
zijn moeilijk te berekenen, maar
liggen naar schatting tussen 410 en 546 miljoen
euro.16 Bij de gunstigste veronderstelling
kom je zo uit bij een nettokostprijs die niet
hoger ligt dan 0,13% van het bbp. Men moet
dergelijke berekeningen met omzichtigheid
hanteren. Niet alleen is een aantal terugverdieneffecten
onzeker, ook bij andere overheidsprogramma’s
zijn er belangrijke terugverdieneffecten
en zijn de netto-uitgaven veel
lager dan de bruto-uitgaven.
Bovendien wordt het dienstenchequecircuit
ook ondersteund door algemene maatregelen
die de overheid de voorbije jaren genomen
heeft om laagbetaalde arbeid goedkoper
te maken voor werkgevers. Wat de cijfers wel
illustreren, is dat de hoge bruto-uitgaven de
keerzijde zijn van het feit dat sociale bijdragen
en belastingen in België ook voor mensen die
relatief weinig verdienen relatief hoog zijn. De
Belgische overheid moet schoonmaak zwaar
subsidiëren om particulieren te overtuigen
daarvoor wit te betalen, omdat ze werkgelegenheid
via haar belasting- en bijdragestelsel
duur maakt.
De dienstencheques vormen dus een creatieve
oplossing voor een probleem dat eigen is
aan een welvaartsstaat met een continentale
traditie van dure arbeid en een relatief egalitaire
benadering van de loonpolitiek. Deze
oplossing volgt niet het traditionele NoordEuropese
voorbeeld, waar veel dienstverlening
ontwikkeld werd in de publieke sector.
Ze volgt evenmin het Angelsaksische voorbeeld
van persoonlijke dienstverlening in een
gedereguleerde arbeidsmarkt met kleine banen
en zeer lage of geen minimumlonen. De
dienstencheques vormen in zekere zin een
Frank Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
Voor het sociale beleid zijn
dienstencheques nuttig
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
39
tussenweg. Volledig aan het trilemma ontsnappen
is echter niet mogelijk. De vraag is
daarom of deze middenweg maatschappelijk
gezien de moeite waard is.
Een fijne subsidie voor de rijken?
In de Volkskrant van 10 januari 2014 plaatste Ive
Marx kritische kanttekeningen bij het Belgische
systeem.17 De krant vatte de kritiek samen als
‘een fijne subsidie voor de rijken’.18 Marx benadrukt
dat de gebruikers in belangrijke mate
tweeverdieners met een goed inkomen zijn. De
verhouding tussen wat deze mensen betalen en
wat de samenleving moet ophoesten is volgens
hem scheef. Marx ondersteunt zijn kritiek ook
met de observatie dat vandaag de dag slechts
een minderheid van dienstenchequewerknemers
uit de werkloosheid komt: men was eerst
elders aan de slag of kwam uit het buitenland.19
Ik bekijk dit anders. Allereerst geloof ik niet
dat dit systeem in beweging zou zijn gekomen
indien alleen ex-werklozen geworven konden
worden. Zodra de deur werd opengezet voor
mensen die zwart werkten maar geen werkloosheidsuitkering
ontvingen, kon je niet anders
dan ook mensen aanvaarden die elders
wit aan het werk waren. Los daarvan: bewijst
de vaststelling dat nogal wat mensen hun
baan inruilen voor schoonmaakwerk van de
dienstencheques niet juist dat het gaat om
hoogwaardige banen? En was een goede baan
niet wat we bij de invoering beoogden?
Het gaat hier wellicht om een meningsverschil
over de doelstelling van deze overheidssubsidie.
Wie meent dat een dergelijke omvangrijke
subsidie slechts gerechtvaardigd
kan worden voor een programma dat doorstroming
naar niet-gesubsidieerde banen
organiseert, vindt het wellicht geen goed
punt dat mensen vanuit andere banen kiezen
voor dienstenchequebanen en dat mensen in
het dienstenchequecircuit tewerkgesteld
blijven.
Dienstencheques zijn echter beslist niet
alleen maar een cadeau voor de rijken. Men
moet ze beschouwen als een maatschappelijke
overeenkomst die zowel interessant is
voor de hoogopgeleide tweeverdieners als
voor de lager- en middelbaar geschoolde vrouwen.
Zelfs al zijn de cheques interessant voor
hooggeschoolde tweeverdieners, dan nog
kunnen ze voor het sociaal beleid nuttig zijn.
De vraag is of de lasten en lusten in het globale
sociale beleid zo gespreid zijn over alle
bevolkingsgroepen dat het beleid draagvlak
heeft in de samenleving. Herman Deleeck concludeerde
in de jaren zeventig dat de middenklasse
in een welvaarstaat meer profiteert van
bepaalde sociale voorzieningen dan de sociaal
zwakkeren — het zogenaamde Matteüseffect.
Hij wees er echter tegelijk op dat die programma’s
omwille van het publieke draagvlak een
noodzakelijk evenwicht kunnen vormen met
herverdelingsmaatregelen ten voordele van
de zwakste groepen. De vraag is dus of de Belgische
dienstencheques bijdragen tot een
evenwichtige balans. Ik ben vooralsnog geneigd
te denken dat dit zo is, al kan het qua
herverdeling altijd beter.
Een kwestie van rechtvaardigheid
en erkenning
In deze bijdrage verwees ik naar het bekende
‘trilemma van de diensteneconomie’. Niet
omdat de precieze stelling van Iversen en
Wren uit 1998 vandaag nog universele geldigheid
heeft, maar wel om te beklemtonen dat
we een evenwicht zoeken tussen verschillende
doelstellingen die geen van alle voor 100% gerealiseerd
kunnen worden. Toen de dienstencheques
in België ingevoerd werden, moesten
eerst enkele hardnekkige taboes sneuvelen;
enkele jaren later waren aanpassingen aan de
dienstencheques zelf bijna een taboe.
In mijn ogen gaat het om een instrument
dat voortdurend kritisch beoordeeld moet
worden. De hamvraag is of we meer mensen
met lage scholing een kans kunnen geven op
een fatsoenlijke baan met een volwaardige
inschakeling in de sociale zekerheid. Een
Frank Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
40
tweedeling is op termijn een slechte zaak.
Maar het gaat niet alleen om de enge financiële
betekenis. Ten gronde draait het om de
erkenning van de maatschappelijke waarde
van het werk dat door schoonmaaksters geleverd
wordt. De samenleving mag daarvoor
naast de prijs die we aan de gebruikers van
huishoudelijke hulp vragen een collectieve
prijs betalen. Vanzelfsprekend hoort daarbij
een voortdurende kritische afweging van de
verhouding tussen de overheidssubsidie, de
bijdrage van de gebruikers en de maatschappelijke
meerwaarde.
Met dank aan Chris Luigjes, Vincent Corluy, Ive
Marx en Wiemer Salverda voor documentatie en
kritisch commentaar. Zij dragen vanzelfsprekend
geen verantwoordelijkheid voor de tekst. Op de
site van de WBS kunt u een uitgebreide toelichting
op dit artikel vinden.
Noten
1 Torben Iversen & Anna Wren,
‘Equality, employment and
budgetary restraint: the trilemma
of the service economy’,
World Politics, 50.4
(1998), pp. 507-546. Inmiddels
is er over de algemene geldigheid
van de stelling ernstige
twijfel. Wellicht ging het eerder
om een analyse van de
jaren tachtig en negentig dan
om een voorspelling voor de
toekomst.
2 Werknemers kunnen zich
hiervoor vrijwillig extra verzekeren.
In de praktijk blijkt dat
er zowel onder aanbieders als
afnemers weinig kennis is
over de bestaande rechten en
plichten; er wordt dan ook
weinig gebruikgemaakt van
de mogelijkheid om zich aanvullend
te verzekeren (Suzanne
de Visser, Floor Volker,
Ruud Hoevenagel, Auke Witkamp,
Mirjam Engelen, De
markt voor dienstverlening aan
huis. Onderzoek naar vraag- en
aanbodzijde, Panteia, 2014,
p. 92).
3 Advies Commissie ‘Dienstverlening
aan huis’, Dienstverlening
aan huis. Wie betaalt de
rekening?, 2014, p. 5
4 Deze grondige evaluaties gebeuren
jaarlijks door IDEA
Consult en zijn online consulteerbaar.
5 In het kader van de 6de staatshervorming
verschuift de
verantwoordelijkheid voor
dienstencheques van het federale
naar het gewestelijke
niveau, waardoor de context
fundamenteel verandert; de
ruimte ontbreekt om daarop
grondig in te gaan.
6 De ruimte ontbreekt om hier
grondig op in te gaan; zie
Frank Vandenbroucke, Dienstencheques
en het trilemma
van de diensteneconomie, seminarie
Federgon, Brussel, 10
december 2013 (presentatie);
branchevervaging wordt sterk
beklemtoond als een probleem
door Jef Pacolet (HIVA)
in diverse publicaties.
7 De beperking is veel minder
strikt wanneer een lid van het
gezin een handicap heeft,
wanneer het gaat om eenoudergezinnen
en voor bejaarden
die een zgn. ‘tegemoetkoming
voor hulp’ genieten
(grosso modo komt dit erop
neer dat men geïndiceerd is
als zorgafhankelijk en een
eerder laag inkomen heeft).
8 In het Nederlandse debat mag
men er m.i. niet van uitgaan
dat een fiscale aftrek nodig is
bij dienstencheques. De commissie
Dienstverlening aan
huis lijkt het echter wel een
goed idee te vinden. De overheid
bepaalt de totaalprijs, de
producenten kunnen daardoor
hun prijs niet verhogen.
Alleen consumenten profiteren
dus van de fiscale aftrek.
Toch klopt deze redenering
economisch gezien niet helemaal.
Door de fiscale aftrek
zullen immers meer gezinnen
dienstencheques kopen. Hierdoor
groeit de markt, wat
weer ten goede komt van de
schoonmakers en intermediairs.
Of het fiscale voordeel
een ‘logisch’ onderdeel zou
zijn van dergelijk schema, is
daarmee echter niet gezegd:
de hamvraag is hoe hoog de
feitelijke verbruikersprijs is.
Tegelijkertijd ben ik van oordeel
dat de prijs van de dienstencheque
niet per se vastgelegd
hoeft worden door de
overheid. Men zou zich moeten
afvragen wat er zou gebeuren
indien bedrijven kunnen
concurreren via een transparante,
variabele toeslag voor
de gebruikers bij de cheques
die zij zelf vaststellen. In feite
ziet men in België overigens
de ontwikkeling van (min of
meer verkapte) beperkte toeslagen
die sommige bedrijven
berekenen bij hun klanten.
9 Opdat dienstenchequebedrijven
voldoende rendabel zijn,
moeten zij in staat zijn hun
loon- en organisatiekosten te
dekken met de som van (i) de
prijs die de consument betaalt
voor de cheque en (ii) de subsiFrank
Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
S& D Jaargang 72 Nummer 1 Februari 2015
41
die die de overheid daaraan
toevoegt. De lonen van de
werknemers in de sector stijgen,
in de eerste plaats omwille
van de koppeling van de
lonen aan de index van de
consumptieprijzen, maar ook
omdat de vakbonden (terecht)
ijveren voor loonstijging; in
2012 lag het gemiddelde brutouurloon
met € 10,82 in nominale
termen 23,5% boven het
niveau van 2004; in reële termen
(d.w.z. als we de inflatie
aftrekken) betekent dit een
verhoging van ca. 4%.
10 Zie de Europese Arbeidskrachtenenquête
(Eurostat 2012).
Iedereen die verklaart minstens
één uur lucratieve arbeid
verricht te hebben in de
week voor de enquête wordt
beschouwd als ‘aan het werk’;
het gaat hier dus ook om mensen
met zeer kleine jobs. Men
moet enigszins omzichtig zijn
met de interpretatie van het
percentage van 3,4%, omdat
het gebaseerd is op een breuk
waarvan de teller en de noemer
niet op hetzelfde concept
gebaseerd zijn (de teller omvat
jobs die ‘in de loop van
2012’ geregistreerd zijn; de
noemer is gebaseerd op de
‘gemiddelde werkzaamheid
over 2012’).
11 Ruim de helft van de betrokkenen
(56,3%) is laaggeschoold;
39,2% van de werknemers
heeft een diploma secundair
onderwijs en wordt
daarom beschouwd als middelbaar
geschoold; 4% is hooggeschoold.
12 Cijfers voor 2012, als volgt
geschat: voor de laaggeschoolden
(0,974 x 0,563 x 151.173)/
323.400; voor de middelbaar
geschoolden (0,974 x 0,397 x
151.173)/751.600. Hier geldt
dezelfde opmerking als in de
vorige noot.
13 Op www.wbs.nl staan een
uitgebreide grafiek en een
nadere analyse die dit betoog
illustreren.
14 Deze berekeningen worden
gemaakt door IDEA Consult,
in het kader van de jaarlijkse
evaluatie van het stelsel.
15 Dit komt in absolute nettotermen
neer op € 6.922 per werknemer
per jaar.
16 Het is dit laatste cijfer waarop
de PwC-studie Nieuwe werkgelegenheid
voor laagopgeleiden.
De waarde van dienstencheques
voor Nederland (september
2013), in opdracht van het
Nederlandse Vebego, zich
beroept om te stellen dat er
een totaal budgettair terugverdieneffect
is van ca. 70%.
Dit is dus een maximaal cijfer.
17 Zie www.volkskrant.nl/opinie/dienstencheque-isfijne-subsidie-voor-de-rijken~a3575312/
18 Voor een uitgebreidere analyse,
zie Ive Marx en Dieter
Vandelannoote, ‘Want aan
eenieder die heeft, zal gegeven
worden: het Belgische
systeem van dienstencheques’,
in Belgisch Tijdschrift
voor Sociale Zekerheid, 2de
trimester 2014.
19 De meeste werknemers zijn
Belgen (71,7%), maar 20,1% zijn
Europese burgers van buiten
België, en 8,2% is afkomstig
van buiten de Europese Unie.
Frank Vandenbroucke Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning
VIJF RECEPTEN VOOR BETER WERK
1
Bijlage bij dienstencheques: een vraagstuk van
erkenning
FRANK VANDENBROUCKE
In deze bijlage brengen we de ontwikkeling van het aantal werkende vrouwen in België, Nederland en
de vijftien EU-landen, die in 2000 al lid waren, van 1998 tot 2014 in kaart. We doen dat aan de hand
van de Europese Arbeidskrachtenenquête (LFS) die gepubliceerd is door Eurostat. Het gaat om
schattingen op basis van steekproeven doormiddel van bevolkingsenquêtes. Het aantal 25 tot 64
jarigen dat zegt in de week voor de enquête minstens één uur lucratief werk verricht te hebben wordt
gedeeld door het totale aantal mensen in deze leeftijdsgroep. Met andere woorden: losse klusjes,
parttime- en fulltimebanen wegen even zwaar. We nemen voor elk jaar de cijfers van het tweede
kwartaal. Bij de vijftien EU-landen is het gemiddelde gewogen, waardoor grote landen zwaarder tellen
dan kleinere.
We starten vanaf 25 jaar, omdat we in deze analyse de bijklussende studenten (met name in
Nederland) niet wilden meenemen. Hoe dan ook is de bevolking tussen 20 en 24 jaar door de
verschillende studiepatronen moeilijk te vergelijken tussen landen.
De Europese Arbeidskrachtenenquête bevat ook gegevens over het soort banen dat mensen
uitoefenen. Zo wordt bijvoorbeeld genoteerd hoeveel mensen verklaren dat ze werken in de
‘schoonmaak’ en ‘zorg’.
1 De combinatie van het totaal aantal werkenden en gegevens over de
hoeveelheid schoonmakers toont de invloed van de dienstencheques op de ontwikkeling van de
werkgelegenheid in Vlaanderen.
Tegelijkertijd illustreren deze cijfers dat het aantal werkzame laaggeschoolde vrouwen zowel in
Nederland als in België aan verandering onderhevig is. Tot 2008 nam de kans dat laaggeschoolde
vrouwen aan het werk waren toe, maar daarna is de werkgelegenheid tussen 25 en 49 jaar gedaald in
beide landen. In Nederland daalt het percentage van werkende laaggeschoolden boven de 50
eveneens.
De cijfers tonen dat het Belgische dienstenchequecircuit in toenemende mate beroep doet op
middelbaar geschoolde vrouwen. Een en ander betekent dat de positie van laaggeschoolde vrouwen
als zodanig in Nederland en België bijzondere aandacht vraagt. Door de toenemende scholing gaat het
om een steeds kleiner wordend segment van de bevolking. Dat ontslaat ons echter niet van de plicht
er grote maatschappelijke aandacht aan te besteden, zowel wat betreft het aantal als de kwaliteit van
de banen.
2
1. Totale beroepsbevolking (mannen en vrouwen) tussen 25 en 64 jaar van alle
opleidingsniveaus
Deze tabel toont de globale beroepsbevolking van België, Nederland en de EU15 voor mannen en
vrouwen. Nederland heeft traditioneel een grote arbeidsmarkt, maar met veel kleine deeltijdbanen.
De kloof tussen Nederland en België is echter iets kleiner geworden. De Belgische arbeidsmarkt heeft
de economische crisis blijkbaar beter doorstaan: het verschil van 9,5% in 2009 is afgenomen tot 5,8%
in 2014. De kloof Nederland-België nam af voor mannen (van 10,7% in 2009 naar 7,3% in 2014) en
vrouwen (van 8,6% naar 4,4%). De inhaalslag was dus sterker bij vrouwen dan bij mannen.
2. Verhouding tussen vrouwen en mannen tussen 25 en 64 jaar
Hier tonen we de verhouding tussen de vrouwen en mannen, dat wil zeggen het aantal werkende
vrouwen als een percentage van de werkende mannen. Men moet deze grafiek voorzichtig
interpreteren: het gaat om een breuk, waarbij in de teller en de noemer telkens een statistisch
betrouwbaarheidsinterval zit. Het beeld dat naar voor komt is dat de werkgelegenheid in alle
Europese landen tijdens de voorbije vijftien jaar sterk gefeminiseerd is; in Nederland en België nog
meer dan elders in Europa. In België is het percentage werkende vrouwen in 2014 nog toegenomen
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
(t.o.v. 2013, maar ook in vergelijking met het peil dat bereikt was in 2008), terwijl het in Nederland
daalde (zelfde vergelijkingsjaren). Daardoor is de feminisering in België uitgesproken sterk op het
einde van de beschouwde periode. Dit suggereert dat het circuit van de dienstencheques één van de
buffers was van de Belgische werkgelegenheid tijdens de crisis. Om vast te stellen of dat echt zo is,
moeten we een meer fijnmazige analyse maken.
3. Werkende vrouwen (25-64) naar opleidingsniveau in percentage van de totale
vrouwelijke bevolking (25-64) in België
Laaggeschoold betekent dat men niet verder is gekomen dan lager secundair onderwijs (in de zgn.
ISCED-classificatie komt dit overeen met ISCED 0-2); middelbaar geschoold dat men een diploma
heeft van secundair onderwijs of niet-tertiair postsecundair onderwijs (ISCED 3-4); hooggeschoold
dat men met succes tertiair onderwijs gevolgd heeft (ISCED 5-8). Tabel 3 illustreert dat het aantal
werkende laaggeschoolde vrouwen (tussen 25 en 64) in verhouding tot de totale vrouwelijke
bevolking (tussen 25 en 64, alle scholingsniveaus) in België stelselmatig daalt, van 14,3% in 1998 tot
9,5% in 2014.
4. Werkende vrouwen (25-64) naar opleidingsniveau in percentage van de totale
vrouwelijke bevolking (25-64), Nederland
In 1998 was 16,5% van de Nederlandse vrouwen aan het werk én laaggeschoold; in 2014 bedraagt dit
percentage 12,1%. Deze dalende trend weerspiegelt in de eerste plaats de toenemende scholingsgraad
van de bevolking. Het aandeel van laaggeschoolden (aan het werk of niet aan het werk) in de
1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014
hoger
middelbaar
laag
1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014
hoger
middelbaar
laag
vrouwelijke bevolking vermindert stelselmatig. Maar daarnaast speelt ook de kans die laaggeschoolde
vrouwen hebben om aan het werk te zijn een rol.
5. Werkende vrouwen tussen 25 en 49 jaar en 6. tussen 50 en 64 jaar
We onderzoeken dit verder in de volgende tabellen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt op basis van
leeftijd, omdat de dynamiek van de werkgelegenheid in de groep van 25 tot 49 jaar verschilt met die
van 50 tot 64 jaar. In het leeftijdsprofiel van de werkende bevolking zijn belangrijke wijzigingen aan
de gang, om sociologische redenen maar ook omwille van beleid dat vervroegde pensionering
ontmoedigt.2 Tabel 5 toont het percentage werkende vrouwen in de leeftijdsgroep 25-49. Tabel 6
toont die in de leeftijdscategorie 50-64. Deze tabellen illustreren dat er in België weinig vrouwelijke
vijftigplussers werken. Bij de groep 25-49 lijkt België tegen het einde van de periode bijna op
hetzelfde niveau te komen als Nederland. Ook in de leeftijdscategorie 50-64 is er een inhaalbeweging:
de kloof is kleiner in 2014. Dit heeft vooral te maken met de crisisjaren, en is dus misschien een
tijdelijk verschijnsel.
7. Aantal werkende laaggeschoolde vrouwen tussen 25 en 49 jaar
In de volgende tabellen tonen we de percentages binnen deze twee leeftijdsgroepen op basis van het
opleidingsniveau in elke leeftijdsgroep. Tabel 7 toont het percentage werkende laaggeschoolde
vrouwen tussen 25 en 49 jaar. Er wordt geïllustreerd dat het aantal vrouwen in Nederland tussen
1998 en 2002 niet alleen hoger lag maar zich ook beter ontwikkelde dan in België. Als het jaar 2002
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
als beginpunt wordt genomen, dan kan men tussen 2002 en 2008 echter spreken van een zekere
inhaalslag in België.
3 In beide landen neemt de werkgelegenheid door de crisis af. Terwijl er in België
sprake is van een zeker herstel, lijkt de situatie in Nederland alleen maar te verslechteren. De
ontwikkeling is daardoor gunstiger in België.
In tabel 7 ziet men dat de beoordeling nogal sterk beïnvloed wordt door de jaren die men kiest om de
periodes af te bakenen. Omdat het hier over relatief kleine groepen in de steekproef gaat, is er
bovendien een grote statistische onzekerheidsmarge rond deze schattingen. Het suggereert een
gunstige invloed van de dienstencheques voor Belgische laaggeschoolde vrouwen na 2002, maar
uitsluitsel kan men daarover niet geven. Het stelsel kwam overigens pas in 2004 op gang, wat een
extra reden is om voorzichtig te zijn bij de interpretatie. Als we de Belgische cijfers regionaal
opsplitsen en een onderscheid maken tussen Brussel, Wallonië en Vlaanderen (waar de
dienstencheques een nog sterkere dynamiek kenden dan in Wallonië en Brussel), dan mogen we wel
met grote zekerheid besluiten dat de dienstencheques in Vlaanderen een belangrijke rol gespeeld
hebben in een significante toename tussen 2001 en 2008. We tonen de Vlaamse reeksen hier niet,
maar ze zijn beschikbaar.
8. Aantal middelbaar geschoolde werkende vrouwen tussen 25 en 49 jaar
Nederland doet het hier beter voor 2009 (zowel qua niveau als qua ontwikkeling). Maar na 2009 daalt
het aantal, terwijl het in België blijft toenemen. Verder illustreren we aan de hand van ISCO-cijfers dat
het dienstenchequecircuit daarin een rol kan gespeeld hebben: steeds meer middelbaar geschoolde
vrouwen vonden daarin werk (dit blijkt uit de ISCO-cijfers, waarop ook grafieken 11 en 12 gebaseerd
zijn).
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
9. Percentage laaggeschoolde en 10. middelbaar geschoolde werkende vrouwen (50-64)
Boven de leeftijd van 50 zijn Nederlandse vrouwen meer aan het werk dan Belgische. In beide landen
is er een gelijkaardige positieve ontwikkeling van het percentage werkende ouderen, behalve in 2013-
2014. In Nederland daalt de werkgelegenheid van laaggeschoolde oudere vrouwen, wat in België niet
het geval is. Omgekeerd daalt het aantal werkzame middelbaar geschoolde vrouwen in België in 2014,
wat in Nederland niet het geval is. Zoals reeds gezegd moet men bij de interpretatie van deze
schattingen rekening houden met het feit dat er een statistische onzekerheidsmarge is.
11.Aantal vrouwen in de zorg (ISCO 513) en schoonmaak (ISCO 913) als percentage van
de vrouwelijke bevolking 25-64.
De Europese Arbeidskrachtenenquête stelt ook vragen naar de aard van het werk dat mensen doen.
Zo kunnen we becijferen hoeveel vrouwen verklaren te werken in de ‘zorg’ (ISCO categorie 513: ‘child
care and personal care in health services’) en hoeveel vrouwen werken in de ‘schoonmaak’ (ISCO
categorie 913: ‘cleaners and helpers’). In de periode 2000-2010 groeide het percentage vrouwen met
een job in de schoonmaak duidelijk sterker in Vlaanderen dan in Nederland; het effect van de
dienstencheques speelt hier ongetwijfeld.
4 Omgekeerd ligt het percentage vrouwen met een baan in
de zorg, op basis van de verklaringen in de arbeidskrachtenenquête, in Vlaanderen lager dan in
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
EU15
België
Nederland
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
zorg (513) België
schoonmaak (913)
België
zorg (513) Nederland
schoonmaak (913)
Nederland
Nederland. Bij de interpretatie van deze cijfers moet men er rekening mee houden dat het gaat om
(eventueel kleine) deeltijdbanen en fulltimebanen. Het is best denkbaar dat er meer fulltimebanen in
de zorg in Vlaanderen dan in Nederland zijn.
12.Aandeel laaggeschoolde vrouwen in zorg (ISCO 513) en in schoonmaak (ISCO 913)
In de schoonmaak ligt het aandeel laaggeschoolde vrouwen vanzelfsprekend hoger, wat het belang
bewijst van deze sector als we iets willen doen voor de participatie van laaggeschoolden. Zowel in
Vlaanderen als in Nederland daalt het relatieve aandeel laaggeschoolde vrouwen in schoonmaakbanen
tussen 1998 en 2006; in Vlaanderen zet deze daling zich door na 2006. We weten op basis van
de officiële evaluaties door IDEA Consult dat het aandeel middelbaar geschoolde vrouwen in het
dienstenchequecircuit relatief groot is. Hoewel Nederland en België tot 2006 parallel lijken te
ontwikkelen, mag men toch (voorzichtig) besluiten dat het stelselmatig groeiende aandeel van
middelbaar geschoolde vrouwen in Belgische schoonmaakbanen te maken heeft met de groei van de
dienstencheques.5 Gezien de expansie van het dienstenchequecircuit zou men dit in zekere zin als
onvermijdelijk kunnen beschouwen; het ‘reservoir’ aan laaggeschoolde vrouwen die beschikbaar zijn
voor de arbeidsmarkt wordt kleiner. Anderzijds doet dit de vraag rijzen of het beleid niet sterker moet
inzetten op de specifieke participatiemogelijkheden van laaggeschoolde vrouwen in de schoonmaak
en elders.
Met dank aan Vincent Corluy voor het leveren van data, en Wiemer Salverda en Vincent voor discussie
over de data.
Noten
1 De precieze definities luiden als volgt: ISCO 513: personal care and related workers (including child-care workers, institutionbased
personal care workers, home-based personal care workers, personal care and related workers not elsewhere classified);
ISCO 913: domestic and related helpers, cleaners and launderers (including domestic helpers and cleaners, helpers and cleaners
in offices, hotels and other establishments, hand-launderers and pressers). De ISCO-gegevens zijn geleverd door Vincent Corluy,
op basis van de UDB van het Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck, UA.
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
zorg (513) België
schoonmaak (913)
België
zorg (513) Nederland
schoonmaak (913)
Nederland
In België is de wettelijke pensioenleeftijd voor vrouwen tussen 1996 en 2009 verhoogd van 60 jaar naar 65 jaar. Omdat ook
andere uittredekanalen bestaan dan het wettelijke pensioen, leidt dit niet vanzelfsprekend tot een verhoogde activiteitsgraad,
maar het is een factor die meespeelt, naast maatregelen die genomen zijn om vervroegde uittrede via andere kanalen (met
name het zgn. brugpensioen) af te remmen.
3 Tot 2008 nam het aantal werkenden binnen de groep van laaggeschoolde vrouwen tussen 25 en 49 in beide landen toe,
alhoewel de verhouding tussen het aantal werkende en laaggeschoolde vrouwen en de totale vrouwelijke bevolking door de
stijgende scholingsgraad wel afnam (cf. figuren 5 en 6); nog anders gezegd, de ‘bijdrage’ van laaggeschoolde vrouwen aan het
totaal werkende vrouwenpopulatie daalt over de tijd.
4 Omdat de omschakeling van ISCO-88 naar ISCO-08 voor een breuk zorgt tussen 2010 en 2011, stopt onze reeks in 2010.
5 Het IDEA verslag 2013 (cijfers 2012) geeft de volgende verhouding: 56,3% van de werknemers is laaggeschoold; 39,7% is
middelgeschoold;4,0% is hooggeschoold.

Download fulltext
233

Soevereiniteit, solidariteit en democratie in Europa: de linkse puzzel
Frank Vandenbroucke bekleedt de leerstoel Joop den Uyl aan de UvA en is hoogleraar aan de
KULeuven (*)
(Gepubliceerd in S & D, Jaargang 72, Nummer 4, Augustus 2015, pp. 18-21.)
Abstract
In deze bijdrage vat ik de problemen samen waar de linkerzijde in Europa voor staat, in het licht van
de Griekse crisis, op basis van drie met elkaar verbonden uitdagingen: de eurozone kan op termijn
alleen overleven als er een grotere bereidheid is om solidariteit te organiseren; deling van
soevereiniteit is daarbij onvermijdelijk; intergouvernementeel crisismanagement vormt een wankele
basis vormt voor het organiseren van solidariteit, waarbij technocraten bovendien steeds meer op
het voorplan komen. Gedeelde soevereiniteit en risicospreiding moeten op termijn structureel
ingebouwd worden in het Europese project, op basis van een consensus over de grondslagen van het
Europese sociale model.
2
Inleiding: Op het nippertje kwam er dan toch een akkoord tussen Griekenland en de eurogroep. De
crisis lijkt daardoor voorlopig afgewend. Voorlopig, want de dieperliggende oorzaken zijn allerminst
weggenomen. Zolang er geen deling van soevereiniteit is en de solidaire risicospreiding uitblijft,
modderen we door.
De Griekse kwestie hield Europa tijdens de voorbije maanden in de greep. Het beeld was daarbij
regelmatig, Dijsselbloem versus Tsipras, of hoe de technocratie de democratie ten gronde richt.
Steevast ging het dan ook over de onmacht van de Europese sociaaldemocratie. Maar klaagzangen
daarover verhinderen inzicht in het Europese probleem van de linkerzijde. Ze bieden dus ook geen
uitzicht op een oplossing. Zoals Joop den Uyl vroeger zei: geen uitzicht zonder inzicht. De escalatie de
voorbije maanden is het resultaat van een structuurprobleem in de eurozone. Dat structuurprobleem
is geen excuus voor manke economische recepten (zoals een eenzijdig bezuinigingsbeleid) of
politieke noodgrepen (zoals het plots afkondigen van een referendum), maar het verklaart waarom
de eurozone zo vatbaar is voor de noodlottige escalatie die we gezien hebben, en waarom er geen
rationeel debat over de toe te passen recepten ontstaat. Zeer kort samengevat, schiet de eurozone
tekort met betrekking tot het delen van soevereiniteit en van risico’s.
Solidariteit organiseren
In de jaren voor de crisis zagen we, in casu tussen Griekenland en de kernlanden van de Eurozone,
een scherpe divergentie in sociaaleconomische ontwikkelingen. Deze ontwikkeling was niet
houdbaar maar er werd niet tegen opgetreden. Los van de vraag hoe best opgetreden wordt bij
divergentie (het antwoord is: symmetrisch, met een spreiding van de aanpassingslasti
), weten we dat
effectief optreden een inperking van de nationale soevereiniteit veronderstelt. Daar ligt het eerste
knelpunt. Nu kun je tijdelijke uiteenlopende ontwikkelingen nooit helemaal vermijden; onvoorziene
crisissen kunnen bepaalde landen sterker treffen dan andere. Daarom zijn ook mechanismen nodig
om economische en financiële risico’s te delen in de eurozone. Risico’s delen betekent solidariteit
organiseren. Daar ligt het tweede knelpunt.
In de mate dat er tijdens de voorbije jaren solidariteit tot stand kwam, was ze het resultaat van
moeizame onderhandelingen tussen regeringsleiders; solidariteit zat niet als een automatisme
ingebakken in het Europese systeem. Tijdens de voorbije jaren zijn voorstellen op tafel gelegd
waarbij risicodeling een veralgemeend of zelfs automatisch karakter krijgt: een begroting voor de
Eurozone die steun biedt aan landen in economische moeilijkheden; euro-obligaties (dat betekent
dat risicodeling ontstaat m.b.t. de rente op een deel van de overheidsobligaties), een Europese
werkloosheidsverzekering (risicodeling voor een deel van de werkloosheidsuitgaven). Op al deze
voorstellen is wel wat aan te merken; wat theoretisch prima lijkt, is in de praktijk soms zeer complex.
Eerder dan om afgewerkte voorstellen, gaat het om een onderzoekagenda. Maar we moeten deze
agenda wel ernstig nemen: in vergelijking met het permanente crisismanagement van vandaag
zouden automatische mechanismen superieur zijn, omdat ze een verstandige wederkerigheid in
solidariteit kunnen verankeren. En toch stuiten dergelijke ideeën op diepe argwaan: de Europese
landen vertrouwen elkaar niet, wat betreft de kwaliteit van hun sociaaleconomisch bestel. Het is
zoals met mensen die elkaar niet vertrouwen: die sluiten niet gemakkelijk een onderlinge verzekering
af, hoe rationeel dat ook zou zijn.
Het is een bekende patstelling, die in het bijzonder weegt op de Duits-Franse as: de pro-Europese
krachten in Duitsland (type Schaüble) zijn gewonnen voor het delen van soevereiniteit, maar staan
3
huiverachtig tegenover het delen van risico’s. De Fransen zijn gewonnen voor het delen van risico’s,
maar stonden tot nu toe huiverachtig tegenover het delen van soevereiniteit. Daardoor komt een
politieke unie, waarin soevereiniteit en risico’s gedeeld worden, niet tot stand. Het gevolg is een
aaneenschakeling van crisissen die de anti-Europese krachten overal voedt. Voor de
sociaaldemocratie is deze vicieuze cirkel bijzonder bedreigend: ondanks alle tekorten van het
Europese project, heeft ze veel te verliezen bij een desintegratie van de Europese Unie. Het gaat niet
alleen om economische welvaart, maar ook om wetgeving tegen discriminatie, nitraat-, vogel- en
andere milieurichtlijnen; veilig voedsel en consumentenbescherming; veiligheid op het werk. De Unie
is in de ban van liberale economische recepten; maar als minister was ik vaak maar al te blij met de
Unie als bondgenoot tegen conservatieve lobby’s in Vlaanderen, bijvoorbeeld inzake milieu. Los van
deze overwegingen, die de lezer misschien te pragmatisch zal vinden: we willen het denken over de
toekomst van de EU toch niet in de handen leggen van mensen als Cameron of Le Pen? De vraag is
dus: waarom lijken de sociaaldemocraten verlamd, in het zicht van zo’n duidelijke bedreiging? Zijn ze
gewoon dom? Of principeloos? Was het maar zo simpel… De oorzaken zitten dieper, hebben te
maken met tactische maar ook meer fundamentele dilemma’s.
Gelijk oversteken
Het electorale gevecht is een nationaal gevecht, ingaan tegen de grondstroom in eigen land een
risico: dat Duitse en Nederlandse sociaaldemocraten posities nemen vanuit het ‘Duitse’ en
‘Nederlandse’ perspectief, kan in Vlaanderen en elders ergeren maar is niet verrassend. Op de
achtergrond daarvan schuilt een nog fundamenteler dilemma, met name voor sociaaldemocraten:
nationale soevereiniteit wordt gezien als garantie voor een solidariteit die men kent en veelal
waardeert. Nationale soevereiniteit staat voor ‘gemeenschapsafbakening’, om het in Elchardus’
woorden te stellen. Het is geen toeval dat Scandinavische sociaaldemocraten niet willen inboeten op
nationale soevereiniteit, zeker niet wat het sociale betreft.
En toch is een terugkeer naar de oude, vertrouwde wereld van soevereine nationale welvaartsstaten
een illusie, en een afbrokkeling van de eurozone bovendien een reusachtig risico. Hoe raken we
vooruit? Europese sociaaldemocraten moeten samen bepleiten dat inzake soevereiniteit en
risicodeling ‘gelijk oversteken’ aan de orde is: deling van soevereiniteit en solidaire risicospreiding
zijn beide nodig. Het alternatief is een herhaling van crisissen die telkens opnieuw kunnen escaleren.
Dat pleidooi is niet gewonnen in het Europa van vandaag, maar het is het enige pleidooi met uitzicht
op resultaat. Het is echter ondenkbaar – niet alleen onwenselijk, maar in de praktijk ook onrealistisch
– dat soevereiniteit en risico’s gedeeld worden zonder een minimale eensgezindheid over de aard
van het Europese sociale model, dat wil zeggen over de taak van moderne welvaartsstaten.
Soevereiniteit moet gedeeld worden in een Europese Sociale Unie, met een gemeenschappelijke
oriëntatie op afgesproken, realistische sociale doelstellingen en standaarden. Deling van
soevereiniteit betekent niet dat Europa de nationale welvaartsstaten ‘overneemt’: een Europese
Sociale Unie is een unie van welvaartsstaten, die het nationale beleid oriënteert en ondersteunt,
maar is geen Europese welvaartsstaat.ii Dat is de linkse puzzel: hij is complex, maar niet onoplosbaar.
De puzzelstukken moeten stap voor stap in elkaar worden gepast. Het alternatief is het geleidelijke
einde en het wegkwijnen in de irrelevantie van de sociaaldemocratie als Europese stroming.
Democratie versus technocratie
4
Het democratische vraagstuk is een deel van de puzzel. Ruud Koole beschrijft het treffend in een
recente bijdrage in S&D.
iii Zijn stelling luidt dat het bij de Griekse kwestie gaat om méér dan
meningsverschillen over bezuinigingen, terugbetalingen en hervormingen: “Achter deze Griekse
tragedie schuilt een groeiende spanning tussen de verscherpte democratische norm dat burgers
invloed moeten hebben op overheidsbeleid en de bestuurspraktijk waarin besluiten steeds vaker op
technocratische gronden en zonder duidelijk kiezersmandaat worden genomen.” De klemtoon die
Mark Elchardus legt op ‘gemeenschapsafbakening’ gaat ten gronde ook over méér dan het
beschermen van nationale solidariteit: het gaat voor Elchardus vooral om het behoud van de
democratie, van de mogelijkheid dat een historisch gegroeide gemeenschap de eigen waarden en
voorkeuren op een democratische wijze vertaalt in sociale arrangementen en instellingen.iv
Zoals Koole zelf aangeeft, is de spanning tussen ‘vertegenwoordigende politiek’ en
‘verantwoordelijke politiek’ niet meer weg te denken. Zodra solidariteit tussen landen vastgelegd
moet worden in duurzame afspraken, ontstaat deze spanning. (Op het gevaar af dat ik het argument
al te simpel maak: als de Europese Unie niet zou bestaan om die spanning op scherp te stellen, dan
zullen internationale milieu- en klimaatafspraken daar ooit wel voor zorgen.) Koole heeft gelijk dat de
balans zoek is in het Europese crisisbeleid: ‘technocratische tucht’ neemt het daardoor te veel over
van ‘democratische tucht’. Het probleem erkennen is belangrijk, maar biedt op zich nog geen
oplossing: als we de ‘vertegenwoordigende rol’ van Tsipras meer willen respecteren, dan moeten we
de ‘vertegenwoordigende rol’ van Merkel evenzeer respecteren. De vraag is dus hoe we met deze
onvermijdelijke spanning omgaan.
In deze bijdrage is mijn stelling dat intergouvernementeel crisismanagement een wankele basis
vormt voor het organiseren van solidariteit en de spanning tussen vertegenwoordigende politiek en
verantwoordelijke politiek daardoor alleen maar groter maakt, waardoor technocraten bovendien
steeds meer op het voorplan komen.
v Gedeelde soevereiniteit en risicospreiding moeten op termijn
structureel ingebouwd worden in het Europese project, op basis van een consensus over de
grondslagen van het Europese sociale model. Dergelijke basisconsensus moet een sterke
democratische legitimering krijgen, in het Europese parlement en in de nationale parlementen. Het
democratische vraagstuk kan dus niet los gezien worden van de andere stukken van de puzzel. Het is
ook niet oplosbaar op zichzelf, los van de andere puzzelstukken.
Een uitdaging voor de Nederlandse sociaaldemocratie
Nederlandse sociaaldemocraten spelen de komende maanden een niet onbelangrijke rol, met
Dijsselbloem als voorzitter van de Eurogroep, Timmermans als vicevoorzitter van de Commissie, en
een Nederlands EU-voorzitterschap in 2016. Vooreerst moeten de onderhandelingen tussen
Griekenland en de eurogroep tot een goed einde gebracht worden; men kan alleen maar hopen dat
economische redelijkheid het haalt van politieke symboliek, bijvoorbeeld wanneer het gaat over de
verlichting van de feitelijke schuldenlast.vi Vervolgens kan het Nederlandse voorzitterschap focussen
op het meer fundamentele debat: over welk sociaal model kunnen de Europese lidstaten met elkaar
een consensus vinden, en hoe past solidariteit daarin? Dit debat hoeft niet te vertrekken van een wit
blad. De agenda van Lodewijk Asscher m.b.t. sociale dumping en fraude in grensoverschrijdend
verkeer past hier perfect in, maar ze moet wel verbreed worden. De Europese Commissie Juncker
creëerde ter zake verwachtingen. De christendemocraat Juncker zelf omschreef zijn Commissie als
‘de laatste kans’; zij zou de Unie een sociaal gelaat geven. Als die mooie verklaringen niet ingevuld
5
worden met een werkprogramma komt de ontgoocheling als een boemerang terug. Met name in het
gezicht van de sociaaldemocraten.
In de Europese politiek moet je geen ‘big bang’ verwachten. Het gaat om puzzelstukken die stap voor
stap in elkaar moeten gepast worden. Voor de sociaaldemocratie is dit intussen een existentiële
kwestie geworden. Slagen we hier niet in, dan worden we irrelevant als Europese stroming. Precies
omdat onze situatie zo precair is, moeten we proberen te begrijpen wat structureel fout loopt, en
bruggen bouwen. En dus intussen noch Tsipras, noch Dijsselbloem aan de schandpaal nagelen.
(*) Deze bijdrage is een bewerking van een opinie in De Morgen van 29 juli 2015, met dank aan
Stavros Kanakaris, Chris Luigjes, Frank Roels, Hendrik Vos, Mark Elchardus voor reacties en kritieken
daarop.
Dat betekent, bijvoorbeeld, dat bij uiteenlopende competitiviteit ook de landen die grote overschotten
hebben op hun lopende rekening actie moeten ondernemen.
ii Frank Vandenbroucke, The Case of a European Social Union. From Muddling Through to a Sense of Common
Purpose, in Marin, B. (Ed.), The Future of Welfare in a Global Europe, Ashgate: Aldershot UK, te verschijnen in
2015, pp. 433-464.
iii Ruud Koole, ‘Griekenland, Europa en de legitimatie van politiek’, S&D, Jaargang 72, Nummer 72, April
2015,pp. 18-28.
iv Gebaseerd op persoonlijke communicatie met Mark Elchardus.
v
Cf. Habermas’ kritiek op het feit dat de politiek van de Duitse regering zich verschuilt achter technocratische
instellingen in ‘Warum Merkels Griechenland-Politik ein Fehler ist’ (Süddeutsche Zeitung, 22 juni 2015)
vi De Duitse econoom Sebastian Dullien beschrijft goed hoe men, mits een redelijke opstelling, de analyse van
het IMF over de onhoudbaarheid van de Griekse schuld kan verzoenen met het akkoord met Griekenland van
13 juli (‘How to turn the Greek Deal into a Success’, Intereconomics 2015/4).